چهارشنبه, ۸ اسفند, ۱۴۰۳ / 26 February, 2025
چگونگی رسیدن دیمیتری مدودف به جایگاه ریاست جمهوری در روسیه

"هنگامی که ولادیمیر پوتین به عنوان رییس کمیتهی روابط خارجی سن پترزبورگ در اوایل دهه ۱۹۹۰ با تنها آبروریزی عمومی شغل سیاسیاش مواجه شد، گروه کوچکی از وکلا سریعا به دفاع از وی پرداختند."
"چهرهی جوان آن تیم دفاعی (گروه کوچکی از وکلا) دیمیتری مدودف ۲۴ ساله بود که به مشورت دادن به کمیتهی پوتین دربارهی بعضی از حساسترین موضوعاتش میپرداخت. اعضای این تیم دفاعی با همکاری یکدیگر به دفع اتهامات پارلمان سن پترزبورگ مبنی بر اینکه پوتین بیش از ۱۰۰ میلیون دلار (۵۰ میلیون یورو، ۶۶ میلیون پوند) از سهم صادرات نفت و فلزهای کمیاب و همینطور معاملات پایاپای را بین شرکتهای دوست خود تقسیم کرده است، پرداختند.
والری موسین، استاد سابق حقوق مدودف و یکی دیگر از مشاوران حقوقی کمیتهی روابط خارجی شهر سن پترزبورگ به ریاست ولادیمیر ولادیمیروویچ پوتین عنوان میکند که دقیقا به یاد نمیآورد که چه مشاورههایی به پوتین داده است. اما تحقیقاتی که آن معاملات را بررسی میکرد و خواستار خلع پوتین از قدرت (مقام خود در آن زمان) شده بود، تقریبا نادیده انگاشته شد و حتی نتایج آن نیز از سوابق پارلمان سن پترزبورگ پاک شده است. پوتین نیز در آن زمان اتهامات مبنی بر انجام اعمال خلاف قانون را تکذیب کرد.
موسین میگوید که مدودف عمدتا در مورد به ثبت رساندن سرمایهگذاریهای مشترک خارجی که شهرداری سن پترزبورگ در آنها شرکت داشته است، به پوتین مشورت داد. اما این کار بعدا به خاطر مشکلات بالقوه تجاریاش انجام نشد."
"یک کارمند ارشد بانک که از نزدیک با هر دو، پوتین و مدودف، کار کرده است، میگوید:این (مشکلات تجاری به ثبت رساندن سرمایهگذاریهای مشترک خارجی) حساسترین موضوع بود. این کاملا گویای این نکته است که مورد اعتمادترین فرد پوتین یک افسر کا.گ.ب نیست بلکه وکیلش است.۰۳۹; این کارمند ارشد بانک با اظهار این مطلب که افراد همیشه با وکیلان خود صادقتر هستند، میگوید: ۰۳۹;کاری که او (مدودف) به عنوان مشاور حقوقی برای آن افراد (پوتین و کمیتهاش) کرد، رابطهاش را با پوتین استحکام بخشید.۰۳۹;
هم اکنون مدودف به عنوان دوست وفادار و دست پروردهی ۱۷ سال تلاش پوتین درصدد است تا با به دست آوری پیروزی قاطع با اکثریت آرا در انتخابات امروز جانشین پوتین در پست ریاست جمهوری شود و در تضمین تداوم بخشیدن به رژیم پوتین همانند یک حلقهی اتصال حیاتی عمل کند. این همان چیزی است که اکثریت روسها که اعتبار پوتین را به خاطر ایجاد و حفظ هشت سال بهبود متوالی اقتصادی و بازگرداندن روسیه به عرصهی جهانی میدانند، در دومین انتقال قدرت از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی خواهان آن هستند. تداوم بخشی به سیاستهای پوتین هم چنین چیزی است که گروه جدید کارگزاران قدرت که بیشترشان اعضای سابق کمیتهی روابط خارجی به ریاست پوتین در سن پترزبورگ هستند، نیز است؛ کسانی که در پی یافتن راهی برای حفاظت از داراییهای بسیار ارزشمند اقتصاد روسیه هستند. آنها با به دست آوردن مناصبی در شرکتهایی از جمله ۰۳۹;روس نفت۰۳۹; و ۰۳۹;گازپروم۰۳۹; که توانستهاند در قراردادهای جنجال برانگیز قسمتهای بسیار بزرگی از بخش انرژی روسیه را به تصاحب خود در آورند، در حال انجام این ماموریت هستند."
