جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا
حاملگی خارج رحمی ـ ectopic pregnancy
حاملگی خارج رحمی عبارت است از حاملگی در خارج از رحم. شایعترین جایی كه حاملگی خارج رحمی رخ میدهد لولههای رحمی هستند كه از تخمدان به رحم كشیده شدهاند. سایر جاها عبارتند از تخمدان، گردن رحم، یا اصولاً خارج از دستگاه تناسلی و در حفره شكم. از نظر آماری حدود 1 از هر 100 حاملگی در خارج از رحم رخ میدهد. |
ـ علایم شایع: |
۱. عدم وقوع قاعدگی یا نامنظمی زمان قاعدگی |
۲. لكهبینی یا خونریزی بدون توجیه |
۳. درد یا دلپیچه در قسمت پایین شكم |
۴. ندرتاً درد در شانه |
۵. درد شكمی شدید و تند و تیز به صورت ناگهانی در اثر پارگی لوله رحمی |
۶. منگی، غش، و شوك (رنگپریدگی، تند شدن ضربان قلب، پایین افتادن فشار خون و عرق سرد). این علایم گاهی ممكن است قبل از درد یا همراه آن رخ دهند. |
ـ علل بیماری: |
تخمكی كه از تخمدان رها شده در خارج از رحم با اسپرم لقاح مییابد و در جایی خارج از رحم، كه معمولاً لوله رحمی است، كاشته میشود. با بزرگ شدن رویان كاشته شده، لوله رحمی كش آمده و پاره میشود و خونریزی داخلی خطرناكی كه جان زن را به خطر میاندازد رخ میدهد. |
ـ عوامل افزایشدهنده خطر: |
۱. سابقه عفونتهای شكمی یا لگنی |
۲. سابقه حاملگی در لولههای رحمی |
۳. وجود ناهنجاری در رحم |
۴. سابقه جراحی بر روی لولههای رحمی یا رحم |
۵. سابقه آندومتریت (التهاب آندومتریوم، بافت پوشاننده سطح داخلی رحم) |
۶. وجود چسبندگیها (رشتههای بافت جوشگاهی) در اثر اعمال جراحی قبلی |
۷. استفاده از دستگاه جلوگیری از حاملگی كه داخل رحم كار گذاشته میشود (آی.یو.دی). |
ـ پیشگیری: |
۱. از روشی غیر از آییودی برای جلوگیری از حاملگی استفاده شود. |
۲. در صورت بروز هر گونه عفونت لگنی، سریعاً برای درمان مراجعه شود. |
ـ عواقب مورد انتظار: |
حاملگی خارج رحمی نمیتواند كامل شود یا جنینی را بپروراند كه توانایی زندگی داشته باشد. پاره شدن حاملگی خارج رحمی یك اورژانس است و باید فوراً درمان شود. با تشخیص زود هنگام و انجام عمل جراحی، احتمال بهبود كامل زیاد است. در 85%-50% از بیماران، حاملگیهای بعدی طبیعی هستند. |
ـ عوارض احتمالی: |
۱. عفونت |
۲. كم شدن توانایی باروری |
۳. شوك و مرگ در اثر خونریزی داخلی |
۴. از دست دادن اعضایی از دستگاه تناسلی در اثر دشوار بودن عمل جراحی |
ـ درمان: |
۱. اقدامات تشخیصی ممكن است شامل موارد زیر باشند: حاملگی؛ سونوگرافی؛ كولدوسنتز (نمونهبرداری از مایع لگنی با استفاده از یك سوزن كه به سقف مجرای تناسلی در عقب وارد میشود)؛ لاپاروسكوپی (سوراخهای كوچكی در شكم ایجاد میشوند و از راه آنها وسایل لازم برای دیدن و درآوردن حاملگی خارج رحمی وارد میشوند)؛ D&C (گشاد كردن و تراشیدن رحم با وسیلهای به نام كورت)؛ و لاپاراتومی (عمل جراحی باز) تفحصی. |
۲. شاید بتوان ارزیابی و درمان را بدون بستری كردن بیمار به انجام رساند. |
۳. البته برای انجام عمل جراحی و مراقبتهای حمایتی نیاز است كه بیمار بستری شود. امكان دارد تزریق خون نیز ضرورت یابد. |
