بی

	بيا از نو فريدونى بسازيم٭
		نظير: عالمى از نو بيايد ساخت و ز نو آدمى (حافظ)
			٭ فريدون عزيز از دست مو رفت	.................. (باباطاهر)
	بيابان بود و تابستان و آب سرد و استسقاء٭
		نظير: گرگ گرسنه چو يافت نپرسد	کاين شتر صالح است يا خر دجّال (سعدى)
			٭ به حرص ار شربتى خوردم مگير از من که بد کردم	................ (سنائى)
	بيابان‌نشين از زمين لرزه نترسد
		رک: بط را از طوفان چه باک؟
	بى‌ادب با هزار کس تنهاست ٭
			٭ باادب را ادب سپاه بس است	.............. (شهيد بلخى)
	بى‌ادب محروم ماند از لطف حق٭
		مقایسه  شود با: از بى‌ادبى کسى به جائى نرسيد
			٭ از خدا خواهيم توفيق ادب	..................... (مولوى)
	بى‌اذن خدا برگ نيفتد ز درخت٭
		رک: بى‌امر حق برگى نمى‌افتد از درخت
			٭ اى دوست مجو ز غير حق دولت و بخت	.................... (...؟)
	بيا سوته‌دلان گرد هم آئيم (يا: بيا سوته‌دلان با هم بناليم)٭
		رک: اندوه دلِ سوخته دل‌سوخته داند (سعدى)
			٭................................	که قدر سوته‌دل دل‌سوته دارند (باباطاهر)
	بى‌امر حق برگى نمى‌افتد از درخت (مناقب‌العارفين)
		نظير:
		اگر نباشد امر حق نمى‌افتد برگى از درخت
		- بى‌رضاى حق نيفتد هيچ برگ (مولوى)
		- بى‌اذن خدا برگ نيفتد ز درخت
	بى‌بند نگيرد آدمى پند (سعدى)
		رک: از بند گيرد آدمى پند
	بى‌بى از بى‌چادرى خانه‌نشين شده است
		نظير: عروس که بى‌تنبون شد کنج صندوقخانه مى‌نشيند
	بى‌بى ‌تيز مى‌دهد گوش غلام را مى‌برّند
	بى‌بى‌سلطان سر خودش را نمى‌توانست ببندد رفت عروسى سر عروس را قجرى ببندد (عامیانه)
		رک: زن حاجى خانهٔ خودش اشکنه نمى‌توانست بپزد رفت خانهٔ همسايه براى آش پختن
	بى‌پول اگر رستم زال است ذليل است.
		رک: آدمى در تنگدستى مى‌شود بى‌اعتبار
	بى‌پول مرو به بازار که آشَت ندهند	صد نعره‌زنى هيچ جوابت ندهند
		نظير:
		بى‌پول مرو به بازار	هر چند سکندر زمانى
		- بى‌سيم ز بازار تهى آيد مرد (از قابوس‌نامه)
		- بى‌زر نتوان رفت به زور از دريا (سعدى)
		- هر که او بى‌مايه در بازار رفت	عمر رفت و بازگشت او خام تفت (مولوى)
		رک: بى‌پولى حلقه به گوش فلک کند
	بى‌پول مرو به بازار که راهت ندهند	صد نعره‌ زنى هيچ جوابت ندهند
		رک: تا پول ندهى آش نخورى
	بى‌پول مرو به بازار	هر چند سکندر زمانى
		رک: بى‌پول مرو به بازار که آشت ندهند...
	بى‌پولى حلقه به گوش فلک کند!
		نظير:
		دل بميرد به وقت بى‌پولى
		- داغ بر دست نهادن اثر بى‌پولى است
		- واى بر آن کو درم ندارد و دينار (لامعى)
		- بى‌زرى کرد به من آنچه به قارون زر کرد (صائب)
		- بى‌مايه اگر رستم زال است ذليل است (روحانى)
		- ز بى‌زرى است که آب رُخم ندارد رنگ (خواجو کرمانى)
		رک: بى‌زر مرغ بى‌بال و پر است.