"پوتین که در سن ۵۵ سالگی ۱۳ سال میشود که استاد مدودف بوده است، با انتصاب به پست نخست وزیری در آینده، پستی که خود او اخیرا آن را ۰۳۹;قدرت اصلی اجرایی۰۳۹; کشور توصیف کرده است، قدرت زیاد خود را حفظ خواهد کرد و معلوم نیست که آیا مدودف که همکارانش وی را عمدتا به محافظهکاری و پشت کارش در اجرای دستورات دیگران میشناسند، فقط یک آدم بیاهمیت در برابر پوتین قدرتمند باقی خواهد ماند و یا متعاقبا در پی پیش گرفتن راه مستقل خود خواهد رفت.
مدودف در پی نشان دادن خود به عنوان یک فرد حامی غرب و لیبرال بوده است و در همین راستا وعده داده مالیاتها و کاغذ بازی را کاهش دهد، رسانهها را آزاد گذارد و استقلال سیستم قضایی را تقویت کند. اما سابقهی وی به عنوان ارشدترین فرد پوتین، رییس جمهوری که بسیاری از این آزادیها را محدود کرده است، باعث ایجاد شک و تردید در مورد وعدههایش شده است.
مدودف هرگز به طور علنی سیاستهایی را که باعث به حاشیه رانده شدن اپوزیسیون و ممانعت از شرکت بعضی از احزاب در انتخابات شده است، زیر سوال نبرده است. در عوض مدودف از این اقدامات حمایت کرده است. در همین حال دولت توانسته است کنترل خود را بر کانالهای تلویزیونی این کشور بیشتر کند. با توجه به پیشینهی مدودف بعید به نظر میرسد که وی راهی مستقل را برگزیند."
"آشنایان روزهای نوجوانی مدودف، پسری با موهای مجعد و مودب که در حومه تیره و تار سن پترزبورگ به نام ۰۳۹;کوپچینو۰۳۹;، تو در تویی از آپارتمانهای جعبهای شکل یک ریخت، بزرگ شده است، فکر میکردند که وی به احتمال قوی راه پدرش را دنبال خواهد کرد، یعنی استاد دانشگاه خواهد شد. مدودف همانند یک شهروند عادی لنینگراد (نام سابق سن پترزبورگ که سه روز پس از مرگ لنین بر روی آن گذاشته شده بود) در خانوادهای روشن فکر بزرگ شد. پدرش استاد موسسه فنی لنینگراد و مادرش آموزگار بود. کودکی قابل احترام مدودف با روزهای نخستین زندگی پوتین که در آپارتمانهای محلهای پر از موش گذشته است و مجبور بود با بچههای دیگر در خیابانها بجنگند، زمین تا آسمان تفاوت دارد.
همسایگان سابق مدودف میگویند که وی هیچگاه دشنام نمیداد و دعوا هم نمیکرد. زنی که ترجیح میدهد نامش چاپ نشود اما میگوید که در آپارتمانی دورتر از همان پلکان که خانوادهی مدودف در آن جا زندگی میکردند، سکونت داشت و در همان مدرسهای تحصیل میکرد که مدودف در آن جا درس میخواند، میگوید: او هولیگان نبود. او از یک خانوادهی نرمال روشن فکر بود. وی خیلی فرد خوشایندی بود. او همیشه در را برای من باز میگذاشت... اما هنگامی که برای نخستین بار متوجه شدم که او قرار است رییس جمهور کشورمان شود، کمی جا خوردم چون او در هیچ زمینه خاصی فعال نبود. او یک دانش آموز عادی بود. او کسی نبود که با نشان دادن مهارتهای سازماندهیاش و یا حتی با تحصیلاتش بخواهد خود را از دیگران متمایز کند.
اما هم دورهییهای مدودف هم چنین بعضی از مقاماتی که با وی کار کردهاند، عنوان میکنند که وی شخصیت واقعی خود را تنها به کسانی که از نزدیک میشناخت، آشکار میکرد. یلنا آندریوا، دختر استاد نظریهی الکترونیک که در ساختمانی زندگی میکرد که خانوادهی مدودف در آن سکونت داشتند، میگوید: دیدارهای من با مدودف از آشکارترین تاثیرات دوران کودکی من بودند.
