بی‌کفایتی دهانه رحم و لزوم عمل سرکلاژ

سوال مخاطب نی‌نی‌بان:  2 ماه نیم باردارم. برایم عمل سرکلاژ تجویز کرده اند! چرا؟ احتمال سقط جنین وجود دارد؟

پاسخ دکتر شهرزاد زاده مدرس متخصص زنان و زایمان:

در حالت عادی، ‎دهانه رحم کمی باز است تا اسپرم بتواند وارد رحم شده یا خون ناشی از قاعدگی به بیرون از رحم سرازیر شود. با آغاز بارداری، ‎ترشحاتی کانال را پُر کرده و سد حفاظتی به نام مخاط موکوسی ایجاد می‌کنند تا از ورود ميكروب‌ها به رحم پيشگيري كرده و احتمال عفونت و زايمان پيش از موقع را كاهش دهد.

طی 9 ماه بارداری دهانه رحم بسته باقی می‌ماند و تنها در اواخر بارداری است که به آرامی شروع به باز شدن می‌کند. در برخی خانم‌ها گاهي دهانه رحم كفايت لازم را ندارد و در طول بارداری بسته نمی‌ماند. همين امر مي‌تواند باعث بروز مشكلات بسياري در طول بارداري شود. به اين ناراحتي اصطلاحا دهانه رحم بي‌كفايت، ‎نارسایی دهانه رحم یا نارسایی سرویکس گفته مي‌شود. تعداد بسيار كمي از زنان به‌طور مادرزادي دچار اين مشكل هستند و در معاينه توسط متخصص زنان قبل يا در طول بارداري تصادفا متوجه آن مي‌شوند. رحم وضع حمل‌‌هاي سخت ،درشت نوزاد ،سقط جنين بعد از 2 ماهگي يا مرده زایی از علل بروز این مشکل است. در اين موارد پزشك معمولا از وسايل جراحي كمك مي‌گيرد تا دهانه رحم را باز كند. در برخي موارد اين دستكاري باعث ايجاد اختلال در قدرت انبساط و انقباض دهانه رحم شده و در نهايت به دنبال بارداري، دهانه رحم در اثر انقباضات مكرر رحم يا خستگي شديد مادر باز مي‌شود و در روند بارداري اختلال ايجاد مي‌كند.نارسایی دهانه رحم معمولا در سه ماهه دوم یا در اوایل سه ماهه سوم خود را بروز دهد و علایم خاصی ندارد. در اثر باز شدن دهانه رحم کیسه آب به سمت خارج از دهانه رحم برجسته شده و وقتی حدود 4 سانتی متر باز شد، کیسه آب پاره شده و انقباضات رحمی شروع و در نهایت به خروج محصوالت حاملگی و سقط منتهی می‎شود. 

در افراد مشکوک که چندین سقط داشته‎اند معمولا بلندی دهانه رحم در سونوگرافی واژینال اندازه گیری می‎شود و اگر علایمی از کوتاهی و بازی دهانه دیده شود برای پیشگیری از زايمان پيش از موقع که اصلي‌ترين عارضه دهانه رحم بي‌كفايت است عمل سرکلاژ انجام می‎شود.اين عمل تحت بي‌هوشي عمومي یا بیحسی اپیدورال یا نخاعی انجام می‌شود و هيچ خطر و عارضه‌اي براي جنین ندارد. در عمل سرکالژ با استفاده از نخ بخیه مخصوص دهانه رحم به روش خاص بسته می‎شود. خانم همان روز یا روز بعد مرخص می‎شود اما در خانه باید برای چند روز استراحت کند زیرا ممکن است چند روزی خونریزی سبک یا کرامپ (گرفتگی) شکمی داشته باشید. در ضمن خانم هایی که تحت این عمل قرار می‎گیرند باید در دوران حاملگی از داشتن رابطه جنسی پرهیز کنند.

دوختن دهانه رحم بعد از ماه چهارم عملي پر خطر است زيرا خود عامل بروز انقباضات رحمي است و مي‌تواند زمينه‌ساز زايمان زودرس باشد. در اين شرايط معمولا پزشك به جاي دوختن دهانه رحم از مادر مي‌خواهد استراحت مطلق داشته باشد و ساعت‌هاي زيادي را در طول روز دراز بكشد. 

اگر شما هم سوال دارید و در مدتی کوتاه به صورت رایگان پاسخش را می خواهید، به این صفحه بروید.