درست خرج کنید !

آیا گاهی پیش آمده است كه برای خرید مایحتاج روزانه تان مثل میوه ، شیر ، تخم مرغ ، گوشت و غیره از منزل خارج شوید ، اما سر راه تان به یك فروشگاه بزرگ و یا مركز خرید سری بزنید؟... در حالی كه به ویترین های رنگارنگ نگاه می كنید ، مجذوب اجناس آن می شوید و ناگاه در می یابید كه ناخواسته به دنبال خرید اشیای لوكس و تجملی ای رفته اید كه اصلاً قصد خرید آنها را نداشته اید؟... سپس بعد از دو ساعت گشت زدن ، با دستی پر از كیسه های رنگی فروشگاه را ترك می كنید، در حالی كه تازه به خاطر می آورید قصد شما از خرید رفتن ، تهیه مایحتاج روزانه خانه بوده است. دست آخر به سوپرماركت محل می روید و هرچه فكر می كنید چه چیزی لازم داشته اید ، به خاطر نمی آورید. آن گاه یك سری اقلام غیر ضروری كه اصلاً مورد نیاز شما نبوده است ، به پای صندوق می برید. از این گذشته ، وقتی به خانه برمی گردید ، در می یابید كه چه خریده اید و چه نخریده اید و دست آخر متوجه می شوید كه آن چه خریده اید ، نوعی ولخرجی بوده است و ماه ها بدان احتیاج نخواهید داشت.
پول خرج كردن یكی از آسان ترین كارهاست ، اما درست خرج كردن به آن راحتی نیست. قبول كنید مردم پول خرج می كنند ، چون می خواهند كه پول خرج كنند. گروهی از افراد دوست دارند كه در فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای دیده شوند ، گروهی دیگر دوست دارند از فروشگاه هایی خرید كنند كه اسم و رسم دارند و پول مارك شان را می خورند. گروهی دیگر چنان سرگرم كارهای روزمره خود هستند ، كه فرصتی برای تهیه مایحتاج و كالاهای مورد نیازشان از مراكز عمده خرید ندارند و در نتیجه به سوی مغازه ها و فروشگاه هایی می روند كه هرچند برای خرید راحت ترند اما به همان میزان قیمت های گران تری هم بر اجناس شان می گذارند. در این میان گروه دیگری هم هستند كه چنان بی حوصله و سهل انگارند كه ترجیح می دهند هفته ای ، ده روزی یك بار هزینه هنگفت خرید از فروشگاه های زنجیره ای را متحمل شوند ولی درصدد یافتن شیوه صحیح خرید رفتن نباشند.
همه اجناس زیبا ، متنوع ، پیشرفته و مدرن را دوست دارند ولی به چه بهایی و به چه شیوه ای؟ اگر واقعاً برایتان مهم است علت ولخرجی ها و اسراف كاری های خود را بفهمید ، بهتر است ابتدا شیوه زندگی و رفتارهای مالی خود را مورد ارزیابی قرار دهید و دریابید چرا هر چه می بینید ، می خواهید و چرا بیشتر از نیازتان خرید می كنید؟ آیا تنبلی تان می آید به فروشگاه ها و مراكز خرید ارزان بروید؟ آیا طراحی لباس ها آن قدر برایتان اهمیت دارد كه حاضرید به خاطر آن مبلغ بیشتری پول بپردازید؟ آیا اگر مثل افراد عادی به نظر بیایید ، ناراحت می شوید؟....
واقعیت این است كه بیشتر مردم آن قدر ثروتمند نیستند كه هر زمان ، هر چه را كه خواسته اند بتوانند بخرند. در ضمن باید سعی كنند آن قدر آینده نگر و دوراندیش باشند كه به خاطر ارزش های كاذب جامعه مصرفی و برای تهیه كالاهای لوكس و تشریفاتی ، مقروض و مدیون دیگران نشوند. خرید كردن و رفتن به فروشگاه ها و مغازه های گوناگون و تهیه مایحتاج عمومی روزانه بخشی از زندگی همه افراد جامعه است. اما آیا قبل از آن كه به قصد خرید از منزل خارج شوید ، از خود می پرسید؛