آندریوا با به یادآوری خاطراتی از هنگامی که مدودف اشعار الکساندر الکساندراویچ بلوک، شاعر مهم سمبولیک روسیه در زمان انقلاب را میخواند، میگوید که آنها یک بار مجبور شدند تمام شب را در صف بایستند تا جلدهای ادبیات کلاسیک کودکان را خریداری کنند.
این دوران دهه ۱۹۷۰ بود، زمانی که رکود و کمبودها به اقتصاد شوروی صدمه وارد میکردند. به سختی میشد کالاهای مصرفی را خریداری کرد و صف کشیدن برای خرید اقلام مصرفی چیز عادی بود که در بیشتر جاها به چشم میخورد. آندریوا عنوان میکند که مدودف در اوایل نوجوانی خود به عنوان یک فرد محصل یک بار وعده داد که اقتصاد شوروی را تغییر خواهد داد. آندریوا در این خصوص توضیح میدهد: او واقعا گفت که در آینده میخواهد کاری کند تا اقتصاد کشور را تغییر دهد. اما او گفت که اول میخواهد درس بخواند. او میخواست تحصیلات به دست آورد تا این فرصت را پیدا کند که در آینده کاری انجام دهد. او هرگز و ابدا تنبل نبود.
مدودف به این وعده خود به خوبی عمل کرد. وی به دانشکدهی حقوق دانشگاه دولتی لنینگراد رفت تا در کارشناسی ارشد حقوق مدنی تحصیل کند. وی در آستانهی فروپاشی اتحاد شوروی از پایان نامهی خود با عنوان ۰۳۹;مشکلات عملی کردن حقوق شرکتها و موسسات دولتی۰۳۹; دفاع کرد. استاد حقوق مدودف که حقوق رومی را همانطور که پیش از آن به پوتین آموزش داده بود، به مدودف نیز یاد داد، عنوان میکند که پایاننامهی وی تلاشی بود برای تشکیل یک چارچوب قانونی برای روابط بازاری که نتیجهی اصلاحات پرسترویکا (بازسازی) میخاییل گورباچف بودند.
هم دورهایهای کارشناسی و کارشناسی ارشد مدودف عنوان میکنند که در آن زمان بسیار کم در مورد سیاست سخن میگفتند. مارینا لاوریکوا که هنوز در دانشکدهی حقوق به آموزش مشغول است، میگوید: در واقع از نظر اجتماعی درست نبود که در این رابطه (سیاست) حرف بزنیم. صحبت در مورد سیاست چیزی نبود که جوانان هنگام نوشیدن یک فنجان چای به بحث در مورد آن بپردازند. آن سیستم ۷۰ سال بر سر کار بود. نمیشود گفت که ما از زندگی در آن دوران راضی بودیم ولی واقعیت هم این است که هدفی برای تغییر چیزی وجود نداشت.
موسین میگوید که دانشجوی وی (مدودف) از فروپاشی اتحاد شوروی متاسف شده بود اما از اصلاحات گورباچف در مطرح کردن عوامل یک اقتصاد بازاری حمایت میکرد.
لاوریکوا، مدودف را یک دانشجوی جدی و صمیمی توصیف میکند که احساساتش را بروز نمیداد و اگرچه یک سرو گردن بالاتر از بقیه نبود اما در انجام کارها از خود پشت کار نشان میداد. لاوریکوا در این باره میگوید: او در درس ما تنها کسی نبود که چنین استعدادهایی داشت. او هم جزو کسانی بود که درخشان بودند اما او تنها دانشجو با این خصوصیات نبود."
"گفته میشود که پوتین و مدودف برای نخستین بار هم دیگر را زمانی ملاقات کردند که مدودف در مبارزه انتخاباتی آناتولی آلکساندراویچ سابچاک، یکی دیگر از استادان سابق حقوق وی، فعالیت میکرد. سابچاک پس از فروپاشی اتحاد شوروی از دانشجویان کارشناسی ارشد خود دعوت کرد تا به عنوان مشاورانش در زمانی که شهردار سن پترزبورگ شده بود، کار کنند.
