توده‌های پستانی

با وجود این‌که بیماری‌های غده پستان که غده‌ای برون‌ریز است مربوط به تخصص غدد نمی‌شود، ولی به دلیل مراجعه همه روزه بیماران به نظر می‌رسد مباحث مربوط به آن برای خوانندگان مفید است.

با وجود این‌که بیماری‌های غده پستان که غده‌ای برون‌ریز است مربوط به تخصص غدد نمی‌شود، ولی به دلیل مراجعه همه روزه بیماران به نظر می‌رسد مباحث مربوط به آن برای خوانندگان مفید است.

هر خانم از هجده سالگی به بعد باید ماهانه به معاینه پستان های خود بپردازد و در صورت مشاهده توده در پستان یا ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان ها یا تغییر در ظاهر پستان ها به صورت فرورفتگی یا برجسته شدن به پزشک مراجعه کند.

همچنین خانم ها باید سالانه از سوی پزشک متخصص معاینه شوند و از چهل سالگی ماموگرافی سالانه شوند.

عمده توده های پستان شامل دو نوع بیماری خوش خیم هستند که در ادامه توضیح داده می شود.

۱ ـ بیماری فیبروکیستیک پستان

این بیماری که در واقع حاصل تغییرات طبیعی پستان ها در پاسخ به هورمون هاست موجب نگرانی بسیاری از بانوان بخصوص در سنین ۳۵ تا ۵۵ سال می شود. علائم آن به صورت دردهای دوره ای پستان ها بخصوص نزدیک به شروع عادت ماهانه همراه با احساس بزرگ شدن پستان ها همراه است. این بیماری می تواند بدون درد بوده و فقط در معاینه با احساس توده های متعدد پستانی تشخیص داده می شوند، در سونوگرافی به صورت کیست های متعدد و دوطرفه پستان دیده می شود. در برخی بیماران ترشحات زرد مایل به سبز یا بی رنگ از نوک پستان ها دیده می شود. سایز این کیست ها کمتر از سه سانتی متر بوده و اغلب در سایزهای دو تا ده میلی متر وجود دارد. این کیست ها هر چند وقت از بین رفته و کیست های جدید تشکیل می شوند. برخلاف تصور عمومی این کیست ها بندرت به سرطان پستان منجر می شود.

در مورد درمان این بیماری، توصیه می شود از خوردن مواد کافئین دار مثل قهوه و شکلات و کولاها و همین طور چای پرهیز شود. از مصرف ادویه ها و غذاهای چرب و پنیر هم پرهیز شود تا از بزرگ شدن کیست ها و دردهای همراه با آن جلوگیری شود. در کنار این توصیه ها، داروهای مختلفی برای درمان آزمایش شده است مثل ویتامین E، روغن گل پامچال، دانازول و... که در مورد اثربخشی آنها بحث وجود دارد.

مصرف داروهای حاوی استروژن مثل قرص های جلوگیری از حاملگی به دلیل بزرگ تر و دردناک تر شدن کیست ها در این بیماران توصیه نمی شود. در این بیماران معاینه ماهانه پستان ها از سوی بیمار و معاینه توسط پزشک در کنار سونوگرافی یا ماموگرافی سالانه (برای بررسی تغییرات سایز ناگهانی کیست ها) توصیه می شود.

۲ ـ فیبروآدنوما

از بیماری های دیگر پستان فیبروآدنوماست که مخصوص سنین پایین تر ۱۵ تا ۳۵ سال است. اغلب به صورت یک توده نرم و متحرک لمس می شود، اما می تواند متعدد هم باشد که در سنین پایین (۲۵ سال) یافت می شود دردناک نیست و معمولا از سه سانتی متر بزرگ تر نمی شود، اما انواعی هم وجود دارد که بسیار بزرگ می شود. اینها اغلب خود به خود بهبود می یابند و نیاز به درمان ندارند و تنها برای تشخیص سرطان های احتمالی رحم ـ که تنها در چهار درصد موارد چنین است ـ معاینه و سونوگرافی سالانه برای بررسی تغییرات اندازه توده لازم است. در موارد خاص نمونه برداری از این توده ها لازم می شود.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری های غدد