گنجشک و سنگ

اين بود يک گنجشکى و سنگي. يک روز سنگ به گنجشک گفت:

- اى گنجشک برو از خانهٔ 'بن‌يار' يک ديگ بياور تا آشى بپزيم.

گنجشک رفت و به خانهٔ 'بن‌يار' که پيرمردى بود و گفت: 'جيک، جيک آن قزانت (ديگ) را بده تا آش بپزيم و براى تو هم قاپى آش بياوريم.'

گنجشک ديگ را گرفت و به سنگ داد و رفت آب بياورد. اما ديگ از دستش افتاد و شکست. سنگ آمد و گريبان گنجشک را گرفت و گفت: 'چرا ديگ را شکستي؟'

و شروع کرد به کتک زدن گنجشک.

يک مرتبه تکه‌هاى ديگ به صدا درآمد و گفت:

- اى سنگ چرا گنجشک را مى‌زني؟

سنگ گفت: 'چرا گياه روى من سبز مى‌شود؟'

ديگ گفت: 'اى گياه چرا روى سنگ سبز مى‌شوي؟'

گياه گفت: 'چرا گوسفند مرا مى‌خورد؟'

ديگ گفت: 'اى گوسفند چرا گياه را مى‌خوري؟'

گوسفند گفت: 'چرا گرگ مرا مى‌خورد؟'

ديگ گفت: 'اى گرگ چرا گوسفند را مى‌خوري؟'

گرگ گفت: 'چرا چوپان با قلماسن (قلاب‌سنگ، فلاخن) چشم مرا در مى‌آورد؟'

ديگ گفت: 'اى چوپان چرا چشم گرگ را در مى‌آوري؟'

چوپان گفت: 'چرا دايه کيوانو نان سوخته به من مى‌دهد؟'

ديگ گفت: 'چرا دايه کيوانو نان سوخته به اين چوپان مى‌دهي؟'

دايه کيوانو گفت: 'موش چرا نان مرا مى‌دزدد؟'

ديگ گفت: 'اى موش چرا نان دايه کيوانو را مى‌دزدي؟'

موش گفت: 'چرا گربه مرا مى‌خورد؟'

ديگ گفت: 'اى گربه چرا موش را مى‌خوري؟'

گربه گفت: 'براى اينکه زور دارم بالاتر از همهٔ زورها. زير کرسى جاى من است. بالاى کرسى تخت من است. تمام مردم اين ولايت عموزادهٔ مادرم هستند.'

- گنجشک و سنگ

- افسانه‌ها و متل‌هاى کردى ـ ص ۹۶

- على‌اشرف درويشيان

- نشر چشمه، چاپ سوم ۱۳۷۵

- به نقل از: فرهنگ افسانه‌هاى مردم ايران ـ جلد دوازدهم ـ على‌اشرف درويشيان ـ رضا خندان (مهابادي)، نشر کتاب و فرهنگ، چاپ اول ۱۳۸۲