آلکساندر بلیایف که به عنوان رییس پارلمان شهر سن پترزبورگ در آن زمان اغلب از دفتر سابچاک دیدن میکرد، به یاد میآورد: مدودف نیز در میان آن دانشجویان بود و بعدا نیز پوتین آمد. بلیایف عنوان میکند: اما مدودف جزو مشاوران ارشد سابچاک نبود. او عمدتا در اتاق انتظار سابچاک مینشست و به تلفن جواب میداد. واضح بود که وی یک درجه پایینتر از پوتین است.
اما بلیایف اضافه میکند که مدودف جوان همیشه در پی آن بود تا بسیار شیک لباس بپوشد. بلیایف میگوید: به نظر من او یک فرد جوان با وجدان بود که تلاش میکرد تا همانند یک جوان تازه به دوران رسیده به نظر آید. تلاش میکرد تا نشان دهد که فردی بسیار آراسته و با وقار است.
سریعا پس از این دوران در سال ۱۹۹۱ هنگامی که پوتین به عنوان معاون شهردار منصوب شد، مدودف به همکاری خود با استادش (پوتین) به عنوان مشاور حقوقی کمیتهی روابط خارجی ادامه داد. موسین میافزاید: پوتین مدودف را بزرگ کرد. مدودف همیشه به پوتین به عنوان کسی که میتواند از وی چیزهایی بیاموزد، احترام میگذارد.
همکاران سابق مدودف میگویند حتی هنگامی که وی مشاور داخلی شرکت ۰۳۹;لیم پالپ۰۳۹;، شرکت خمیر چوب و کاغذ سن پترزبورگ شده بود، نیز خود را آن چنان بارز نشان نمیداد. مدودف تا سال ۱۹۹۵ هم مشاور کمیتهی روابط خارجی معاون شهرداری سن پترزبورگ بود و هم در شرکت لیم پالپ فعالیت میکرد. ولی در این سال (۱۹۹۵) به طور تمام وقت به فعالیت در لیم پالپ مشغول شد. یک مدیر اجرایی غربی که از نزدیک با شرکت لیم پالپ در آن زمان کار میکرد، میگوید: به نظر نمیآمد که او (مدودف) فردی پر انرژی و یا بسیار باهوش و درخشان باشد. منظورم این نیست که آدم احمقی بود اما وی یک کار آفرین هم نبود، به همین دلیل ارتقای سریع وی باعث شگفتی و تعجب من شد.
یک وکیل غربی دیگر نیز که در آن زمان با مدودف کار میکرد، دربارهی وی میگوید: او یکی از معدود افرادی بود که من در ملاقاتم با او متوجه شدم که واقعا یک حرفهیی است. او به آسانی میتوانست در وال استریت کار کند.
این وکیل غربی در سنجش جدی بودن مدودف آشکارا از جایی همانند بهترین شرکت حقوقی لندن (لینک لیترز) و کسی همانند آخرین نخست وزیر محافظهکار، مرد مهربان و مودب ولی در عین حال سرسخت انگلستان (جان میجر) استفاده کرد. وی توضیح میدهد: منظورم این نیست که او میتوانست به عنوان شریک ارشد در لینک لیترز (Linklaters ) (شرکت حقوقی جهانی مستقر در انگلستان) کار کند. وی نسبتا فرد آرامی بود. اما افراد تغییر میکنند. بیشتر به نظرم او همانند جان میجر (رهبر سابق حزب محافظهکار انگلستان) بود."
"هنگامی که پوتین مدودف را در پایان سال ۱۹۹۹ به عنوان معاون رییس دفتر و سه سال بعد به عنوان رییس دفتر به کرملین دعوت کرد، این دست پروردهی پوتین زندگی بیسر و صدایی را گذراند. وی هم چنین به سمت ریاست گازپروم منصوب شد و نقشی پشت پرده در کمک به خلاص شدن این شرکت انحصاری دولتی گاز از دست مدیران اجرایی که متهم به اختلاس میلیاردها دلار از آن شده بودند، ایفا کرد. یک مدیر اجرایی که در آن زمان با وی کار میکرد، میگوید: او زمانی مدیریت گازپروم را به دست گرفت که مدیران آن به قوانین و مقررات اعتنایی نمی کردند. تصور مردم از او فردی خجالتی و کم رو است اما اگر او بداند که از حمایت رئیسش برخوردار است، میتواند فردی جدی و خشن باشد.
