بوتان

کشور پادشاهى بوتان واقع در کوه‌هاى شرقى هيماليا در جنوب آسيا، سرزمينى کوهستانى و مرتفع مى‌باشد همسايگى با هندوستان در مرز جنوبي، کوهپايه‌هائى را با پوشش گياهى و حيات‌وحش مناطق استوائي، به‌وجود آورده است. اين کشور جمعيتى حدود ۵/۱ ميليون نفر دارد که اکثريت آنان کشور هستند. برخى گروه‌هاى در ارتفاعات هنوز زندگى چادرنشينى دارند. تنها حدود پنج درصد از مردم در مناطق شهرى زندگى مى‌کنند بسيارى از بوتانى‌ها، از نظر امرار معاش، زندگى نسبتاً راحت و مطمئنى را مى‌گذرانند. بدين معنا که در حد کمى با اقتصاد پولى نوين ادغام شده‌اند.

از جاذبه‌هاى جهانگردي، مناظر تماشائى کوهستانى و الگوهاى فرهنگى بسيار سنتى بودائى را مى‌توان نام برد. سبک‌هاى معمارى مشخص و متمايز صومعه‌ها، قصرها، فرودگاه‌ها و خانه‌هاى بوتانى‌ها، ويژگى‌هاى اصلى بوتان هستند. صومعه‌هاى قلعه‌مانندى که زونگز (dzongs) ناميده مى‌شوند، به‌ويژه، مشخصه‌هاى جالب و شگفت‌آوري، از دورنماى فرهنگى هستند. صنايع‌دستى در همه جا موجود است. گردش‌هاى فرهنگى و کوهنوردى از محبوب‌ترين فعاليت‌هاى جهانگردان مى‌باشد. ورود به کشور براى آنها. عمدتاً از طريق مرز هوائى و فرودگاه بين‌المللى اين کشور واقع در شهر 'پارو' ، در غرب کشور بوتان ميسر است. اين فرودگاه در فاصلهٔ نسبتاً نزديکى از پايتخت اين کشور، شهر تيمپو قرار دارد و به شبکهٔ راه‌هاى ارتباطى کشور متصل مى‌شود. همچنين يک جاده در جنوب‌غربى اين کشور، براى رسيدن به کشور هند وجود دارد.

صنعت جهانگردى در کشور بوتان، پس از تاجگذارى و پادشاه فعلى اين کشور در ۱۹۷۴، آغاز شد. يعنى زمانى‌که دريافتند هتل‌هائى که براى آن مراسم احداث شدند. مى‌توانند مورد استفادهٔ جهانگردان قرار گيرند. اهداف اين صنعت در زمان آغازش عبارت بودن از:

ـ ايجاد درآمد به‌خصوص ارزهاى خارجي.

ـ معرفى فرهنگ و آداب و رسوم کشور به دنياى خارج

ـ ايفاء نقشى فعال در توسعهٔ اجتماعى ـ اقتصادى کشور.

با وجود اين، براى دولت اين نگرانى وجود داشت که ورود بى‌رويه جهانگردان، منجربه مشکلات محيطى و اجتماعى ـ فرهنگى شود، از اين رو سياست دقيق و مشخصى را جهت کنترل توسعهٔ اين صنعت به اجراء درآورد. تا اواسط دههٔ ۱۹۸۰، حداکثر تعداد جهانگردان بين‌المللى که براى گذراندن تعطيلات وارد اين کشور مى‌شدند، به غير از همسايگان هندى آنها، سالانه ۲۰۰۰ نفر بود. در سال ۱۹۸۶، اين تعداد به ۲۵۰۰ نفر رسيد. تعداد ورود به اين کشور، در اوايل دههٔ ۱۹۹۰، در سطح ۲۵۰۰ ـ ۳۰۰۰ نفر باقى ماند.