۴. عمل جراحی برای درآوردن رویان در حال رشد، جفت، و هر گونه بافت آسیب دیده. اگر نتوان لوله رحمی را ترمیم نمود، اجباراً در آورده خواهد شد. حاملگی طبیعی با لوله رحمی باقیمانده (در طرف مقابل) امكانپذیر است. |
۵. بعد از 24 ساعت میتوان روی بخیهها را شست. |
۶. برای رفع درد از گرما استفاده كنید. میتوانید یك صفحه گرم كننده یا شیشه آب داغ را روی شكم یا كمر قرار دهید. حمام آب داغ نیز باعث تخفیف ناراحتی و شل شدن عضلات میشود. برای این كار، 15-10 دقیقه در وان آب داغ بنشینید. هرچند بار كه لازم باشد این كار را تكرار كنید. |
ـ داروها: |
در بعضی از موارد كه حاملگی خارج رحمی زود تشخیص داده میشود، هنوز پاره نشده باشد، یا به حالت مزمن درآمده باشد میتوان از داروی متوتروكسات (كه در شیمیدرمانی نیز استفاده میشود) بهره جست. این دارو در حذف بافت حاملگی مؤثر است. اگر تصمیم به تجویز این دارو گرفته شود، برنامهریزی و پیگیری دقیق بیمار ضرورت دارد. پس از عمل جراحی ممكن است داروهای ضد بارداری از گروه داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی یا مخدرها برای 7-2 روز تجویز شوند. در صورت وجود عفونت آنتیبیوتیك تجویز میشود. مكملهای آهن برای كم خونی. |
ـ فعالیت: |
فعالیتهای عادی خود، از جمله كار، را در زودترین زمان ممكن از سر گیرد. دوره نقاهت لاپاروسكوپی عموماً سریعتر از لاپاروتومی است. تا زمان ترمیم كامل كه در پیگیری مشخص خواهد شد باید از مقاربت جنسی خودداری شود. |
ـ رژیم غذائی: |
رژیم غذایی خاصی توصیه نمیشود. |
ـ در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمائید: |
۱. علایم عفونت، مثل تب، لرز، سردرد، منگی، یا دردهای عضلانی |
۲. خونریزی شدید از را مجرای تناسلی (تامپون هر ساعت كاملاً آغشته به خون شود). |
۳. زیاد شدن دفعات ادرار كه بیش از یك ماه طول بكشد. این ممكن است علامتی از تحریك یا عفونت مثانه در اثر جراحی باشد. |
۴. اگر شما یا یكی از اعضای خانوادهتان علایم حاملگی خارج رحمی دارید، خصوصاً علایم پارگی آن را. بلافاصله اورژانس را خبر كنید. |
همچنین مشاهده کنید
- واكنش پوستی آلرژیك به عفونت پوست ـ reaction to infection
- سنگ كیسه صفرا ـ gallstones
- برونشیت حاد ـ bronchitis acute
- تنگی مری یا ازوفاژیت خورنده ـ esophageal stricture or corrosive esophagitis
- درد به هنگام مقاربت جنسی در زنان ـ dyspareunia
- كله سیستیت یا كلانژیت ـ cholecystitis or cholangitis
- یبوست ـ constipation
- تغییر بافت پوششی گردن رحم ـ cervical erosion
- اختلال دوقطبی ـ bipolar disorder
- كشیدگی گردن ـ whiplash
- گرمازدگی یا خستگی گرمایی ـ heatstroke or heat exhaustion
- آنرژین صدری ـ angina pectoris
- دیس هیدروز ـ dyshidrosis
- بیماری دیورتیكولی ـ diverticular disease
- كوفتگی یا پارگی چشم ـ eye contusion or laceration
- بیماری دریچهای قلب ـ heart valve disease
- فولیكولیت باكتریایی ـ folliculitis bacterial
- بیماری مِنِیر ـ menier's disease
- ادم ریه ـ pulmonary edema
- گاز گرفتن حیوانات ـ animal bites