در واقع وی دستورات محوله از سوی پوتین را که به گفتهی اطرافیان پوتین تمام دستورات بزرگ را در گازپروم میگرفت از جمله دستور قطع گاز به اوکراین در ژانویهی سال ۲۰۰۶ به خاطر ایجاد بن بست در رسیدن به یک قیمت مورد توافق دو طرف، پیاده میکرد.
یکی از افراد خودی کرملین عنوان میکند که مدودف خودش را با اجرای قوانین جزیی و تشریفات اداری مشغول میکرد. وی مقامات کرملین را منع کرده بود که پیش از دریافت مجوز از دفتر مطبوعات کرملین با خبرنگاران مصاحبه کنند. یکی از مقامات کرملین که با مدودف کار میکرد، میگوید: او کسی است که همیشه فرم از محتوا برایش مهمتر بوده است.
هنگامی که مدودف در سال ۲۰۰۵ به سمت معاون اول نخست وزیر در نظارت بر روی پروژههای ملی به منظور تقویت شرایط اجتماعی منصوب شد، از وی به عنوان جانشین احتمالی پوتین یاد میشد. اما هنگامی که پوتین در فوریهی سال ۲۰۰۷ سرگئی ایوانف، افسر جنگ طلب سابق کا.گ.ب و وزیر دفاعش را به عنوان یک معاون اول دیگر نخست وزیر منصوب کرد، به نظر آمد که موقعیت مدودف تحلیل رفته است. بعد از این که پوتین جانشین بعدی خود را اعلام نکرد، تنش در میان نخبگان حاکم روسیه افزایش یافت. اعضای وابسته به کرملین عنوان میکنند هنگامی که پوتین مدودف را در رقابت با ایوانف قرار داد، بعضی از گروههای افراطی کرملین تلاش کردند تا وی را متقاعد کنند تا در قانون اساسی دست ببرد و برای سومین بار متوالی نیز رییس جمهور روسیه باقی بماند.
ویکتور چرکسف، یک مقام ارشد اداره امنیت فدرال، در نامهای سرگشاده هشدار داد که این در گیری داخلی عاملی تهدید کننده برای انسجام پلیس مخفی حاکم است.
یک معاون وزیر امور مالی و دارایی نیز در این زمان به اتهام اختلاس از منابع مالی عمومی دستگیر شد؛ اقدامی که ضربهای علیه جناح لیبرالتر تلقی میشد.
یک تاجر آگاه در مسکو، پایتخت روسیه، میگوید که در آخر نیز خبر جانشینی مدودف یک هفته پس از پیروزی قاطعانه و با اکثریت آرا حزب روسیهی متحد، حزب پوتین، در انتخابات پارلمانی ماه دسامبر سال گذشته با هدف ایجاد تعادل میان نیروهای افراطی و لیبرال نخبگان حاکم کرملین اعلام شد.
یکی از اعضای وابسته به کرملین این سخن را تایید میکند. او میگوید: تمام منافع گروه پوتین با جانشینی مدودف تامین خواهد شد. درگیری داخلی زیادی بین آنها وجود داشت، اما هنگام اعلام خبر جانشینی مدودف تمام این غائلهها پایان یافت.
آن کارمند ارشد بانک در مورد مدودف میگوید: پوتین باید به عنوان نخست وزیر در قدرت بماند و داور نهایی باشد زیرا بدون حضور او گروههای افراطی مدودف را زنده زنده خواهند خورد."
"هنوز بعضی معتقدند که مدودف نهایتا شگفتی خواهد آفرید و راهی مستقل از استاد خود در پیش خواهد گرفت. آلکساندر ولوشین، رییس مکار سابق مدودف به عنوان رییس دفتر کرملین، در اواخر سال ۲۰۰۶ به منظور معرفی مدودف به عنوان یک فرد با قابلیت تبدیل شدن به یک رییس جمهور لیبرال که غرب نیز از آن خوشش خواهد آمد، به واشنگتن سفر کرد.
باریس نمتسف، رهبر اپوزیسیون لیبرال که در زمان ریاست جمهوری بوریس یلتسین معاون نخست وزیر بود، معتقد است که به دلیل این که رهبر جدید (مدودف) از هر گونه شرکت در فساد مالی خودداری میکند، روزی فرا خواهد رسید که وی راه خود را از پوتین جدا خواهد کرد.
