پراشتهائی

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. پراشتهائی تمام فکر فرد را به خود مشغول می‌دارد و زندگی عادی را مختل می‌کند.

۲. فکر می‌کنید پراشتهائی شما غیر عادی است.

ـ پراشتهائی نشانهٔ چیست:

وقت تماشای تلویزیون تا حد اشباع تنقلات می‌خورید؟ وقتی بیکار هستید یک ظرف سیب‌زمین سرخ کرده را می‌بلعید؟ و آنقدر می‌خورید که دیگر چیز دم دستتان باقی نماند؟ همه ‌می‌دانیم که هوس چیزی کردن با رساندن مزه آن به دهان ارضا می‌شود. اما بیش از حد خوردن به‌طور مداوم چیز دیگری است. به‌عبارت دیگر، گاهی پر اشتهائی ایجاد ناراحتی نمی‌کند و گاهی نیز غیرعادی می‌شود و نشان می‌دهد که برای سلامت جسم و روان مضر است.

بیشتر غذاهای مورد مصرف در پراشتهائی غنی از قند و چربی هستند. اینها نه به‌خاطر ارزش غذائیشان خورده می‌شوند، بلکه چون خوردن آنها راحت‌تر است و نیاز فرد را زود برطرف می‌کند. اما این نیازها چیست؟ گاهی منشأ روانی دارند. افسردگی، تنش روانی، و اختلال فصلی عاطفه (SAD) از علل پراشتهائی هستند. مبتلایان به SAD به‌علت کمتر قرار گرفتن در معرض آفتاب در زمستان زودرنج و افسرده می‌شوند.

علاوه بر منشأ روانی، پراشتهائی ممکن است نشاندهندهٔ تغییراتی در بدن باشد که نیاز به درمان طبی دارد. مثلاً بیماران مبتلا به مرض قند اغلب پراشتهائی مواد کربوهیدارت دارند. و برخی کمبودهای مواد مغذی بدن، مثل آهن، می‌توانند باعث پراشتهائی شوند.

برخی مردم بیشتر از دیگران مستعد پراشتهائی هستند. مخصوصاً کسانی که اختلالات تغذیه‌ای دارند بیشتر پراشتها می‌شوند. زنان بهتر از مردان می‌توانند غذاخوردن خود را کنترل کنند. زنانی که دچار نشانگان پیش از قاعدگی (PMS) می‌شوند، می‌گویند که در قبل از شروع قاعدگی تحریکات چشائی برای برخی مواد غذائی دارند. این پراشتهائی را می‌توان به تغییرات ماهانه در حساسیت چشائی مربوط دانست.

اما پراشتهائی دوران بارداری به بعضی چیزها مثل ترشی و بستنی ناشی از چیست؟ چون تهوع اغلب با شروع آبستنی همراه است، دستگاه گوارش زن‌ باردار فقط برخی غذاها را تحمل می‌کند. بنابراین، او همیشه به‌دنبال چیزهائی است که بتواند تحمل کند.

ـ درمان پراشتهائی:

در بسیاری موارد پراشتهائی موقتی و گذرا است. اما اگر نمی‌توانید جلو خوردن خود را بگیرید، راه‌های زیر را امتحان کنید. خود را سرگرم کنید . پراشتهائی هنگام کسالت یا افسردگی روی می‌دهد. پس سرگرمیی برای خود بیابید، کتاب بخوانید، یا بهتز از همه، ورزش کنید. ورزش نه تنها فکر خوردن را از سر بیرون می‌برد، بلکه چربی اضافی بدن را نیز می‌سوزاند.

به‌طور منظم غذا بخورید. برنامه غذائی منظم با غذاهای مناسب در پیش گیرید. اگر رژیم غذائی دارید، نگذارید آنقدر گرسنه شوید که همه چیز بخورید. خوردن روزانهٔ قرص مولتی‌ویتامین نیاز بدن را به ویتامین‌ها و کانی‌ها برطرف می‌کند. خوردن ویتامین‌های گروه‌ B مخصوصاً در کنترل پراشتهائی مؤثرند.

زمان PMS خود را یادداشت کنید. دوران پراشتهائی ماهانهٔ خود را چند ماه یادداشت کنید تا نظم دوره‌ای آن را بیابید. اگر این پراشتهائی به قاعدگی مربوط باشد، به این ترتیب آن را خواهید دانست و بهتر کنترل خواهید کرد. خود را عذاب ندهید. تسلیم شدن در برابر پراشتهائی اتفاقی چیزی عادی است و خودداری دائمی از خوردن، باعث خوردن بیشتر در دراز مدت می‌گردد. اگر گاهی هوس خوردن چیزی مثل بستنی می‌کنید، زیاد خوردن آن هم اشکالی ندارد.

نور درمانی کنید. اگر فکر می‌کنید دچار SAD شده‌اید، پزشک ممکن است نور درمانی برایتان تجویز کند. قرار گرفتن به اندازهٔ کافی در معرض نور پراشتهائی زمستانی شما را از بین می‌برد. از پزشک کمک بگیرید. اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید پراشتهائی خود را کنترل کنید، پزشک می‌تواند به شما کمک کند. اگر سابقهٔ بیماری‌هائی مثل مرض قند و فشار خون در خانواده‌ وجود داشته باشد، پزشک شما را از این بابت معاینه کرده و با کنترل آنها پراشتهائی را نیز کنترل می‌کند.