دوقلو باردار شدن، عوامل موثر

به‌طوركلی، در هر زایمان، احتمال دو قلوزایی یك درصد است و دو درصد از كل نوزادان هر جمعیت دو قلو هستند.هر ماه، در چرخة طبیعی جنسی زنانه، تنها یك تخمك از تخمدان زن آزاد می‌شود. یعنی معمولا ً در هر بارداری یك جنین وجود دارد. اما گاه به علت نامعلومی در یك ماه دو تخمك از تخمدان زن آزاد می‌شود كه هر یك به‌طور مستقل با یك اسپرم جداگانه بارور می‌شود.گاه نیز سلول تخم حاصل از تركیب سلول جنسی زن (تخمك) و سلول جنسی مرد (اسپرم)، در مراحل ابتدایی تشكیل، به دو سلول تخم تبدیل می‌شود كه هركدام از این سلول‌ها یك جنین مستقل را به‌وجود می‌آورد.
دو قلوهای دو تخمی - غیر همسان
در حالت اول، دو قلو را دوتخمی ـ دی‌زیگوت ـ یا غیرهمسان می‌نامیم،بنابراین دو قلوهای دوتخمی حاصل لقاح 2 تخمك و 2 اسپرم هستند. این دو قلوها ممكن است همجنس یا غیرهمجنس باشند. آنها شباهت دو خواهر یا برادر معمولی را دارند، با این تفاوت كه در یك زمان به دنیا می‌آیند.
دو قلوهای تک تخمی - همسان
در حالت دوم كه یك تخمك با یك اسپرم بارور می‌شود، دو قلوی حاصل از این لقاح را یك‌تخمی ـ مونوزیگوت ـ یا همسان می‌نامیم،این نوع دو قلوها همیشه همجنس‌اند، اما ممكن است براساس زمان تقسیم، رشد متفاوتی داشته باشند.دو قلوهای تك‌تخمی خصوصیات جسمی یكسان و ویژگی‌های ژنتیكی همانند دارند. رنگ پوست، مو، چشم و ساختار بدن آنها مشابه است و گروه‌های خونی یكسانی دارند. آنها اغلب تصاویر آینه‌ای یكدیگرند.
مثلا ً یكی چپ‌دست و دیگری راست‌دست است، اما اثر انگشتشان متفاوت است. در جمعیت عمومی، تعداد دو قلوهای دوتخمی بیشتر از دو قلوهای تك‌تخمی است. در حدود 33 درصد از دو قلوهای جهان تك‌تخمی و حدود 67 درصد دوتخمی‌اند.اما حالت سومی هم وجود دارد. اگر تخمك مادر قبل از لقاح دونیم شود و هر نیمه با یك اسپرم مستقل بارور شود، دو قلوی حاصل را نیمه‌همسان می‌نامیم.
دو قلوهای همسان
تقریبا یک سوم تمامی دو قلوها را دو قلوهای همسان تشكیل می دهند. این نوع دو قلوها زمانی به وجود می آیند كه در دو قلوهای همسان تك تخمك بارور شده از سوی تك اسپرم در حین لانه گیری در رحم به دو نیم تقسیم شود.
این رویداد معمولا بین 4 تا 12 روز پس از عمل لقاح صورت میگیرد. این نوع دو قلوها در 100 درصد مشخصههای ژنتیكی مشترك هستند و به همین دلیل معمولا از یك جنس هستند. البته در برخی موارد و به دلیل بروز جهشهای ژنتیكی شاهد به دنیا آمدن دو قلوهای همسان از دو جنس مختلف هستیم.
دو قلوهای مشابه
این نوع دو قلوها همچون دو قلوهای همسان تقریبا یک سوم دو قلوها را تشكیل میدهند. در این مورد دو تخمك منتشر شده و بارور میشوند. این نوع دو قلوها تقریبا در 50 درصد موارد اشتراكات ژنتیكی دارند.
دو قلوهای تصویر آینه ای
تقریبا 25درصد دو قلوهای همسان از این دسته هستند یعنی برخی از مشخصههای فیزیكی و رفتاریشان به صورت آینه است. ممكن است در این دو قلوها اندامهای حیاتی در سمت مخالف یكدیگر باشند. حتی برخی از آنها در چپ دست و راست دست بودن متضاد یكدیگر هستند و جالب اینكه اثر انگشت آنها نیز به شكل آینهای است. هنوز دلیل روشنی برای این وضعیت ارائه نشده است اما برخی محققان علوم پزشكی معتقدند دیر تقسیم شدن تخمك تقریبا یك هفته پس از عمل لقاح عامل اصلی بروز چنین وضعیتی است.