•انگیزه ام از خرید چیست؟
•واقعاً به آنچه می خرم ، احتیاج دارم؟
•نیاز من به اجناس چقدر است؟
•آیا الان زمان مناسبی برای خریدن آن جنس است؟
•آن چه كه می خواهم بخرم ، چه فایده ای برای من دارد؟
•آیا درآمد كافی برای خرج كردن بی حساب دارم؟

اگر پاسخی برای سئوالات فوق ندارید ، بهتر است قبل از هر گونه پول خرج كردنی به منزل برگردید و جلوی مخارج اضافی را بگیرید. «ولخرجی» و اسراف كاری در خرید عادتی است كه به راحتی می توان آن را كنار گذاشت. برای تهیه برنامه ای دقیق و مناسب جهت خرید رفتن و جلوگیری از مخارج اضافی خوب است به چند نكته اساسی زیر توجه كنید؛
۱ _ قبل از خرید رفتن ، فهرستی از كالاهای مورد نیازتان و فروشگاه هایی كه باید بروید ، تنظیم كنید. ۲ _ مراكز خرید و فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای را ببینید ، ولی از تعاونی ها ، حراجی ها و بازارهای عمده خرید كالا، نیازمندی های خود را تهیه كنید. این گونه اماكن و تعاونی ها ارزان تر می فروشند و با گرانی كاذب ، مقابله می كنند. در مواردی هم ، حتی اجناس شان از كیفیت و مرغوبیت بالاتری نسبت به فروشگاه های لوكس برخوردارند. در نظر داشته باشید ، خریدكردن دقیق و حساب شده در عین آن كه می تواند موجب پس انداز مبلغی پول شود ، می تواند فعالیتی اقتصادی و لذت بخش هم باشد.
۳ _ به اندازه كافی پول همراه داشته باشید! منظور این است كه اگر قصد خرید مایحتاج روزانه خانه را دارید ، لزومی نیست مبلغ زیادی پول به همراه ببرید و یا اگر قصدتان مثلاً خرید كفش است ، كافی است فقط مبلغ مشخصی كه برای خرید كفش كنار گذاشته اید ، همراه ببرید. پول زیاد در كیف و یا جیب شما موجب ولخرجی و زیاده روی در خرید می شود.
۴ _ در مواقع اعیاد و جشن ها ، حساب بودجه خود را داشته باشید؛ زیرا این ایام بهترین زمان برای ولخرجی های بی حد و حساب است. سعی كنید خریدهای واجب خود را قبل از شروع روزهای جشن انجام دهید كه هم با ازدحام مردم مواجه نشوید و هم بتوانید طبق بودجه پیش بینی شده خود خرید كنید.
۵ _ سعی كنید هنگام خرید گرسنه نباشید! شاید این حرف قدری برایتان ساده لوحانه و عجیب باشد ، اما تجربه ثابت كرده است زمانی كه گرسنه به خرید می روید ، تمایل بیشتری به خرید خوراكی های ریز و درشت ، شكلات ، بیسكویت و... دارید. ۶ _ بهتر است مثل زمانی كه رژیم غذایی دارید ، حساب شده خرج كنید. گاهی بین خوردن و خرج كردن می توان نكات مشتركی یافت. از جمله این كه ، فردی كه رژیم غذایی دارد ، سعی می كند غذای زیادی نخورد ، چون به انرژی اضافی نیازی ندارد. همان طور فردی كه هدفش صرفه جویی و جلوگیری از اسراف كاری است ، سعی می كند كالای غیر ضروری نخرد ، چون بدان احتیاجی ندارد. اگر كمی به عادت خرج كردن خود دقیق شوید ، می توانید به نكات ریز و با اهمیتی در این زمینه پی ببرید. برای مثال ، تشخیص ضروریات از غیر ضروریات. اگر بتوانید مرز بین خواسته ها و نیازهای خود را معین كنید ، مسلماً قادر خواهید بود با فهم و درایت بیشتری به خرید بروید.
