|
خوردنِ خوبى دارد و پس دادن بدى. طعامى لذيذ اما بدگوار است
|
|
خوردنِ گندم گاو و خر را آدم نمىکند
|
|
|
نظير: گاو و خر را نکند خوردن گندم آدم
|
شرف مرد به تقليد نگردد حاصل (بيدل)
|
|
خوردن و مردن بهتر از آرزو به گور بردن است
|
|
خورده همان بِهْ که به تنها خورى
|
خاک بر آن خورده که تنها خورى
|
|
|
رک: آدم تنهاخور شريک شيطان است
|
|
خورشيد به گِل نشايد اندود٭
|
|
|
رک: آفتاب را به گِل نتوان اندود
|
|
|
|
٭ در عشق شکيب کى کند سود
|
................................ (نظامى)
|
|
خور و خواب تنها طريق دد است ٭
|
|
|
|
٭ ...........................
|
بر اين بودن آئين نابخرد است (سعدى)
|
|
خوش آمد هر که را گفتى خوشامد
|
|
|
نظير: ريشخند چاپلوسان قبل را هم خر مىکند
|
|
خوش آمدى که خوش آمد مرا ز آمدنت (سعدى)
|
|
|
نظير:
|
|
|
وه چه خوب آمدى صفا کردى (ايرج ميرزا)
|
|
|
- آمدى وه که چه مشتاق و پريشان بودم (سعدى)
|
|
خوش آن چاهى که آب از خود برآرد
|
|
|
نظير:
|
|
|
خوش آن چاهى که آبش خود بجوشد
|
|
|
- چشمه آن است که از خود بجوشد
|
|
|
- شتر از زانوى خودش بلند مىشود
|
|
|
- دست به زانوى خودت بگير و برخيز
|
|
|
- چون شير به خود سپه شکن باش
|
فرزند خصال خويشتن باش (نظامى)
|
|
|
- جهد آن کن که خود کسى باشى (اوحدى)
|
|
خوش آن چاهى که آبش خود بجوشد
|
|
|
رک: خوش آن چاهى که آب از خود برآرد
|
|
خوش آن ساعت نشيند دوست با دوست (سعدى)
|
|
|
رک: با دوست گلخن گلشن است
|
|
خوش آن کسان که دلى شادمان کنند٭
|
|
|
رک: عالمى را شاد کرد آنکه يک دل شاد کرد
|
|
|
|
٭گفتم: 'هواى ميکده غم مىبَرَد ز دل
|
گفتا:.......................... (حافظ)
|
|
خوشا آنان که دائم در نمازند ٭
|
|
|
|
٭...........................
|
به حمد و قل هوالله کارشان بى (باباطاهر)
|
|
خوشا آن دورهاى که خُرد مىکرديم پاپاسي٭ را، خدا رحمت کند مرحوم حاج ميرزا آقاسى را
|
|
|
عبارتى است در اظهار تأسف و حسرت و افسوس بر گذشته و دوران ارزانى بر زبان رانند
|
|
|
|
٭پاپاسى: پشيز، سکهٔ مسين بىارزش
|
|
خوش آن کسان که دلى شادمان کنند (حافظ)
|
|
|
رک: عالمى را شاد کرد آن کس که يک دل شاد کرد
|
|
خوشا آن کس که بارش کمترک بي٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
سبکبار مردم سبکتر روند (سعدى)
|
|
|
- سبکبارى از بهشت آمده است
|
|
|
رک: آسوده کسى که خر ندارد...
|
|
|
|
٭ شب تار و بيابان، دور منزل
|
........................... (باباطاهر)
|
|
خوشا آن کسى که به گيتى ز خود گذاشت اثر ٭
|
|
|
|
نه دود ماند و نه خاکستر از من مسکین
|
٭...................(پروین اعتصامی)
|
|
خوشا باران که بر بَشْنَمْ٭ بيارد، نه بارانى که بر قبرم ببارد!
|
|
|
|
٭بَشن: قد و بالا، تن، بدن
|
|
خوشا با رفيقان يکدل نشستن ٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
دنيا خوش است اما با رفيق خوشتر است
|
|
|
- ما را بهشت صحبت ياران همدم است (سعدى)
|
|
|
|
٭ ..................................
|
به هم نوش کردن مى ارغوانى(فرّخى سيستانى)
|
|
خوشا به حال کسانى که مُردند و آواز تو را نشنيدند!
|
|
|
رک: حيف از آنها که مردند و آواز تو را نشنيدند!
|
|
خوشا به خونى که يک از ميانش بگذرد
|
|
خوشا جانى کزو جانى بياسود٭
|
|
|
رک: عالمى را شاد کرد آنکه يک دل شاد کرد
|
|
|
|
٭................................
|
نه درويشى که سلطانى بياسود (نظامى)
|
|
خوشا دزدى که از دزدى بدزدد
|
|
|
نظير: دزدى که نسيم را بدزدد دزد است
|
|
خوشا دلى که ز عالم کنارهجو باشد٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
به دهر هيچ زمينى چو کنج عزلت نيست (مخلص کاشانى)
|
|
|
- به عزلت پا فشردم يافتم آرام جان آنجا
|
جهان صحراى محشر بود بستم آشيان اينجا (ناصر على)
|
|
|
|
٭ ...........................
|
چراغ خلوتش از حفظ آبرو باشد (غنى)
|
|
خوش است بىعيالى و کليد در دستِ خود داشتن (احياءالعلوم)
|
|
|
رک: اى خوشا آن کسى که زن ناکرده است
|
|
خوش است درد که باشد اميد درمانش٭
|
|
|
نظير: درد سهل است گر امّيد دوائى باشد (عبيد زاکانى)
|
|
|
|
٭ ...............................
