دستگاه اسکلتی

در زندگى اوليهٔ رويانى دستگاه اسکلتى به‌صورت يک مُدل غضروفى از استخوان‌ها ديده مى‌شود. جنين در دو ماهگي، مراکز اوليهٔ استخوانى خود را در وسط استخوان‌هاى بلند مانند استخوان‌ بازو و ران پيدا مى‌کند و از آن پس سلول‌هاى استخوانى ساخته مى‌شوند.

ساقه‌هاى استخوان از اين مراکز و در دو جهت به طرف خارج استخوانى شده، تا اينکه در موقع تولد تمامى ساقه استخوانى مى‌شود. از آن پس يعنى پس از تولد، نمو طولى استخوان‌ها در مراکز استخوانى ثانويه در دو انتهاى ساقه رخ مى‌دهد که به اين نواحى صفحه‌هاى اپى‌فيز يا صفحه‌هاى نمو گفته مى‌شود.

صفحهٔ اپى‌فيز از لايه‌ها سلولى زيادى تشکيل شده است (تصوير زير). لايهٔ خارجى منطقهٔ سلول‌هاى غيرفعال است که به‌عنوان منبع سلول‌هاى غضروفى آينده انجام وظيفه مى‌کند و از طريق خونى که به ناحيهٔ اپى‌فيز (انتهاى استخوان) مى‌رسد تغذيه مى‌شود. در لايهٔ بعدي، يعنى در ناحيهٔ تکثير، سلول‌هاى غضروفى از نظر اندازه زياد شده، شبکهٔ سلولى غضروفى خارجى را مى‌سازد. در لايهٔ مجاور يا ناحيهٔ بزرگ شده (hypertrophic zone) سلول‌هاى غضروفى به‌صورت ستون‌هاى عمودى منظم در مى‌آيند. در ناحيهٔ استخوانى شدن، سلول‌هاى غضروفى از بين رفته، لايه‌هاى جديد استخوانى توسط سلول‌هاى تازه استخوانى به‌وجود آمده، روى هم در حفره‌هاى غضروفى انباشته مى‌شوند. بنابراين استخوانى شدن در صفحه‌هاى اپى‌فيز انجام مى‌شود. انجام اين فرآيند به تغذيه از طريق خون وابسته است که در تصوير زير به‌صورت مويرگ‌هاى خونى مهاجم در اين ناحيه نشان داده شده است. استخوان‌هاى کوچک، مانند مچ دست از مرکز به طرف خارج استخوانى مى‌شوند.

در هنگام تولد در حدود ۴۰۰ مرکز استخوانى وجود دارد و ۴۰۰ مرکز ديگر بعد از تولد ظاهر مى‌شود. مراکز مختلف در دختران زودتر از پسران پديد مى‌آيد. نمو استخوانى در اين مراکز در استخوان‌هاى مختلف در زمان‌هاى متفاوت متوقف مى‌شود. در صفحهٔ اپى‌فيز، ناحيهٔ غضروفى نهايتاً ناپديد شده، ساقه يا بدنهٔ استخوان به اپى‌فيز مى‌پيوندد؛ اين پديده نيز در دختران زودتر از پسران رخ مى‌دهد؛ براى مثال، پيوستگى و همجوشى استخوان بازو در حدود ۵/۱۵ سالگى در دختران و ۱/۱۸ سالگى در پسران اتفاق مى‌افتد (هانزمن، ۱۹۶۲). پس از پيوستن و همجوشى صفحه‌هاى اپى‌فيزِ استخوان‌هاى طويل، طول استخوان ثابت مى‌ماند. صفحه‌هاى اپى‌فيز همگى در سن ۱۸ يا ۱۹ سالگى بسته مى‌شوند.

اگرچه استخوان‌هاى طويل از نظر قد نمو مى‌کنند، به قطر آنها نيز افزوده مى‌شود. اين فرآيند را 'نمو مضاعف' مى‌نامند. اين عمل توسط افزايش لايه‌ٔ بافتى جديد زير ضريح استخوان انجام مى‌شود. نمو قطرى استخوان مانند نمو قطرى درخت در زير پوستهٔ آن انجام مى‌شود. ساقهٔ استخوان طويل از انتهاى آن باريک‌تر است، بنابراين با رشد طولى استخوان، شکل آن تغيير کرده، در طى فرآيند جذب، نمو ساقه در وسط باريک‌تر و در انتها پهن‌تر مى‌شود (تصوير رشد يک استخوان طويل در دورهٔ کودکي)