فراموشکاری

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. ناگهان گیج شده‌اید یا در مکان آشنائی یک دفعه فراموش می‌کنید کجا هستید.

۲. به یاد نمی‌آورید در چه سال یا چه ماهی هستید.

ـ فراموشکاری نشانهٔ چیست:

در جشن عروسی فرزندتان با عدهٔ زیادی از دوستانش آشنا می‌شوید. انتظار نمی‌رود اسم همهٔ آنها را به‌خاطر بسپارید. ولی دیروز با کسی ملاقات کرده‌اید که روی شما تأثیر بسیار گذاشته و برایتان مهم بوده است و حالا اصلاً نام او را به یاد نمی‌آورید. آیا این چیز مهمی است؟ به هیچ وجه؛ این فقط عارضهٔ پیری است. اما اگر اصلاً به یاد نمی‌آورید که در جشن عروسی شرکت کرده‌اید، این جای نگرانی دارد.

پیری در هر کس با اشکال در به یاد آوردن انواع خاصی از رویدادهای همراه است. در حالی که نام دوستان قدیمی، یا قسمت‌های تشکیل دهندهٔ چیزی به‌طور خودکار به ذهن می‌آید، جزئیاتی که زود فراموش می‌شوند مربوط به زمان و مکان است؛ مثلاً فراموش می‌کنید عینک خود را بردارید یا اتومبیلتان را کجا پارک کرده‌اید.

اما این فراموشی پیری به کلی بد نیست و دلیل آن نیست که مغز شما رو به افول است. بسیاری از توانائی‌های مغز (مثل خلاقیت) با افزایش سن تقویت می‌شود. گرچه به‌ندرت علامت شروع بیماری آلزایمر است. اگر ۷۳ سال دارید و نام‌ها را فراموش می‌کنید، به احتمال ۹۹ درصد یک فراموشی طبیعی دارید.

ـ درمان فراموشکاری:

اگر فراموشی برایتان دردسر شده است، کارهای زیر را انجام دهید. افسردگی را درمان کنید. اگر دچار افسردگی یا تحت تنش روانی هستید، ممکن است گرفتار فراموشکاری شوید. با درمان بیماری اصلی اطلاعات فراموش شده باز می‌گردد. عجله نکنید. لزومی ندارد فراموشکاری خود را مخفی کنید یا از آن شرمنده شوید. پرسیدن نام تک تک افراد روش خوبی برای به‌خاطر سپردن آنهاست؛ این طور 'صبر کنید ببینم اسم شما مسعود است، و شما هم دل‌آرا هستید، درست است؟' طبیعی است که افراد سالمند به آهستگی و شمرده شمرده اطلاعات را به‌خاطر بسپارند و به یاد آورند.

به حافظه عینی تکیه کنید. اگر پیش‌بینی وضع هوا می‌گوید امشب باران می‌بارد، همین حالا چترتان را بردارید. وقتی مطلبی به ذهنتان می‌آید، بلافاصله آنچه را لازم است انجام دهید. مثلاً اگر باید سر راه لباسهایتان را از لباس‌شوئی بگیرید، قبض آن را همین حالا در جلو چشم بگذارید.

گره بزنید یادتان نرود. چیزهائی را که نمی‌خواهید فراموش کنید یادداشت کنید و در جاهائی بگذارید که در دید شما باشد، مثلاً روی آینه دستشوئی، در یخچال، روی در خروجی، یا داشبورد اتومبیل. بعضی افراد تعدادی کارت در جیب می‌گذارند و کارهای لازم را روی آنها می‌نویسند و با انجام هر کار، کارت آن را کنار می‌گذارند.

جای چیزهای ضروری را مشخص کنید. جای ثابتی را در خانه برای وسائل لازم، مثل کلیدها اختصاص بدهید. مثلاً اگر کیف پولتان را از جیبتان برداشته و در کیف دستی می‌گذارید و بعداً فراموش می‌کنید، سبدی را در خانه بگذارید و به محض برگشت به خانه وسائل جیبتان را در آن بریزید و وقت بیرون رفتن آنها را بردارید.

حواس را به کار بگیرید. ایجاد تصاویر ذهنی وسیلهٔ خوبی برای بهبود حافظه است. اگر فکر می‌کنید هنگام برگشت محل پارک اتومبیلتان را فراموش می‌کنید، به اطراف نگاه کنید و مسیر برگشت خود را در ذهنتان مجسم کنید. آیا بوئی در این مسیر می‌شنوید؟ مثلاً بوی دود یا غذا از یک رستوران؛ آیا صدای موسیقی می‌شنوید؟ استفاده از حواس راه بسیار خوبی برای به یاد آوردن است.

با خود حرف بزنید. گفتگو با خود هم می‌تواند مفید باشد. مثلاً 'الان وارد لباس فروشی فروشگاه می‌شوم' یا 'حالا در را قفل می‌کنم' و 'دارم یک چک می‌نویسم و در جیبم می‌گذارم' . با این کار شما مطالبی را ضبط می‌کنید، به آنها توجه می‌کنید، و در ذهن سازمان می‌دهید که باید به یاد داشته باشید. اینها اصول یادآوری هستند.

غذای کافی بخورید. اگر رژیم غذائی فاقد برخی مواد مغذی دارید، ممکن است دچار فراموشی شوید. مطالعات نشان داده است که رژیم غذائی غنی از ویتامین B۲، آهن و روی مفید است. ویتامین B را از لبنیات کم چربی، آهن را از سیب‌زمینی پخته، غلات، و غذاهای اسیدی (مثل سس گوجه فرنگی) تهیه شده در قابلمهٔ آهنی و روی را از غذاهای دریائی و گوشت به دست آورید.

ورزش کنید. مطالعات نشان داده است که ورزش حافظهٔ کوتاه مدت را تقویت می‌کند. پیاده‌روی روزانه و شنا اکسیژن بیشتری به مغز می‌رساند و سوخت و ساز گلوکز را در آن افزایش می‌دهد که نقش مهمی در یادآوری دارد. پس به‌طور منظم ورزش کنید.