طرح کشور بوتان، ايجاد مناطق جهانگردى را نشان مى‌دهد که در اين مورد مبتنى بر نواحى جغرافيائى مختلفى است که با انواع مختلف فعاليت‌ها و جاذبه‌هاى جهانگردى مرتبط هستند. به‌علاوه، اين طرح مفهوم تأسيس مراکز جهانگردى را به‌کار مى‌برد. يکى از جنبه‌هاى مهم اين طرح، مفهوم تأسيس مراکز جهانگردى را به‌کار مى‌برد. يکى از جنبه‌هاى مهم اين طرح، مرحله‌بندى منطقى توسعه، در طول دوره‌هاى متوالى پنج ساله است. با وجود اينکه طرح براساس دوره‌هاى زمانى مشخص شده است اما در حقيقت، اين مرحله‌بندى مى‌تواند درون يک چارچوب زمانى قابل تغيير انجام پذيرد که به چگونگى شرايط آتي، به‌ويژه توسعه زيربنائي، بستگى دارد.

اين طرح سياست جدى دولت را براى کنترل صنعت گردشگرى نشان مى‌دهد تا هرگونه اثر نامطلوب بر محيط فرهنگى و محيط‌ زيست را به حداقل برساند. کنترل اين اثرها اساساً از طريق محدود کردن تعداد ورود گردشگران ميسر است. در کشور بتوان، طرح محدوديت ورود گردشگران يا ملزم کردن آنها به سفر از طريق تورهاى مسافرتى و اخذ رواديد پيش از ورود به کشور، حفظ مى‌شود. اين روش مغاير روش برخى از کشورها است که به‌منظور تشويق و حمايت از صنعت گردشگري، اخذ رواديد را حذف کرده‌اند و يا اجازه مى‌دهند در بدو ورود، براى بسيارى از انواع گردشگران رواديد صادر شود. به‌علاوه تورهاى مسافرتى فرصت کنترل سفرهاى گردشى تمام گردشگران را نيز فراهم مى‌آورد. به‌منظور دستيابى به منافع اقتصادى قابل توجه از اين صنعت، کشور بوتان به‌نوعي، محدوديت تعداد ورود گردشگران را، از طريق بالا بردن سطح هزينه‌هاى جهانگردى جبران مى‌کند.

به‌عنوان شيوهٔ ديگر کنترل صنعت جهانگردي، بازاريابى محدود و هدفمند ـ به‌اضافهٔ هزينه‌هاى گزاف مورد نياز ـ تنها آن دسته از جهانگردانى را که علاقهٔ وافرى دارند و با ارزش زيادى براى محيط ‌زيست و فرهنگ اين کشور قائل هستند، جذب خواهد کرد. به‌علاوه اثرهاى نامطلوب کنترل شده‌اند و با ملزم ساختن سازگارى سبک‌هاى معمارى تسهيلات جهانگردى با محيط ‌زيست و احداث صحيح تأسيسات زيربنائي، توسعه جهانگردى از نظر محيطى ادغام شده است. يکى از ضوابط مهم کنترل اين اثرها، ممنوعيت ورود جهانگردان به برخى از بناهاى يادبود مذهبى است که از نظر فرهنگى از حساسيت برخوردار هستند.

به‌دليل کمبود نيروى متخصص مورد نياز صنعت جهانگردى و کشور بوتان، گسترش برنامه‌هاى آموزشى و تربيتى اين صنعت و توسعهٔ واحدهاى آموزشي، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است. اين برنامه، مهارت‌ها و دانش مورد نياز را جهت راه‌اندازى خدمات و امکانات جهانگردى و پيشبرد توسعهٔ به شدت کنترل‌شدهٔ آن، فراهم مى‌کند.

اين روش در کشور بوتان مشارکت شديد دولت و رهبران مذهبى را در فرآيند مديريت و برنامه‌ريزى دربردارد. بدين ‌طريق، توصيه‌ها، طرح، خط‌مشى مذهبى و دولتى را منعکس مى‌کند و اين طرح از حمايت خوبى برخوردار خواهد شد. در کشور بوتان مراقبت دائم از صنعت جهانگردى صورت مى‌گيرد. همان‌طور که در کليهٔ نواحى جهانگردى بايد صورت بگيرد. هنگام بروز مشکلات، وضعيت مورد بررسى قرار مى‌گيرد و اقدامات مفيد و چاره‌سازى انجام مى‌شود، همان‌گونه که در سال ۱۹۸۷ نيز چنين کردند. به اين ترتيب صنعت جهانگردى در حالى‌که سود سرشارى را عايد کشور مى‌کند، مى‌تواند نسبت به نگرانى مردم پاسخگو باشد.