دیگران همانند ولادیمیر میلوف، معاون سابق وزیر انرژی، به انتصاب کنستانتین چوئیچنکو، دوست صمیمی مدودف از دوران دانشگاه، به سمت ریاست مشترک شرکت ۰۳۹;راسوکرنرگو۰۳۹; که یک شرکت معامله کنندهی گاز مستقر در سوئیس است، اشاره میکند که میتواند به طور بالقوه آزادی عمل وی را سلب کند. نیمی از مالکیت راسوکرنرگو، تامین کننده انحصاری گاز به اوکراین، متعلق به شرکت گازپروم و نیم دیگر آن متعلق به دو تاجر اوکراینی است. مقامات آمریکا و سیاستمداران اوکراین اخیرا بر روی این شرکت انحصاری به عنوان یک کارگزار غیر شفاف که ممکن است تهدیدی برای امنیت انرژی اروپا محسوب شود، انگشت گذاشتهاند.
میلوف عنوان میکند که دستیابی به توافق اخیر برای خارج کردن این شرکت از معاملات روسیه - اوکراین میتواند نشانهای دال بر تلاش مدودف به منظور محو کردن این شرکت از معاملات بعدی این دو کشور باشد.
در آستانه انتخاب شدن مدودف به سمت ریاست جمهوری روسیه چندین روزنامهی مسکو با اختصاص دادن صفحههایی برای تحلیل دست خط مدودف به عنوان راهی برای پیش بینی چگونگی حاکمیت وی متسمک شدهاند. اما یک عضو وابسته به کرملین هشدار میدهد که فعالیتهای آرام و کتابی مدودف تاکنون، در نهایت منجر به این خواهد شد که وی رویکردی تندخو و جنگطلبتر نسبت به سلف خود اتخاذ خواهد کرد. وی میگوید: این خطر وجود دارد که وی به خاطر از بین بردن تصویر دیگران از خود به عنوان فردی ضعیف، بخواهد اقدامات بسیار افراطی انجام دهد. اما هم اکنون پوتین قدرت بالاتر محسوب میشود."
لیستی از دوستان پوتین و مدودف که در مراتب بالای قدرت حضور دارند:
۱) دوستان پوتین از کمیتهی روابط خارجی سن پیترزبورگ:
- دیمیتری مدودف، رییس جمهور آینده، فعلا معاون اول نخست وزیر و مسوول نظارت بر پروژههای ملی، وی در سالهای ۹۵-۱۹۹۱ مشاور حقوقی کمیتهی روابط خارجی سن پترزبورگ بوده است.
- ایگور سچین: معاون رییس ستاد ارتش کرملین، رییس روس نفت و رهبر نیروهای افراطی، وی در طی سالهای ۹۵-۱۹۹۱ مشاور پوتین در کمیتهی روابط خارجی سن پترزبورگ بوده است.
- آلکسی میلر: مدیر اصلی اجرایی گازپروم، وی درطی سالهای ۹۲-۱۹۹۱ معاون رییس کمیتهی روابط خارجی سن پترزبورگ بوده است.
- ولادیمیر چورف: رییس کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه و سازماندهندهی اصلی انتخابات ریاست جمهوری روسیه، وی طی سالهای ۹۵-۱۹۹۲ معاون پوتین در کمیتهی روابط خارجی سن پترزبورگ بوده است.
۲) دوستان مدودف از دانشکدهی حقوق دانشگاه دولتی لنینگراد:
- کنتسانتین چوئیچنکو: رییس دپارتمان حقوقی گازپروم و رییس موقت راسوکرنرگو، تامین کنندهی انحصاری گاز به اوکراین.
- آنتون ایوانف: رییس دادگاه عالی حکمیت.
- یلنا والیاوینا: معاون اول رییس دادگاه عالی حکمیت.
- آلکساندر کونووالف: نمایندهی ریاست جمهوری روسیه در منطقهی فدرال "ولگا".
- ایلیا یالیسیف: معاون رییس اجرایی اصلی گازپروم بانک.
- نیکولای وینیچنکو: رییس ادارهی فدرال ناظران زمین.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست