نگهدارى و پرستارى از کودک

در پرستارى طفل بايد مانند تغذيه به نظافت اهميت داده شود. به‌ويژه در دوران اوليهٔ حيات نوزاد. حداکثر مراقبت و دقت براى مصون داشتن طفل از عوامل بيمارى‌زا بايد به‌عمل آيد؟ مادر بايد توجه داشته باشد که مثلاً ترشحاتى که از راه‌هاى تولد بچه خارج دفع مى‌شود، براى خود مادر بدون ضرر است، ولى براى طفل ممکن است فاجعه به بار آورد. چون اين ترشحات ممکن است حاوى موادّ چرکى شدن، باسيل ديفترى و ساير ميکروب‌هاى بيمارى‌زا باشد. به همين دليل مادر بايد در هر بار که مى‌خواهد به نوزاد شير بدهد، دست‌ها را قبل از اينکه با نوزاد تماس پيدا کند، با دقت شستشو نمايد. ميکروب‌ها مخصوصاً مولّدِ چرکى شدن در کوچک‌ترين زخم‌ها در بدن نوزاد نفوذ مى‌کنند. بنابراين بايد کمال مراقبت از نوزاد به‌عمل آيد که کوچک‌ترين زخمى در بدن او ايجاد نشود. در اين مورد در بخش آينده‌ نيز بحث خواهيم کرد.

نوزاد عمل تخليهٔ مثانه و روده (ادرار، مدفوع) را هنوز نمى‌تواند با ارادهٔ خود انجام دهد و آن را کنترل نمايد. به همين جهت مدفوع و ادرار او بدون اراده دفع مى‌شود. معمولاً اطفال شيرخوار تميز نيستند، اما بايد آنها را در نظافت مطلق پرورش داد. اين مهم‌ترين و اصولى‌ترين مرحلهٔ پرستارى نوزاد است. نبابراين، مسئلهٔ قناق کردن و طرز استعمال کهنه‌ها بسيار حائز اهميت است و در پرستارى نوزاد بايد رعايت گردد و مادر کاملاً طرز کار را بياموزد. طريقهٔ قنداق نمودن طفل در نواحى مختلف، متفاوت است. بعضى از مادران از خود نيز در اين مورد ابتکار به خرج مى‌دهند. داخلى‌ترين کهنه که از جنس ململ است در هر نوع قنداق مساوى است. طريقهٔ به‌کار بردن ساير کنهه‌ها برحسب نوع قنداق تفاوت مى‌کند (در مورد کلمهٔ کهنه چون هيچ لغتى گوياتر از همين کلمهٔ متداول نيافتيم، همه جا آن را کهنه مى‌ناميم).