یك «خواسته» آن چیزی است كه فرد طالب رسیدن به آن است؛ در حالی كه یك «نیاز» چیزی است كه فرد بدان احتیاج دارد. اگر می خواهید نیازهای واقعی تان را از خواسته هایتان تشخیص دهید ، می توانید نگاهی به لیست خرید خود بیاندازید و آن گاه با توجه به میزان بودجه ای كه برای خرید در نظر گرفته اید ، روی اقلام غیر واجب خط بكشید ، آن چه می ماند ضروریاتی (نیازهایی) است كه بدان ها احتیاج دارید. البته رسیدن به خواسته ها و آرزوهای زندگی انگیزه ای است كه انسان را برای به دست آوردن آنها به تلاش و تكاپو می اندازد و همین جنبش و تحرك افراد است كه موجب فعالیت و نشاط بیشتر در كار می شود.
۷ ـ سعی كنید به جای چند بار خرید رفتن ، با نوشتن فهرست نیازمندی هایتان یك بار بیرون بروید. با انجام این كار هم در وقتتان و هم در مصرف سوخت بنزین صرفه جویی كرده اید.
۸ _ اغلب فروشگاه ها و سوپرماركت های لوكس ، گران ترین اجناس شان را جلوی صندوق و در معرض دید مشتریان می گذارند. شما می توانید با صرف كمی وقت و رفتن به درون فروشگاه و مقایسه كالاهای مشابه (به لحاظ كیفیت و قیمت) ، همان كالا را ارزان تر بخرید.
۹ _ اگر در منزل جایی مثل انبار ، زیر پله و... دارید ، به صرفه است كه بعضی از كالاهایی را كه مورد مصرف همیشگی شماست ، جعبه ای (به صورت عوده) بخرید و از تخفیف های ویژه آن استفاده كنید.
۱۰ _ اگر فرزندی در خانه دارید كه احتمالاً موقع خرید مدام بهانه های مختلفی می گیرد و از شما تقاضای خرید خوراكی ، اسباب بازی و... می كند ، بهتر است موقع خرید از دوست یا آشنایی بخواهید كه تا هنگام بازگشت شما ، او را نگه دارد. بدین ترتیب كمتر مجبور خواهید شد كه به خاطر گریه و زاری های او مقداری خرده ریزهای بی مورد بخرید.
۱۱ _ درست خرج كردن پول نیاز به وقت و تامل دارد. برای مثال ، اگر دوست تان نوار موسیقی ای را كه تازه منتشر شده است ، خریده و از آن تعریف می كند ، بهتر است آن را از او امانت بگیرید و یك بار گوش كنید. آن گاه اگر مطابق سلیقه شما هم بود ، درصدد خرید آن برآیید. همیشه سعی كنید قبل از پرداخت پول به صندوق ، خوب فكر كنید كه آیا كالاهایی كه انتخاب كرده اید همان هایی است كه لازم داشته اید یا نه؛ در غیر این صورت بهتر است آن را سر جایش گذارید. ضمن خرید به خود بگویید؛ بیش از نیاز روزانه ام خرید نخواهم كرد و برای خرید های بی مورد به فروشگاه های متفرقه نخواهم رفت.
۱۲ _ سعی كنید همیشه به تنهایی خرید بروید ، تا مجبور نشوید به خاطر همراهتان كالایی را كه احتیاج ندارید ، بخرید. شاید شما جزء آن دسته از افرادی هستید كه ترجیح می دهند چند نفری به خرید بروند، اما باید بدانید زمانی كه تنها به خرید می روید ، از این كه دیگری را به دنبال خود راه انداخته اید ، احساس گناه نمی كنید و می توانید از الف تا ی همه فروشگاه ها را بگردید ، بدون این كه كسی از شما عیب و ایرادی بگیرد.

ماندانا سلحشور

منبع : روزنامه شرق