سه شنبه, ۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 21 January, 2025
مجله ویستا

مفاهیم بین فرهنگی بدن



      مفاهیم بین فرهنگی بدن
الین اندرسون برگردان هادی علایی

انسان شناسان به این نکته پی برده اند که تصورات در مورد چیستی بدن در سرتاسر دنیا به شدت متفاوت است. روان شناسی و زیست پزشکی  (شامل روان پزشکی) به طور کلی بدن را موجودیتی جهانی در نظر می گیرند که در تمام پهنه ی گیتی و در تمامی زمان ها به یک شکل عمل می کند. از این گذشته آن ها معتقدند که به ازای هر فرد یک بدن وجود دارد و هر بدن، بخشی از یک فردیت است که پوست آن را دربر گرفته است...

مفاهیم بین فرهنگی بدن[1]

 Eileen Anderson-Fye[2]                                     

انسان­شناسان به این نکته پی برده­اند که تصورات در مورد چیستی بدن در سرتاسر دنیا به شدت متفاوت است. روان­شناسی و زیست­پزشکی[3] (شامل روان­پزشکی) به طور کلی بدن را موجودیتی جهانی در نظر می­گیرند که در تمام پهنه­ی گیتی و در تمامی زمان­ها به یک شکل عمل می­کند. از این گذشته آن­ها معتقدند که به ازای هر فرد یک بدن وجود دارد و هر بدن، بخشی از یک فردیت است که پوست آن را دربر گرفته است. در مقابل، انسان­شناسان روان­شناختی و پزشکی کشف کرده­اند که تنوعی از مفاهیم و کارکردهای نسبتا رایج در مورد بدن وجود دارد، همان طور که نظام­های درمانی متفاوتی وجود دارند که بر اساس پیش­فرض­های مختلفی در مورد چیستی بدن استواراند.

به شکلی ساده شده اما از نظر مفهومی مفید، یکی از روش­های طبقه­بندی جوامع بر اساس ادراک­های متفاوت از بدن، تقسیم­بندی آن­ها به جوامع فردگرا[4] در برابر جوامع جامعه­محور[5] است. در جوامع فردگرا همچون اغلب کشورهای غربی، بدن به عنوان موجودیتی فردی همراه با حقوق و مسئولیت­های فردی تلقی می­شود. به همین ترتیب، کنش­های درمانی[6] برای افراد بالغ نیز به شکلی فردی انجام می­شود. در مقابل، به عنوان یک نمونه­ی کاملا متضاد با این رویکرد، می­توان از کار انسان­شناس و روان­پزشک آن بکر[7] نام برد. بکر تحقیقات قابل توجهی در مناطق روستایی فیجی[8] و به­ویژه بر روی دختران و زنان انجام داده است. او به این نتیجه رسید که درک  سنتی-قومی مردم فیجی از بدن، درکی جامعه­محور است؛ به این معنی که چندین نفر در برابر محافظت از یک بدن و تغذیه­ی آن مسئول­اند. به این ترتیب، بدن موجودیتی اشتراکی بود که علاوه بر فرد، سایر اطرافیان نزدیک او را نیز در بر می­گرفت. در این فرهنگ، یک بدن تنومند به شکلی سنتی باارزش تلقی می­شد زیرا نشان می­داد که از آن فرد به خوبی مراقبت شده است. به علاوه یک بیماری محلی نیز وجود داشت که می­توان آن را  لاغر شدن[9] ترجمه کرد. هنگامی که تصور می­شد فردی به لاغر شدن مبتلا شده است، این مسئله صرفا موضوعی مربوط به خود آن فرد نبود، بلکه تقریبا تمامی اطرافیان نزدیک او نیز درگیر فرایند تشخیص و درمان می­شدند. به عبارت دیگر، بیماری و بدن نه تنها مسئولیتی فردی، بلکه مسئولیتی همگانی بود. در جزایر دیگر اقیانوس آرام، آفریقا، نواحی دریای کارائیب، آسیا و آمریکای لاتین، فرهنگ­ها دیدگاه­هایی اغلب جامعه­محور در مورد بدن دارند. در فرایند جهانی شدنِ جوامع چندفرهنگی، چنین فهم­های متفاوتی از جنبه­های نظری و عملی در روان­شناسی و پزشکی اهمیت دارند.

