پا درد شبانه کودکان، چرا؟

اگر شب هنگام كودك شما از درد در ناحيه ساق پا ويا ران ها احساس درد يا ناراحتي داشت واز شما خواست تا پا هاي او را ماسا‍‍‍ژ دهيد،از اين كار امتناع نكنيد وبه در خواست كودك خود عمل كنيد.ممكن است اين دردها ناشي ازدردهاي معروف به" درد رشد "(growing pain ) باشد.درد هاي رشد دردهايي هستند كه در بعد از ظهر وهنگام شب اتفاق مي افتند.اين مشكل معمولا در كودكان 3تا 12 سال مشاهده مي شود.وبه خصوص در دو گروه سني 3-5 سال و8-12 سال شايعتر است.حدود %25 تا 40% كودكان در اين رده سني دچار اين درد ها مي شوند.شدت اين دردها با توجه به آستانه درد وميزان تحمل ذاتي درد ، در بچه ها با هم متفاوت است.درد رشد اگر چه معمولا شديد نيست اما ممكن است گاهي بچه را از خواب بيدار كند.اين درد با ماسا‍ژ معمولا تسكين پيدا ميكند وتا صبح برطرف ميشود.بايد گفت كودكي كه دچار درد رشد است ، هرشب اين دردها را تجربه نمي كند بلكه ماهيت اين دردها بصورت راجعه داست، دردهايي كه مي آيد و مي رود. ممكن است كودك همزمان با درد در ناحيه پاها ، از درد شكم ويا سر درد هم ناراحت باشد . درد رشد در قسمت عضلات پا حس مي شودو مفاصل دردناك نيستند.همچنين تورم ، قرمزي و گرم بودن در ناحيه مفاصل وجود ندارد.در كودكان فعال وپر تحرك به خصوص در پايان يك روزپر فعاليت با تحركاتي مانند دويدن يا پريدن زياد ويا بالا وپايين رفتن زياد از پله ها در طول روز اتفاق مي افتد.در دختر بچه ها كمي شايعتر از پسر بچه هاست.در كودكان با مفاصل شل و انعطاف پذير بيشتر از ساير ين مشاهده مي شود.همچنين سابقه فاميلي تا حدودي در ايجاد اين مشكل دخيل است.
علت درد رشد ناشناخته است وبر خلاف نامگذاري انجام گرفته اين درد در اثر رشد استخواني ايجاد نمي شود.در حقيقت شواهدي از اينكه رشد استخواني باعث درد شود وجود ندارد، چرا كه نوزادان يا افراد در سن بلوغ كه رشد استخواني سريع دارند دچار اين مشكل نيستند.به همين دليل برخي متخصصين ترجيح مي دهند به جاي" درد رشد" از عنوان "درد هاي راجعه شبانه اندام" استفاده كنند.اين دردها باعث بروز مشكلات بعدي براي كودك نمي شوند، اثر منفي روي رشد كودك ندارند ومعمولا ظرف مدت 1-2 سال برطرف شده يا به طور قابل ملاحظه اي كاهش مي يابند.
در صورت وجود دردهاي راجعه شبانه در كودك مي بايست حتما به پزشك متخصص مراجعه وكودك مورد معاينه قرار بگيرد، چرا كه مي بايست با توجه به شرح حال و معاينه صورت گرفته ،  پزشك معالج ساير بيماري ها را كنار بگذارد و به والدين اطمينان دهد كه اين درد ها به هيچ وجه جاي نگراني ندارد.البته ممكن است براي تشخيص نياز به آزمايش خون و راديو گرافي اندام باشد كه با دستور پزشك متخصص انجام مي شود.
اگر درد اندام پايدار ومداوم باشد ، آنقدر شديد باشد كه با فعاليت روزانه تداخل كند ، در هنگام صبح رخ دهد ويا درد فقط به يكي از پاها محدود باشد ، احتمالا علت ديگري" بجز درد رشد " عامل اين مشكل در كودك شماست. همچنين تورم وقرمزي در محل درد ، وجود تب ، لنگش در هنگام راه رفتن ، كم اشتهايي نا معمول وكاهش وزن از علايم خطري است كه بايد جدي گرفته شود.مشكلاتي مانند كمبود ويتامين D ونرمي استخوان ، التهاب مفاصل وعضلات ( آرتريت و ميوزيت ) ويا توده هاي استخواني نيز ميتوانند باعث ايجاد درد در اندام تحتاني بشوند. پزشك متخصص در صورت نياز مي تواند با انجام آزمايش خون خيال خود ووالدين كودك را از وجود احتمالي بيماري لوكمي (سرطان خون ) آسوده نمايد.
"درد هاي راجعه شبانه اندام" درمان اختصاصي ندارند ومعمولا با ماساژ و كمپرس گرم درد تسكين پيدا مي كند وكودك به خواب مي رود وصبح روز بعد هم شكايتي از درد اندام نخواهد داشت.اما در صورت لزوم با نظر پزشك مي توان از دارو هايي مانند استامينوفن يا ايبوبروفن براي كاهش درد استفاده كرد.البته روشهايي براي پيشگيري از بروز  اين دردها پيشنهاد شده است : مانند حمام گرم كه مي تواند درپايان روز هاي پرتحرك كودكان فعال انجام پذيرد يا انجام ورزش هاي كششي در طول روزكه از بروز درد رشد در هنگام شب پيشگيري مي كند.