گروه‌های تولیدمثلی

در شرايط مديريت متمرکز پن‌هاى توليدمثلى شامل يک شترمرغ نر و يک تا چهار شترمرغ ماده مى‌باشد. البته معمول‌ترين ترکيب شامل يک جفت نر و ماده و يا يک نر و دو ماده است. در مديريت نيمه متمرکز تعداد پرندگان در يک گله تا ۴۰ قطعه مى‌‌رسد. نسبت شترمرغ نر به ماده در اين گله‌ها معمولاً ۳ به ۵ يا ۲ به ۳ است. درصد شترمرغ نر نبايستى خيلى کم در نظر گرفته شود زيرا ممکن است شترمرغ‌هاى نر غالب نتوانند تمام شترمرغ‌هاى ماده را سرويس دهند. موفقيت در امر توليدمثل با معيارهاى زير سنجيده مى‌شود:

- تعداد تخم‌هاى گذاشته شده.

- درصد بارورى.

- درصد جوجه‌آورى.

- نسبت ماندگارى جوجه‌ها.

با توجه به‌هزينه پرندگان مولد توصيه مى‌شود بازاى هر شتر‌مرغ نر بيش از پرنده ماده خريدارى شود.

با کنترل اين مؤلفه‌ها و مشاهده رفتار جفتگيرى بايستى تصميم گرفت که آيا پرندگان مناسب يکديگر هستند يا بايستى آنها را در گروه‌هاى توليدمثلى جابه‌جا نمود. جابه‌جائى شترمرغ‌هاى نر بايستى زمانى صورت پذيرد که قرمزى رنگ ساق پا کاهش يافته و تعويض و جابه‌جائى شترمرغ‌هاى نر و يا کاهش تعداد شترمرغ‌هاى ماده در اواسط فصل تخم‌گذارى به رفع اين مشکل کمک شايانى خواهد نمود.

اگر يک شترمرغ نر، شترمرغ ماده‌اى را بيش از حد تحت فشار قرار مى‌دهد بايستى يک شترمرغ ماده ديگر اضافه گردد يا اينکه گروه توليدمثلى مجدداً به‌طور کامل تعويض گردد.

جدا نمودن دو جنس به مدت ۲ ماه پيش از دوره جفتگيرى باعث آرامش روانى پرنده شده و اشتياق به جفتگيرى را بيشتر مى‌نمايد. مزيت ديگر، همزمانى مرحلهٔ تخم‌گذارى همه پرندگان مولد است.

در زمان بازگشت به پن‌هاى جفتگيري، پرندگان بايستى به‌خوبى تغذيه شده و در سلامت کامل باشند. تغذيه خيلى کم يا بيش از حد نياز هر دو در رفتار جفتگيرى اثر منفى دارند. تغذيه بيش از حد نياز، سبب بى‌ميلى براى جفتگيرى و کاهش ميزان بارورى مى‌گردد. تغذيه کمتر از حد نياز حتى باعث حذف حرکت نمايشى قبل از جفتگيرى مى‌‌گردد. در شرايط عادى شترمرغ ماده پس از دو هفته همراهى با جفت خود تخم‌گذارى مى‌نمايد. در غير اين‌صورت بايستى سلامتى پرندگان و تغذيه آنها را کنترل نمود. در صورت عدم بيمارى و آلودگى‌هاى انگلى يک هفته استراحت در مزارع يونجه يا شبدر تازه مى‌تواند کمک شايانى نمايد.

در مديريت متمرکز يا نيمه‌متمرکز، تنها چند تخم در لانه باقى مانده و بقيه به‌طور مصنوعى تبديل به جوجه مى‌شوند. بايد متذکر شد که در صورت عدم اجازه به شترمرغ ماده جهت خوابيدن برروى تخم‌هاى خود، ميزان تخم‌گذارى کاهش يافته و بعد از ۶ تا ۷ سال قطع مى‌گردد. پيشنهاد مى‌گردد به شترمرغ‌هاى ماده در هر سال اجازه خوابيدن برروى يک کلاچ تخم داده شود.

بين پرندگان با تغذيه خوب و تغذيه ناکافى مى‌توان از طريق شکل پشت آنها تفريق قائل شد، بدين صورت که چون چربى اساساً در ناحيه دم ذخيره مى‌‌شود پشت پرندگان خوب تغذيه شده صاف است. پرندگان دچار کمبود تغذيه داراى قوز بوده و تهيگاه آنها فرو رفته است.

اين کار مى‌تواند با فراهم نمودن يک محل مناسب در يک سايه‌بان انجام مى‌شود.