فرایند جهانی شدن موجب شده تا مفاهیم متفاوت در مورد بدن، از خلال تغییرات فرهنگی و مهاجرت، در تماسی فزاینده با یکدیگر قرار گیرند. در نمونه­ی بالا در مورد فیجی، بکر فرصت تحقیق درباره­ی آزمایشی طبیعی که بخشی از فرایند جهانی شدن بود را به­دست آورد. پس از هفت سال که او در این منطقه درباره­ی تصویر بدن[10] به تحقیق می­پرداخت، این اجتماع با تلویزیون و  برنامه­های غربی آن آشنا شد. در نتیجه بکر این امکان را پیدا کرد که نتایج تحقیقات خود را در مورد مفهوم­بندی بدن[11]، تصویر بدن و اختلالات رفتاری تغذیه[12]، پیش و پس از ورود تلویزیون ثبت کند. نکته­ی عجیبی که بکر و همکارانش کشف کردند این بود که 18 ماه پس از ورود تلویزیون، بر اساس گزارش خود افراد، رژیم­های غذایی و رفتارهای پاکسازی[13] افزایش قابل توجهی یافته بود. از این گذشته، بکر در مصاحبه­های کیفی خود اظهارات زنان جوان را مبنی بر این که مایل­اند بدن آن­ها همچون بدن شخصیت­های سریال­هایی همچون بورلی هیلز به نظر برسد، ثبت کرد. این تمایل به این دلیل نبود که آن­ها تصور می­کردند بدن لاغر زیباتر است، بلکه بیشتر از آن رو بود که لاغری را وسیله­ای برای موفقیت در کسب اهدافی جذاب همچون روابط عاطفی، مشارکت اجتماعی، ماشین­ها و خانه­های گران قیمت می­دانستند. از این گذشته، در میان این زنان جوان و نسل بعد از آن­ها تمایل به کار بر روی بدن فردی[14]، به نحوی که پیش از این دیده نشده بود، به چشم می­خورد. این مطالعه، اولین تحقیقی بود که تاثیرات بالقوه­ی برنامه­های تلویزیونی را بر روی تصویر بدن و مفهوم­بندی بدن به شکلی بین فرهنگی مستند می­ساخت.

در مورد مهاجرت، تعارض میان مفاهیم فردی و جامعه­محور در مورد بدن به شیوه­های مختلف به چشم می­خورد. یکی از موقعیت­های متداول در مورد مراقبت­های پزشکی مهاجران و پناهندگان در ایالات متحده، زمانی است که گروهی از اعضای یک خانواده، در جلسات پزشکیِ انفرادی بیمار حاضر می­شوند. نظام مراقبت­های پزشکی ایالات متحده، موقعیت­های پزشکی-درمانی را رویدادی انفرادی و خصوصی تلقی می­کند در حالی که بسیاری از مهاجران غیر غربی، به دلیل این که درمان بدن را فرایندی جمعی می­دانند، انتظار دارند تا خانواده نیز در این فرایند دخالت داده شود. به همین ترتیب، یکی از دلایلی که مهاجران و پناهندگان در کشورهایی مانند انگلستان، در معرض خطر بالاتری ازابتلا به اختلال در تغذیه­ و تصویر بدنی[15] تلقی می­شوند، این است که آن­ها در این جوامع در تماس با مفاهیم فردی شده­ی غربی از بدن و کار بر روی بدن به عنوان نوعی انضباط اخلاقی مهم قرار می­گیرند. جالب این که برخی گروه­های مهاجر از شرق آسیا همچون کره­ای ها از الگوی افزایش خطر ابتلا به اختلال تغذیه و تصویر بدن تبعیت نمی­کنند. الگوی کره­ای­های مهاجر اختلالات کمتری را در مقایسه با هموطنان آن­ها در کره نشان می­دهد. چرایی این موضوع همچنان در در حال بررسی و تحقیق است اما فرضیه­های اولیه حاکی از این است که ایده­ال­های بدنی[16] در کره لاغرتر از کشورهای غربی است و در نتیجه فشار بر روی مهاجران کره­ای دراین  کشورها برای رقابت و انضباط بدن، کمتر از جامعه­ی کره است.

 

منبع:

Anderson-Fye EP. Anthropological Perspectives on Physical Appearance and Body Image. In: Thomas F. Cash, editor., Vol 1. San Diego: Academic Press; 2012.

http://anthropology.ir/node/25536

 

 

[1] Cross-cultural Conceptions of the Body

[2]  Case Western Reserve University  انسان­شناس روان­شناختی و پزشکی - استاد دانشگاه

[3] Biomedicine

[4] Individualistic Societies

[5] Sociocentric Societies

[6] Healing practices

[7] Anne Becker

[8] Fiji

[9]  Going thin

[10]  Body image

[11] Body conceptualization

[12] Disordered eating behaviors

[13] Purging behaviors نوعی اختلال رفتاری در تغذیه شامل استفراغ­های تعمدی و سوءاستفاده از داروهای مسهل برای کاهش وزن- م

[14] Work on the individual body

[15] Disordered eating and body image

[16] Body ideals