زس، زش، زط، زع، زک، زگ، زل

	ز سگ غافل مشو زينهار چون خاموش مى‌گردد (صائب)
		رک: بترس از سگى کو کند روبهى
	ز سوز عشق خوشتر در جهان نيست٭
		نظير:
		مرغ عاشق طرب‌انگيز بوَد آوازش
		ـ باغ سبز عشق کو بى‌منتهاست	جز غم و شادى در او بس ميوه‌هاست (مولوى)
			٭............................	که بى او گل نخنديد ابر نگريست (نظامى)
	ز سيما مى‌توان دريافت در دل هر چه باشد (صائب)
		رک: مى‌دهد ظاهر هر کس خبر از باطن او
	ز شاخ خشک چه دارى اميد برگ و ثمر (کمالى)
	ز شاعرى بَتَر اندر جهان نديدم کار (کمال اسمعيل)
		نظير: نان کنّاسى خورى بهتر بوَد از شاعري
	زشت باشد روى نازيبا و ناز٭
			٭ .........................	صعب باشد چشم نابينا و درد (سنائى)
	زشت خوب نگردد به جامهٔ رنگين ٭
			٭ به زنده مى‌کنم از ننگ وصلتش در گور	که............................. (سعدى)
	زشت و زيبا هر چه بينى دست رد بر وى مزن
	زشت هرگز نشود خوب به بسيارى٭
			٭ گرچه بسيار بوَد زشت همان زشت است	.......................... (ناصر خسرو)
	ز شوخى بپرهيز اى خردمند که شوخى نفاق آورد
		رک: شوخى شوخى آخرش جدّى مى‌شود
	ز شيطان بيشتر، از نفسِ کافر کيش مى‌ترسم٭
			٭ همه ترسند از بيگانه من از خويش مى‌ترسم	................................. (لاادرى)
	ز طوس تا به مدينه هزار فرسنگ است
		نظير: ز عشق تا به صبورى هزار فرسنگ است
	ز طوفان حوادث عاشقان را نيست پروائى (صائب)
	ز عشق تا به صبورى هزار فرسنگ است٭
		نظير:
		ز طوس تا به مدينه هزار فرسنگ است
		ـ صبورى از طريق عشق دور است (نظامى)
			٭ دلى که عاشق و صابر بوَد مگر سنگ است	................................. (سعدى)
	زعفران که زياد شد به خوردِ خر مى‌دهند!
		رک: هر چه بسيار شود خوار شود
	زعفران نخورده دهنش زرد است (عا).
		رک: آش نخورده و دهان سوخته!
	ز قوم و مار غاشيه، بخور ببين چه آشيه! (عا).
	زکات تخم‌مرغ پنبه‌دانه است
	زکات مال بدر کن که تا بلا بگرداند (از جامع‌التمثيل)
		نظير: زکات مال بدر کن که فضلهٔ رز را	چو باغبان بزند بيشتر دهد انگور (سعدى)
	ز کژّى نشد راست کار کسى (اسدى)
		نظير:
		بار کج به منزل نمى‌رسد
		ـ راست شو تا به راستان برسى
		ـ اگر راستى کارت آراستى
		ـ از کجّى و کجروى انديشه کن (جامى)
		ـ از کژّى افتى به کم و کاستى (نظامى)
		ـ که گويد کژّى بهتر از راستى است؟ (فردوسى)
	ز کهتر پوستش، ز مهتر نوازش
	ز کشتن گر بترسى کشته گردى٭
		رک: هر که ترسيد مُرد...
			٭قدم بگذار در ميدانِ مردى	.... (از کتاب حسين کرد شبسترى، ص ۲۷)
	ز کشته برنيايد هرگز آواز (جامى)
		رک: از مرده حديث برنيايد
	ز گفتن پشيمان بسى ديده‌ام	نديدم پشيمان کس از خامشى (ابن يمين)
		نظير:
		پشيمان ز گفتار ديدم بسى	پشيمان نگشت از خموشى کسى (امير خسرو دهلوى)
		ـ بس که بر گفته پشيمان بوده‌ام	بس که بر ناگفته شادان بوده‌ام (رودکى)
	ز گل بوى و از خار خَستن بوَد (اسدى)
	ز گندم جو، ز جو گندم نيايد٭
		رک: ز جو جو رويد و گندم ز گندم
			٭ ز مردم سگ، ز سگ مردم نيايد	............................ (جامى)
	ز گهواره تا گور دانش بجوى٭ (فردوسى)
		نظير:
		اطلبوالعلم من‌المهد الى‌اللّحد
		ـ مياساى ز آموختن يک زمان (فردوسى)
			٭ چنين گفت پيغمبر راست‌گوى	.............................. (فردوسى)
	زلف و خال و خط خوبان همه رنج است و تعب
		مقا: در عشق بتان هيچ‌کس سود نکرد