سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ ـ large intestine cancer

رشد خارجی‌ از كنترل‌ سلول‌های‌ سرطانی‌ در راست‌روده‌ یا سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ كولون‌ (روده‌ بزرگ‌). این‌ سرطان‌ از شایع‌ترین‌ سرطان‌ها محسوب‌. این‌ سرطان‌ هر جایی‌ از روده‌ بزرگ‌ شامل‌ سكوم‌، كولون‌ صعودی‌، كولون‌ عرضی‌، كولون‌ نزولی‌، كولون‌ سیگمویید و راست‌ روده‌ (كه‌ 50% كل‌ سرطان‌های‌ روده‌ بزرگ‌ را به‌ خود اختصاص‌ می‌دهد) را می‌تواند درگیر سازد. این‌ سرطان‌ بیشتر بزرگسالان‌ بالای‌ 40 سال‌ را مبتلا می‌سازد.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. بدون‌ علامت‌ در مراحل‌ اولیه‌ (اغلب‌)

۲. دفع‌ مدفوع‌ خونی‌ یا سیاه‌رنگ‌

۳. درد كرامپی‌ شكم‌ (دل‌پیچه‌)

۴. احساس‌ پری‌ شكم‌

۵. كاهش‌ وزن‌ بدون‌ علت‌

۶. درد مقعد

۷. كم‌ خونی‌

۸. از دست‌ رفتن‌ كنترل‌ مدفوع‌ (گاهی‌)

۹. تغییر در اجابت‌ مزاج‌ به‌ صورت‌ اسهال‌، یبوست‌ یا باریك‌ شدن‌ قطر مدفوع‌

ـ علل‌ بیماری:

نامشخص‌ عوامل‌ ژنتیكی‌ و محیطی‌ هر دو در ایجاد آن‌ ممكن‌ است‌ دخالت‌ داشته‌ باشند.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

۱. سن‌ بالای‌ 40 سال‌

۲. كولیت‌ اولسرو و برخی‌ اختلالات‌ مزمن‌ دیگر لوله‌ گوارش‌

۳. رژیم‌ غذایی‌ نامتناسب‌ به‌ صورت‌ كم‌ فیبر و پرچربی‌

۴. سابقه‌ پولیپ‌های‌ راست‌ روده‌

۵. سابقه‌ خانوادگی‌ پولیپ‌های‌ راست‌ روده‌ یا سرطان‌ روده‌ بزرگ‌

ـ پیشگیری‌:

مصرف‌ رژیم‌ غذایی‌ پرفیبر و كم‌چربی.‌اگر شما در گروه‌ پرخطر از نظر احتمال‌ ابتلا به‌ این‌ بیماری‌ قرار دارید، به‌ طور سالیانه‌ جهت‌ معاینه‌ فیزیكی‌ و بررسی‌ كولون‌ و راست‌روده‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید. اگر شما هر یك‌ از عوامل‌ خطرساز ذكر شده‌ در بالا را دارا هستید، از داروخانه‌ یك‌ كیت‌ تشخیصی‌ جهت‌ شناسایی‌ خون‌ در مدفوع‌ تهیه‌ كنید. وجود خون‌ در مدفوع‌ را هر دو ماه‌ یك‌ بار بررسی‌ كنید. كیت‌های‌ دارای‌ كاربرد آسان‌ برای‌ استفاده‌ در منزل‌ در این‌ زمینه‌ در دسترس‌ است‌.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

پیامد كلی‌ بیماری‌ بسته‌ به‌ مرحله‌ بیماری‌ در هنگام‌ تشخیص‌ متغیر است‌. بیش‌ از 50% بیماران‌ تا 5 سال‌ از جراحی‌ زنده‌ می‌مانند. این‌ تومور هرچه‌ سریع‌تر تشخیص‌ داده‌ شود شانس‌ بهبود كامل‌ آن‌ پس‌ از درمان‌ بیشتر است‌.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

گسترش‌ تومور به‌ سایر نواحی‌ بدن‌ و سرانجام‌ مرگ،‌ عوارض‌ مربوط‌ به‌ جراحی‌ (عفونت‌، پنومونی‌، آبسه‌).

ـ درمان‌:

۱. اشعه‌ درمانی‌ قبل‌ و بعد از جراحی‌

۲. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌های‌ خونی‌، سیگموییدوسكوپی‌ (روشی‌ برای‌ بررسی‌ راست‌ روده‌ و قسمت‌ تحتانی‌ كولون‌ با استفاده‌ از یك‌ وسیله‌ بصری‌ با چراغی‌ در نوك‌ آن‌)، كولونوسكوپی‌ (روشی‌ برای‌ تشخیص‌ بیماری‌های‌ كولون‌ با مشاهده‌ داخل‌ كولون‌ از طریق‌ یك‌ كولونوسكوپ‌ قابل‌ انعطاف‌، یك‌ وسیله‌ فیبرنوری‌ با چراغی‌ در نوك‌ آن‌)، تصویربرداری‌ با اشعه‌ ایكس‌ از كولون‌ (باریم‌ انما) و كلیه‌ (پیلوگرام‌ وریدی‌)، سی‌تی‌اسكن‌ و سونوگرافی‌ باشد.

۳. جراحی‌ جهت‌ برداشت‌ تومور. گاهی‌ لازم‌ می‌شود كه‌ مسیر روده‌ به‌ سمت‌ یك‌ سوراخ‌ تعبیه‌ شده‌ در شكم‌ توسط‌ جراحی‌ منحرف‌ گردد (كولوستومی‌). اگر برای‌ شما كولوستومی‌ انجام‌ شده‌ است‌، به‌ آموزش‌های‌ ویژه‌ای‌ جهت‌ مراقبت‌ از سوراخ‌ آن‌ نیاز خواهید داشت‌.

ـ داروها:

۱. مسكن‌ها

۲. داروهای‌ تنظیم‌كننده‌ حركات‌ روده‌ای‌

۳. داروهای‌ ضدسرطان‌، هر چند معمولاً خیلی‌ مؤثر نیستند.

ـ فعالیت‌:

خودداری‌ از ورزش‌ها یا فعالیت‌هایی‌ كه‌ ممكن‌ است‌ به‌ سوراخ‌ تعبیه‌ شده‌ در شكم‌ برای‌ كولوستومی‌ را آسیب‌ برساند. فعالیت‌های‌ طبیعی‌ خود، شامل‌ مقاربت‌ جنسی‌ را هرچه‌ سریع‌تر پس‌ از جراحی‌ می‌توانید از سر بگیرید. كولوستومی‌ نباید مانعی‌ برای‌ مقاربت‌ در نظر گرفته‌ شود.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

مصرف‌ رژیم‌ پرفیبر و كم‌چربی‌. خودداری‌ از مصرف‌ غذاهای‌ تولیدكننده‌ گاز روده‌ (كلم‌، لوبیا، پیاز) ممكن‌ است‌ به‌ تخفیف‌ علایم‌ كمك‌ كند.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دارای‌ علایم‌ سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ به‌ ویژه‌ خونریزی‌ از مقعد یا تغییر قابل‌ توجه‌ اجابت‌ مزاج‌ به‌ مدت‌ پیش‌ از 7 روز باشید. بروز علایم‌ كم‌خونی‌ (خستگی‌، رنگ‌ پریدگی‌ و تندی‌ ضربان‌ قلب‌).