كمبود روی‌ ـ zinc deficiency

كمبود روی‌ عبارت‌ است‌ از ناكافی‌ بودن‌ مقدارت‌ روی‌ در سلول‌های‌ بدن‌. این‌ امر بركاركرد بیضه‌ها، كبد و عضلات‌ و ساختار استخوان‌ها، دندان‌ها، مو و پوست‌ تأثیر می‌گذارد. روی‌ جزئی‌ حیاتی‌ از بسیاری‌ از آنزیم‌ هایی‌ است‌ كه‌ واكنش‌های‌ شیمیایی‌ لازم‌ برای‌ كاركرد طبیعی‌ بدن‌ از جمله‌ كاركرد ایمنی‌ و ترمیم‌ پوست‌ را تسهیل‌ می‌كند. تمامی‌ سنین‌ رامبتلا می‌كند ولی‌ در كودكان‌ در دوران‌ رشد سریع‌ (18-10 سالگی‌) شایع‌تر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. اشتهای‌ كم‌

۲. رشد كم‌

۳. كاهش‌ میل‌ جنسی‌

۴. تیره‌ شدن‌ پوست‌ سراسر بدن‌

۵. تُنُك‌ شدن‌ مو

۶. تغییر شكل‌ ناخن‌ها

۷. احساس‌ مزه‌ یا بوی‌ نامطبوع‌ و كاهش‌ حس‌ چشایی‌ و بویایی‌

ـ علل‌ بیماری:

۱. آلوده‌ شدن‌ لوله‌ گوارش‌ با انگل‌

۲. برداشتن‌ هریك‌ از بخش‌های‌ لوله‌ گوارش‌ به‌ ویژه‌ معده‌ با جراحی‌

۳. مصرف‌ بیش‌ از حد موادی‌ كه‌ به‌ روی‌ متصل‌ می‌شوند و مانع‌ جذب‌ آن‌ از لوله‌ گوارش‌ می‌گردند. این‌ مواد عبارتند از كلسیم‌، ویتامین‌ د، رژیم‌ غذای‌ پرفیبر و آنزیم‌ فیتات‌ (درنان‌ سبوس‌دار یافت‌ می‌شود).

۴. مصرف‌ بیش‌ از حد شیر در دوران‌ قبل‌ از مدرسه‌ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر الكلیسم‌. الكل‌ دفع‌ روی‌ را افزایش‌ می‌دهد. استفاده‌ از داروهای‌ كورتیزونی‌ كه‌ دفع‌ روی‌ را افزایش‌ می‌بخشند. بارداری‌ دیابت‌ شیرین‌، بیماری‌ كلیوی‌ یا سیروز سوختگی‌ یا ترومای‌ بزرگ‌.

ـ عوامل افزایش دهنده خطر:

۱. بارداری

۲. الكلیسم .الكل دفع روی را افزایش می دهد.

۳. استفاده از داروهای كورتیزونی كه دفع روی را افزایش می بخشند.

۴. دیابت شیرین، بیماری كلیوی یا سیروز

۵. سوختگی یا ترومای بزرگ

ـ پیشگیری‌:

بزرگسالان‌ نباید بیش‌ از مقادیر توصیه‌ شده‌، شیر، سایر لبنیات‌ یا نان‌ سبوس‌دار مصرف‌ كنند. بیش‌ از 1500 میلی‌گرم‌ كلسیم‌ در روز مصرف‌ نكنید. از دوزهای‌ زیاد مكمل‌ ویتامین‌ د استفاده‌ نكنید. در صورتی‌ كه‌ تحت‌ جراحی‌ گوارشی‌ قرار گرفته‌ باشید، از مكمل‌های‌ روی‌ استفاده‌ كنید. برای‌ آلودگی‌های‌ انگل‌ تحت‌ درمان‌ طبی‌ قرار بگیرید. مصرف‌ الكل‌ را قطع‌ كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

با مكمل‌های‌ روی‌ و رفع‌ یا درمان‌ علل‌ زمینه‌ای‌ معمولاً ظرف‌ 2 ماه‌ علاج‌ می‌شود.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. ترمیم‌ نامناسب‌ زخم‌

۲. بزرگی‌ كبد و طحال‌

۳. كم‌خونی‌ كمبود آهن‌. روی‌ برای‌ جذب‌ آهن‌ لازم‌ است‌.

۴. جایگزینی‌ بیش‌ از حد روی‌ یا دوز بیش‌ از حد آن‌ ممكن‌ است‌ مانع‌ ساخت‌ آنزیم‌های‌ ضروری‌ بدن‌ گردد.

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌ آزمایشگاهی‌ خون‌ برای‌ تعیین‌ غلظت‌ روی‌ و سایر آزمون‌ها برای‌ تعیین‌ هرگونه‌ اختلال‌ زمینه‌ای‌ باشند. درمان‌ معمولاً شامل‌ تصحیح‌ علت‌ و تجویز مكمل‌های‌ روی‌ است‌.

ـ داروها:

مكمل‌های‌ روی‌ را با شیر یا غذا بخورید تا از ناراحتی‌ معده‌ جلوگیری‌ كنید.

ـ فعالیت‌:

محدودیتی‌ وجود ندارد.

ـ رژیم‌ غذایی‌:

غذاهای‌ غنی‌ از روی‌ مثل‌ گوشت‌ قرمز میل‌ كنید. از مصرف‌ بیش‌ از حد نان‌ سبوس‌دار پرهیز كنید.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:

اگر شما یا كودكتان‌ علایم‌ كمبود روی‌ را داشته‌ باشید.