ضرورت اندازه گیری قد و وزن كودک

آفتاب: یكی از معیارهای سنجش سلامت در كودكان، ارزیابی رشد آنهاست و این موضوع به قدری از نظر پزشكان پراهمیت است كه همزمان با اولین دیدار نوزاد با والدینش، پرونده رشد سلامت وی نیز به دست آنها سپرده می شود تا طبق جدول زمان بندی مندرج در آن، واكسن و معاینات بموقع صورت بگیرد.

با این روش می توان جلوی بسیاری از ناهنجاری های رشد را در نوزادان و كودكان گرفت و در جهت ارتقای سلامت آنها گام برداشت.

دكتر فریبا نادری، متخصص اطفال در گفتگو با «جام جم»، در این باره می گوید: معمولا میزان رشد با اندازه گیری درست قد، وزن و دور سر كودكان زیر ۲ سال و اندازه گیری قد و وزن در سنین بالای ۲ سال انجام می شود كه در این روش رشد كودكان با منحنی های بین المللی (NCHS) سنجیده می شود و چنانچه رشد آنها زیر منحنی ۵ درصد یا بالای منحنی ۹۵ درصد باشد، غیرطبیعی است و حتما باید توسط پزشك متخصص علل آن بررسی شود.

به گفته، چنانچه كودك از نظر وزنی زیر منحنی ۵ درصد باشد، ممكن است دچار سوءتغذیه و بدغذایی شود.

دلایل اختلال در رشد

این متخصص اطفال خاطرنشان می كند: گاهی كودك به دلیل بیماری های گوارشی همچون سلیاك، بیماری های انگلی یا حتی ریفلاكس گوارشی به اختلال در جذب مبتلا می شود كه به دنبال آن اختلال رشد برایش به وجود می آید و چنانچه قد بیمار زیر منحنی ۵ درصد باشد كودك مبتلا به كوتاهی قد می شود كه می تواند طبیعی (ژنتیكی یا سرشتی) یا ناشی از بیماری های اختلالات غددی ناشی از كم كاری هیپوفیز هیپوتالاموس، تیروئید، غدد فوق كلیوی، دیابت، بیماری قلبی مزمن، بیماری ریوی مزمن، كمبود ویتامین D و بیماری های خونی مزمن همچون تالاسمی، كمبود روی یا بیماری های گوارشی بی علامت یا كم علامت باشد.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه، كوچك بودن دور سر، یكی دیگر از دلایل اختلال در رشد كودك است كه می تواند ارثی یا ناشی از میكروسفالی (كوچك بودن مغز) یا بسته شدن زودرس درزهای جمجمه باشد.

توجه به افزایش دور سر

دكتر نادری با اشاره به این كه افزایش غیرطبیعی دور سر می تواند ناشی از وجود ضایعه فضاگیر مغزی، ژنتیكی، خونریزی ورم مغزی، مسمومیت ویتامین A و D، عوارض دارویی یا بعضی از بیماری های استخوانی باشد، می افزاید: ازدیاد وزن براساس منحنی BMI سنجیده می شود (عدد BMI به صورت وزن تقسیم بر قد به توان ۲ محاسبه می شود)، چنانچه این عدد بالای ۹۵ درصد منحنی مربوط باشد كودك چاق است.

این متخصص اطفال در تعریف چاقی اظهار می كند: چاقی در واقع بیماری ای است كه در كودكان به علت بدغذایی و كم تحركی رو به افزایش است و می تواند عوارض زیادی را در بزرگسالی همراه داشته باشد كه شامل دیابت، فشار خون، اختلال كبدی، وقفه های تنفسی و عوارض قلبی ناشی از آرتریواسكلروز و انسداد زودرس عروق قلبی است.

وی می افزاید: اگر كودك از نظر قد، وزن و دور سر زیر منحنی ۵ درصد قرار بگیرد می تواند به دلیل بیماری های شدیدتری مثل سوءتغذیه شدید، بیماری های عفونی داخل رحمی، بعضی از سندرم های ژنتیكی یا اختلالات كروموزومی باشد؛ بنابر این كنترل رشد در كودكان از اهمیت زیادی برخوردار است و كودكان باید مرتبا از نظر رشد توسط پزشك متخصص ویزیت شوند.

دكتر نادری تصریح می كند: با توجه به شیوع زیاد بلوغ زودرس در كودكان و ارتباط آن با رشد قدی آینده در بزرگسالی، لازم است همه كودكان در سن مدرسه همزمان با سنجش رشد از نظر بلوغ هم ارزیابی شوند.