دو قلوهای نیمه همسان
این دسته از دو قلوها تقریبا در 75 درصد موارد اشتراكات ژنتیكی دارند. تحقیقات نشان دادهاند در این وضعیت تك تخمك بارور نشده به دو نیم شده و هر یك بارور میشوند. در یكی از استثناییترین موارد از این دست كه به سال 2007 مربوط میشود، تك تخمكی از سوی دو اسپرم بارور شده و در ادامه به دو نیم تقسیم میشود و دو جنین شكل میگیرند. به این نوع دو قلوها، دو قلوهای نیمه همسان نیز گفته میشود
علائم بارداری دو چندان می شود
حالت تهوع صبح ها خیلی بیشتر از بارداری های نرمال و عادی است. سوء هاضمه، تورم و خستگی هم در این گونه بارداری ها شدیدتر است. اگرچه این علائم نشانه این است که دو قلو باردارید اما ممکن است گاهی اوقات این علائم ناشی از آن باشد که بارداری شما از بارداری های نرمال سخت تر است.
سه ماهه اول بارداری تان سنگین می شوید
درطول سه ماهه اول بارداری دو قلو، ممکن است که وزنتان بیشتر از آن حدی باشد که یک خانم باردار معمولی می تواند داشته باشد.
اندازه رحم تان بزرگتر است
اگر اندازه رحم تان بزرگتر از حدی باشد که در آن زمان بایستی باشد، ممکن است پزشک تان شک کند که شما دو قلو زایمان می کنید. اما این به این معنی نیست که شما دو قلو باردارید بلکه این فقط یک نشانه است. اگر زایمان اول تان نیست، ممکن است اندازه رحم نسبت به زایمان اول تان کمی تغییر کرده باشد.
ضربان قلب چند گانه
پزشکتان درطول معینات قبل از زایمان ، بیش از یك ضربان قلب می شنود.
حرکت های جنین بیشتر می شود
اگر زایمان اولتان نیست، نسبت به بارداری قبلی لگد زدن های بیشتری از جنین احساس می کنید.
نحوه شکل گیری دو قلو ها
هیچ کس نمی تواند در به دنیا آوردن دو قلوهای همسان تاثیرگذار باشد و زمینه آن را فراهم کند. وقتی که تخمک به صورت خودکار بارور می شود به دو نیم تقسیم می شود و دو قلوهای همسان شکل می گیرند.
دو قلوهای غیر همسان زمانی که تخمک ها به وسیله اسپرم های مختلف در یك زمان بارور می شوند شکل می گیرند.
مصرف داروهای باروری یا لقاح مصنوعی
داروهای باروری، باعث می شود که درطول یک سیکل، تخمدان ها بیشتر از یک تخمک آزاد کنند. در لقاح مصنوعی یا IVF ممكن است بیش از یك رویان در رحم جایگزین شود.
سن مناسب
در خانم هایی که بیشتر از 30 سال سن دارند، احتمال اینكه در تخمک گذاری تخمک های بیشتری آزاد کنند بیشتر است.
زایمان قبلی یا چندقلوهای قبلی
اگر قبلا بچه ای به دنیا آورده اید، یا زایمان چندقلویی داشته اید، شما شانس بیشتری برای دو قلویی دارید.
سابقه فامیلی
اگر دو قلوهای همسان در خانواده تان دارید، شانس تان برای داشتن دو قلو زیاد می شود.
نژاد
خانم های سیاه پوست بیشتر از خانم هایی که پوست سفیدتری دارند احتمال بارداری چندقلو دارند. در خانم های آسیایی و اسپانیایی احتمال كمتری وجود دارد.
سونوگرافی
اگر پزشکتان به بارداری چند قلو شك كند برای شما سونوگرافی تجویز می كند که معمولا در اوایل سه ماهه دوم بارداری مشخص می شود .اگر تست نشان داد که شما دو قلو باردار هستید، امكان اینكه پزشک بتواند بگوید که دو قلوهای شما همسان یا ناهمسان هستند وجود دارد.
گاهی اوقات، یکی از قلها از بین می رود که به این بیماری سندرم قل ناپدید شده می گویند. از بین رفتن یکی از دو قلوها به علت ناهنجاری های کروموزمی است اما دانشمندان هنوز خیلی از این بابت مطمئن نیستند. اگر یکی از دو قلوها در اوایل بارداری از بین برود، معمولا خطری برای قل دیگر نیست.
مراقبت های پیش از تولد
اگر دو قلو باردارید، ماما یا پزشکتان باید شما را بیشتر از کسی که یک بچه باردار است ویزیت کند. زیرا خطرهای بیشتری برای چندقلوها وجود دارد. بیشتر ویزیت شدن شما پیش از بارداری از عوارض و خطرات احتمالی پیشگیری می کند.