|
قبا سفيد فرشته است، انگور ميوهٔ بهشت است |
|
|
در تعبير خواب چنين گويند |
|
قبا سفيد قبا سفيد است |
|
|
نظير: کِش کِش است چه زرکش چه کوتکِش |
|
قباش از من، کُلاش از تو |
|
قبا نوش خوب است، رفيق کهنهاش |
|
|
رک: دوست و سکّه هر دو کهنهاش خوب است |
|
قباى بعد از عيد براى گَلِ منار خوب است! |
|
|
مقا: 'نوشدارو بعد از مرگ سهراب' و 'مشتى که بعد از جنگ به ياد آيد بايد به کلّهٔ خود زد' |
|
قبر آقا گچ مىخواهد و آجر |
|
|
نظير: |
|
|
اين حرفها براى فاطى تنبان نمىشود (عا). |
|
|
ـ کار اسباب مىخواهد |
|
قبر که مفت شد آدم توش مىخوابد! |
|
|
رک: آخوند مفت که گير بيايد... |
|
قبول حق بوَد ردِّ خلايق (از جامعالتمثيل) |
|
|
نظير: ردِّ خلق قبول خداست |
|
|
نيزرک: از پى ردّ و قبول عامه خود را خر مساز... |
|
قحبه به مسجد افکند طفلِ حرامزاده را |
|
قحبه چون پير شود پيشه کند دلاّلى را (از مجموعهٔ امثال طبع هند) |
|
قحبه وقتى به خرابات رفت از کلفت و نازکش باک ندارد (عا). |
|
|
نظير: هر کس به خرابات مىرود از کلفت و نازکش نمىترسد |
|
قدر بابا آن زمان دانى که خود بابا شوى |
|
|
نظير: تا پدر نشوى قدر پدر ندانى |
|
قدر چمن را بلبل افسرده مىداند |
|
قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهرى (ميرمعصوم کاشى؟) |
|
|
نظير: |
|
|
خر چه داند بهاء قند و نبات |
|
|
ـ قدر گهر جز گهر فروش نداند |
|
|
ـ شَبَهفروش چه داند بهاء دُرّ ثمين را (سعدى) |
|
|
ـ جگرفروش چه مىداند قدر و بهاء لعل درخشان را (قاآنى) |
|
|
ـ مردى بايد که قدر مردى داند |
|
قدر عافيت کسى داند که به معصيتى گرفتار آيد (سعدى) |
|
|
رک: قدر نعمت بعدِ زوال معلوم مىشود |
|
قدر عيسى کجا شناسد خر؟ |
|
|
رک: خر چه داند قيمت قند و نبات |
|
قدر گُهر جز گُهرفروش نداند٭ |
|
|
رک: قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهرى |
|
|
|
٭ ........................... |
اهل ادب را اديب داند مقدار (فرّخى سيستانى) |
|
قدر لوزينه خر کجا داند؟ |
|
|
رک: خر چه داند قيمت قند و نبات؟ |
|
قدر مجموعهٔ گل مرغ سحر داند و بس (منسوب به حافظ) |
|
قدر مرد به علم است و قدر علم به مال٭ |
|
|
|
٭ مرا به تجربه معلوم شد در آخر کار |
که........................... (محقق دوانى) |
|
قدر مردم سفر پديد آرد٭ |
|
|
رک: سفر مربّى مرد است |
|
|
|
٭ ........................ |
خانهٔ خويش را مرد بند است |
|
|
|
تا به سنگ اندرون بوَد گوهر |
کس نداند که قيمتش چند است (سنائى) |
|
قدر معلّم ز پدر بيشتر است |
|
|
نظير: از اسکندر پرسيدند: پدرت را بيشتر دوست دارى يا استاد را؟ گفت: استاد را |
|
قدر ميراث بدان اى فرزند |
بعد سى سال خرى مىميرد! (لاادرى) |
|
قدر نان را گرسنه مىداند (از جامعالتمثيل) |
|
|
نظير: جان پدر تو سفرهٔ بىنان نديدهاى |
|
قدر نعمت بعدِ زوال معلوم مىشود |
|
|
نظير: |
|
|
ماهى که بر خشک اوفتد قيمت بداند آب را (سعدى) |
|
|
ـ قدر عافيت کسى داند که به معصيتى گرفتار آيد (سعدى) |
|
|
ـ من آن روز را قدر نشناختم |
بداستم اکنون که در باختم (سعدى) |
|
|
ـ کسى قيمت تندرستى شناخت |
که يک چند بيچاره در تب گداخت (سعدى) |
|
|
ـ دست بريده قدر دستِ بريده را مىداند |
|
|
ـ نداند کسى قدر روز خوشى |
مگر روزى افتد به سختى کشى (سعدى) |
|
قدر و بهاء مرد نه از جسم فربه است٭ |
|
|
رک: نه هر که به قامت مهتر به قيمت بهتر |
|
|
|
٭ ........................ |
بل قدر مردم از سخن و علم پر بهاء است (ناصرخسرو) |
|
قدر وصال کسى داند که رنج فراق کشيده باشد |
|
|
نظير: جدائى تا نيفتد دوست قدر دوست کى داند |
|
قدر يار مهربان کى دانى؟ آنگه که به دست ناکسان درمانى |
|
قُد قُدش مال ماست، تخمش مال ديگران |
|
قُدقُدِ مرغ به تخمش نمىارزد |
|
|
نظير: |
|
|
صداى مرغ به تخمى نيرزد |
|
|
ـ ماهى به گندش نمىارزد |
|
|
ـ سود ماهى به گَند ماهى نمىارزد |
|
قدم برون مَنِه از حدّ خويش و سلطان باش (صائب) |
|
|
رک: پايت را به اندازهٔ گليمت دراز کن |
|
قدم قدمِ اول است |
|
قدم نامبارک محمود |
گر به دريا رسد برآرد دود (لاادرى) |
|
|
نظير: |
|
|
اگر قدم به دريا بگذارد دريا خشک مىشود |
|
|
ـ اگر به دوزخ روم پى آتش |
آتش از يخ فسردهتر گردد (لطفالله نيشابورى) |