الگوی توزیع آب روی خاک

در تمام سيستم‌هاى آبيارى سطحى توزيع آب روى خاک از يک قاعده کلى پيروى مى‌کند که در شکل (مراحل مختلف الگوى جريان آب روى خاک) نشان داده شده است. فرض کنيد ابتداى فارو يا کرت که آب وارد آن مى‌شود نقطه 0-0 باشد و محور افقى طول مزرعه را نشان دهد. همچنين محور عمودى زمان از شروع آبيارى باشد. اگر آبيارى از زمان t=0 شروع شود و در فواصل مختلف از ابتداى زمين ميخکوبى کرده‌ باشيم و زمانى را که جبهه آب به محل هر يک از ميخ‌ها مى‌رسد يادداشت نمائيم منحنى پيشروى (Advance Phase) جبهه آب نسبت به زمان وضعيتى خواهد داشت مطابق آنچه درشکل (مراحل مختلف الگوى جريان آب روى خاک) نشان داده شده است. ملاحظه مى‌شود که پيشروى آب در ابتدا سريع است ولى به‌تدريج سرعت پيشروى آب به‌طرف انتهاى زمين کند مى‌شود.

اين مرحله از آبيارى را مرحله پيشروى(Advance Phase) گويند. پس از اينکه آب به انتهاى زمين رسيد معمولاً مدتى به همين نحو آبيارى ادامه پيدا مى‌کند تا آب اضافى از مزرعه خارج شود و سرانجام در زمان Tco ورود آب به زمين قطع مى‌شود. فاصله بين زمانى‌که آب به انتهاى زمين رسيده بود تا زمانى که ورود آب قطع گرديد به نام مرحله ذخيره رطوبت (Storage Phase) موسوم است. از هنگامى که ورود آب قطع شد ممکن است مدتى طول بکشد تا آبى که در ابتداى مزرعه در سطح زمين بوده است به ‌تدريج در خاک نفوذ کند وسرانجام عمق آب در ابتداى زمين به صفر برسد.

اين مرحله را تخليه (Deplition) گويند. فاز تخليه در خاک‌هاى سبک ممکن است صفر باشد. از اين به بعد عقب‌نشينى يا پسروى آب شروع و کم‌کم جبهه آب به طرف انتهاى زمين عقب‌نشينى مى‌کند. برخلاف منحنى پيشروي، اين مرحله عقب‌نشينى يا پسروى (Recession) نام دارد. فاز پسروى نيز ممکن است در خاک‌هاى سبک بسيار کوچک و قابل صرف‌نظر کردن باشد. فاصله زمانى بين دو منحنى پيشروى و پسروى را در هر نقطه از زمين فرصت نفوذ (Infiltration Opportunify) آب به داخل خاک در آن نقطه گويند.