	بى‌پولى يک عيب را صد تا مى‌کند، پولدارى صد عيب را يک عيب
	بى‌پير مرو تو در خرابات	هر چند سکندر زمانى
		نظير:
		جز به تدبير پير کار مکن (سنائى)
		- جوانا سر متاب از بند پيران	که رأى پير از بخت جوان بِهْ (حافظ)
	بى‌جامه بودن عيب مرد نيست، بى‌زير جامه گشتن ننگ و درد است
	بى‌جُرم دراز زبان بوَد و مُجرم کُنْد زبان (تفسير ابوالفتوح)
	بيچاره آن کسى که صاحب روى نکو بوَد ٭
		نظير: خوشگلى زياد هم مايهٔ دردسر است
			٭ تحريفى است از مصراع اول اين بيت سعدى:
			ناچار هر که صاحب روى نکو بوَد	هر جا که بگذرد همه چشمى بدو بوَد
	بى‌حيا من نيستم چشمت بمال٭
			٭ سگ به نطق آمد که اى صاحب جمال	.............. (شيخ بهائى)
	بى‌خار و حسد نيست گلِ فضل و هنر
		رک: هنرمند به حسد بى‌هنران در معرض تلف افتد
	بى‌خبرى، خوش خبري٭
			٭ اين مَثَل از زبان فرانسه وارد زبان فارسى شده و اصل آن در فرانسه چنين است: Sans nouvelle ، bonne nouvelle
	بيخ گوشى حرف زدن کار شيطان است
	بيداد لطيفان همه لطف است و کرامت٭
		نظير:
		بلائى کز حبيب آيد هزارش مرحبا گويم
		- شرنگ از کف دوست تبر زد است
		- مهربانان زخم‌ها خوردند و نخروشيده‌اند (اوحدى)
			٭ حاشا که من از جور و جفاى تو بنالم	..................... (حافظ)
	بيدار على باش که خوابت نبرد!
	بى‌دانشى مايهٔ کافرى است (ناصرخسرو)
		رک: آدمى را بتر از علت نادانى نيست
	بى‌دست شناور نتوان رسَت ز غرقاب (خاقانى)
		رک: بى‌دست شناور نتوان رفت به پاياب
	بى‌دستِ شناور نتوان رفت به پاياب
		نظير:
		ز بى‌آلتان کار نايَد درست (نظامى)
		- هيچ‌کس بر بام نتوانَد شدن بى‌نردبان
		- هيچ مقصودى ميسّر نيست تا اسباب نيست (کاتبى)
		- بى‌دست شناور نتوان رَست ز غرقاب (خاقانى)
	بى‌دعوت به خانهٔ خدا هم نمى‌روند
		رک: ناخوانده به خانهٔ خدا نتوان رفت.
	بى‌ دف و نى مى‌رقصد٭
		نظير:
		نزده مى‌رصد
		- بى‌دنگ مى‌دنگد
		- بى‌ مى مست است
			٭ يا: بى‌داريه مى‌رقصد
	بى‌‌دوست خاک بر سر چاه و توانگري٭
		نظير: بى‌دوست گلشن گلخن است
			٭ با دوست کنج فقر بهشت است و بوستان	................... (سعدى)
	بيدى نيست که از اين بادها بلرزد
		نظير: شترى که چهار دندان شده باشد از آواز جرس نترسد
	بى‌رضاى حق نيفتد هيچ برگ (مولوى)
		رک: بى‌امر حق برگى نمى‌افتد از درخت
	بى‌رفيقان سفر سقر باشد٭
			٭ با رفيقان سفر مَقَر باشد	.................. (سنائى)
	بى‌رقم قوشچى‌باشى است!
		بدون حق در امور مداخله يا فضولى مى‌کند
	بى‌رنج گنج ميسّر نمى‌شود
		رک: نابرده رنج گنج ميسّر نمى‌شود
	بيرون روشن‌ کن خانه تاريک کن
		رک: تو کوچه عسل، تو خانه حنظل
	بيرون ز وطن پا مگذاريد که چاه است٭
			٭ غربت مپسنديد که افتيد به زندان	....................(صائب)
	بيرونمان مردم را مى‌کشد، درونمان خودِ ما را!
		نظير:
		با سيلى صورت خود را سرخ نگه داشته‌ايم
		- از برون نقش و نگار، وز درون نالهٔ زار
	بى‌رياضت نتوان شهرهٔ آفاق شدن٭
		نظير: بى‌رياضت نيافت کس مقصود
			٭ ............................	مه چو لاغر شود انگشت‌نما مى‌گردد (صائب)
	بى‌رياضت نيافت کس مقصود٭
		نظير: بى‌رياضت نتوان شهرهٔ آفاق شدن
			٭ تا نسوزى تو را چه بيد و چه عود	.................. (سنائى)
	بى‌زبانى بهتر از بدزبانى
		نظير: لالى بهتر از بى‌کمالى
	بى‌زران از دستبرد رهزنان آسوده‌اند (صائب)
		رک: آسوده کسى که خر ندارد
	بى‌زر بى‌پر است
		رک: بى‌زر مرغ بى‌بال و پر است
	بى‌زر مرغ بى‌بال و پر است
		نظير:
		بى‌زر بى‌پر است
		- هر که زر ندارد پر ندارد
		- هر که مال ندارد يار ندارد
		- هر که بر دينار دسترس ندارد در دنيا کس ندارد (سعدى)
		- واى بر آنکو درم ندارد و ديار (لامعى)
		- بى‌پول اگر رستم زال است ذليل است
		- بى‌پولى حلقه به گوش فلک کند
		- آشِنايش نيست در عالم کسى کو مفلس است
		- نبض تهيدست نگيرد طبيب (پروين اعتصامى)