|
دراز نيست بيابان که هست پايانش (سعدى)
|
|
خوش است عمر دريغا که جاودانى نيست ٭
|
|
|
نظير: خوش کلشنى است حيف که گلچين روزگار
|
فرصت نمىدهد که تماشا کند کسى (قصاب کاشانى)
|
|
|
|
٭ ...............................
|
پس اعتماد بر اين پنج روز فانى نيست (سعدى)
|
|
خوش استقبال غالباً بد بدرقه مىشود
|
|
خوش است هستى و از روزگار بىخبري! (معزّى)
|
|
|
نظير: عالم بىخبرى طُرفه بهشتى بوده است
|
حيف و صد حيف که ما دير خبردار شديم (صائب تبريزى)
|
|
خوش اصل خطا نکند و بد اصل وفا نکند
|
|
|
نظير:
|
|
|
ز بداصل چشم بهى داشتن
|
بوَد خاک در ديده انباشتن (ابن يمين)
|
|
|
ز ناپاکزاده مداريد اميد (فردوسى)
|
|
|
- نيارد شاخ بد جز تخم بد بار (ابن يمين)
|
|
خوشا عالم نيستى هر کجا بايستى کسى نپرسد کيستي
|
|
خوشا کسى که از او بد به هيچکس نرسد (سعدى)
|
|
خوشامدگوى را بر خود مده راه (عنصرى)
|
|
خوشبخت آنکه خورد و کِشت، بدبخت آنکه مرد و هِشت (سعدى)
|
|
|
رک: بنوش و بپوش و ببخش و بده
|
|
خوشبخت آنکه کُرّهخر آمد الاغ رفت٭
|
|
|
رک: دنيا به کام ابلهان است
|
|
|
|
٭ بدبخت آن کسى که گرفتار عقل شد
|
........................... (...؟)
|
|
خوشبختى زنها در اين است که مثل مردها مجبور نيستند زن بگيرند!
|
|
خوش بوَد عشق چو معشوقه وفادار بوَد (معزّى)
|
|
|
نظير:
|
|
|
يار ما اهل و کار ما سهل است
|
|
|
- اگر يار اهل است کار ما سهل است (از مجمعالامثال)
|
|
خوش بوَد گر محک تجربه آيد به ميان٭
|
|
|
نظير: ز امتحان شود حال هرکسى معلوم
|
|
|
|
٭ ................................
|
تا سيه روى شود هر که در او غش باشد (حافظ)
|
|
خوشبوى بوَد کليهٔ همسايهٔ عطّار (ناصرخسرو)
|
|
خوش به حال باغى که روباه از آن قهر کند
|
|
|
رک: شغال که از باغ قهر کند دو خوشه انگور مفت چنگ باغبان!
|
|
خوشتر ز هر سخن سخن ناشنيده است (اميرى فيروزکوهى)
|
|
خوشتر بوَد عروس نکورويِ بىجهيز٭
|
|
|
|
٭ گر دوست دست مىدهدت، هيچ گو مباش
|
...............................(سعدى)
|
|
خوشخو خويش بيگانگان است و بدخو بيگانهٔ خويشان (سخن منسوب به لقمان)
|
|
|
رک: خوى نيکو مايهٔ نيکوئى است
|
|
خوشخوى هميشه خوش معاش است (از جامعالتمثيل)
|
|
|
نظير: خوى نيکو بهتر از شاهى و ملک بيکران
|
طبع دلجو خوشتر از گنجزر و کانِ گهر (فرخى سيستانى)
|
|
خوشزبان باش در امان باش
|
|
|
نظير:
|
|
|
چربزبانى دويَم جادوئى است (از قابوسنامه)
|
|
|
- زبان خوش مار را از سوراخ بيرون مىآورد
|
|
خوشزبانى دليل خوشدانى است
|
|
خوش عالمى است نيستي٭، هرجا که ايستى کس نگويد کيستى
|
|
|
نظير: دولت اندر فقر است و مردم غافلند
|
آنکه درويش گزيند پادشاهى مىکند (صائب)
|
|
|
|
٭نيستى: فقر و درويشى
|
|
خوش فرش بوريا و گدائى و خواب امن٭
|
|
|
رک: اى خوشا خرقه و خوشا کشکول
|
|
|
|
٭.........................
|
کاين عيش نيست در خورِ اورنگ خسروى (حافظ)
|
|
خوش گفتى و گل گفتى، صد حيف که شُل گفتي! (روحانى)
|
|
خوشگلها در دالان بد گلها گريه مىکنند زنان زشترو عموماً از زنان زيبا سفيدبختترند
|
|
|
رک: اسب تازى شده مجروح به زير پالان...
|
|
خوشگلى زياد هم مايهٔ دردسر است
|
|
|
|
نظير: بيچاره آن کسى که صاحب روى نکو بوَد
|
هر جا که بگذرد همه چشمى بدو بوَد (سعدى)
|
|
خوش نباشد با اميرى از اميرى دم زدن
|
|
خوش نباشد جامه نيمى اطلس و نيمى پلاس
|
|
|
ناهمرنگى و عدم تناسب در هر امرى ناخوشايند است
|
|
خوشه از خرمن دور نمىافتد
|
|
|
نظير: رگ به ريشه مىکشد شير را بچّه همى مانَد بدو
|