تب و تشنج نوزاد، هر آنچه باید بدانید

شايد برايتان پيش آمده باشد كه كودك دلبندتان دچار تب و تشنج شده و شما با استرس و هيجان به مطب دكتر مراجعه نموده‌ايد. در حقيقت تب و تشنج كودكان، يكي از علل رايج مراجعه به مراكز پزشكي است كه دلايل متفاوتي دارد. با توجه به سوالات فراوان ارسالي از سوي شما خوانندگان گرامي، بر آن شديم تا اين قسمت از مجله را به اين موضوع مهم اختصاص دهيم. در اين راستا سوالات شما را با دكتر منصور بهرامي، متخصص اطفال و دانشيار دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مطرح كرديم. اميدواريم مطالعه آن بتواند پاسخگوي سوالات شما عزيزان باشد.هرگاه كودكي در جريان يك بيماري تب دارد  دچار تشنج شود، به آن تب و تشنج مي‌گويند.
نكات مهم در مورد تشنج‌هاي قبل از شش ماهگي

پزشك معالج براي تعيين علت تشنج، در صورتي كه صلاح بداند، اقدامات لازم را به عمل مي‌آورد؛ از جمله آزمايش‌هاي خون براي اندازه‌گيري قند، كلسيم، الكتروليت خون (سديم، پتاسيم و كلر) و ساير آزمايش‌هاي خوني براي تشخيص بيماري‌هاي عفوني، ويژه عفونت‌هاي دستگاه عصبي مركزي (مننژيت)، استفاده از انواع خدمات تصويربرداري براي اطمينان از سلامت مغز، مثل E.E.G يا نوار مغز يا الكترو انسفالوگرام.

 

نكات مهم در تشنج‌هاي بعد از شش سالگي
1- ممكن است بدون تب نيز رخ دهد 2- معمولا پزشكان استفاده از نوار مغز (E.E.G) و تصويربرداري از دستگاه عصبي را توصيه مي‌كنند. 3- براي كنترل حملات تشنج، نياز به مصرف داروست. 4- در صورت عدم تجويز داروي مناسب و يا سهل‌انگاري در مصرف دارو، احتمال تكرار وجود دارد. در كودكاني كه به علت شرايط خاص نياز به مصرف مداوم داروهاي ضد تشنج دارند، توجه به نكات زير مهم است:  هرگز دارو را بدون صلاحديد پزشك معالج قطع نكنيد.  اگر به علت بيماري‌هاي ديگر نياز به مصرف داروي جديد وجود دارد، در مصرف آنها احتياط كرده و در مورد تداخل اثر داروها با پزشك مشورت كنيد.  مصرف داروهاي ضد تشنج عموما بايد دقيق و با مقدار تعيين شده باشد. جعبه آنها را از دسترس كودكان دور نگه داريد.
 تب و تشنج در چه سني بيشتر اتفاق مي‌افتد؟
تشنج در همه سنين ممكن است رخ دهد، اما ويژگي‌هاي تب و تشنج در آنها صادق نيست.

 

تب و تشنج شايع در كودكان چه خصوصياتي دارد؟

1- سن بروز بين شش ماه تا شش سال است2- نسبتا كم خطر است 3- معمولا ابتدا تب رخ مي‌دهد و در مواردي كه تب ناگهان افزايش يابد، احتمال وقوع آن بيشتر است4- معمولاً كوتاه‌مدت است (كمتر از ده دقيقه)5- زمينه ارثي دارد6- عموما نياز به خدمات تشخيصي و درماني مفصل وجود ندارد7- در تب و تشنج‌هاي ساده، عموماً از داروهاي ضد تشنج براي طولاني مدت و مستمر استفاده نمي‌شود

 

 آينده كودكي كه يك بار تب و تشنج داشته چگونه است؟

اين كودكان از نظر ضريب هوشي و پيشرفت تحصيلي و شغلي با ديگران تفاوتي ندارند.

 

 آيا حمله تب و تشنج در يك كودك به معني ابتلا به صرع است؟
خير. 3/2 درصد از كودكان دچار حمله بعدي نمي‌شوند و فقط در 3/1 آنها احتمال تكرار وجود دارد. در موارد زير تشنج پر خطر محسوب مي‌شود و نياز به اقدامات خاص دارد. 1- طول كشيدن حمله تشنجي بيشتر از پانزده دقيقه 2- ‌وجود حمله تشنجي فقط در قسمت خاصي از بدن 3- تكرار حملات تشنج در عرض بيست و چهار ساعت

4- كودكان با سابقه مشكلات عصبي يا رواني

 

 هنگام بروز تب و تشنج، والدين چه بايد بكنند؟

1- آرامش خود را حفظ كنيد. 2- اگر چيزي در دهان كودك هست، آن را خارج كرده، با انتقال كودك به فضاي باز و باز نگهداشتن دهان، به تنفس وي كمك كنيد. 3- در صورت تب بالا، به كمك تن شويه با آب ولرم و گذاشتن شياف استامينوفن، تب او را پايين بياوريد. 4- از شياف ديازپام، در صورتي كه در دسترس باشد و در غير اين صورت از قرص يا شربت ديازپام متناسب با وزن كودك استفاده كنيد. 5- پس از اتمام حمله، معمولاً كودك به خواب مي‌رود و صلاح است در اين شرايط، كودك به يك مركز درماني برده شود تا اقدامات شخصي و درماني لازم به عمل آيد.

 

 چگونه مي‌توان از تكرر تشنج در بيماري‌هاي تب‌دار در آينده پيشگيري كرد؟
1- كوشش و دقت در پايين نگه داشتن تب 2- استفاده از ديازپام خوراكي و يا شياف آن با نظر پزشك معالج در چهل و هشت ساعت اول بيماري