فشارخون در بارداری، چه عوارضی دارد؟

در شرایط پره اكلامپسی خفیف، ویزیت سه بار در هفته توسط پزشك یا ماما توصیه میشود و طی آن اندازه گیری فشارخون و آلبومین ادرار انجام میگیرد. ضمنا كنترل وزن روزانه، استراحت و تغذیه مناسب باعث كنترل این مشكل و جلوگیری از بدتر شدن اوضاع و پیشرفت به سوی اكلامپسی خواهد شد.
در موارد خفیف، مراقبت در منزل كافی خواهد بود، اما در صورت شدیدتر شدن نشانه ها، مراقبت باید در بیمارستان انجام شود، چون ممكن است در برخی شرایط به دلیل وخامت اوضاع، نیاز به سزارین و زایمان زودهنگام وجود داشته باشد.
مطالعاتی در این زمینه
برخی از مطالعات نشان دهنده تاثیر مثبت كلسیم و برخی نیز نشاندهنده عدم تاثیر مصرف این مكمل در زنان باردار مبتلا به پره اكلامپسی میباشند. مكمل منیزیم نیز جهت پیشگیری و درمان پره اكلامپسی توصیه میشود. مطالعات نشان دادهاند كه سولفات منیزیم در درمان تشنج خانمهای مبتلا به اكلامپسی موثرتر از داروی فنیتوئین عمل مینماید.
منیزیم جزئی از ساختمان كلروفیل میباشد، بنابراین سبزیجات سبز منبع بسیار خوبی از این عنصر به شمار میروند. همچنین شواهد زیادی دال بر نقش مثبت آنتی اكسیدانها در پیشگیری از بروز پره اكلامپسی وجود دارد. مشاهده شده است كه غلظت ویتامینهای C و E و نیز كاروتنوئیدها در سرم و جفت زنان مبتلا به پره اكلامپسی كمتر از خانمهای باردار سالم است.
انواع پرفشاری خون در زمان بارداری
1) پرفشاری مزمن
2) پره اكلامپسی- اكلامپسی
3) پره اكلامپسی به همراه پرفشاری مزمن
4) پرفشار خونی بارداری
اخیرا انجمن متخصصین زنان و زایمان كانادا این طبقه بندی را به صورت سادهتری ارائه نموده است كه در آن، پرفشاری خون در زمان بارداری را به دو گروه طبقه بندی مینماید. در گروه اول، افرادی كه قبل از بارداری مبتلا به این مشكل بودهاند و در گروه دوم زنانی كه در زمان بارداری مبتلا به افزایش فشار خون شدهاند قرار میگیرند. در هر یك از دو گروه مذكور میتواند پره اكلامپسی به وجود بیاید.
چنانچه زنان پیش از هفته بیستم بارداری، دارای فشارخون بالاتر از 90/140 میلیمتر جیوه باشند، در گروه اول بوده و چنانچه این مشكل پس از هفته بیستم بارداری اتفاق بیفتد در گروه دوم جای میگیرند.
عوارض پره اكلامپسی
همچنین مداركی دال بر نقش سیستم ایمنی مادر، در بروز این مشكل وجود دارد. در زنان مبتلا به پره اكلامپسی، سیستمهای مختلفی در بدن دچار مشكل میشوند كه از آن جمله میتوان به سیستم عصبی مركزی، كبد، ریه، كلیه و خون اشاره كرد.
آسیب بافت پوششی عروق، منجر به نشت مویرگی و افزایش سریع وزن میگردد و در صورت و دستها ادم به وجود میآید. همچنین جریان خون جفت به جنین كاهش می یابد و بنابراین رشد جنین به خطر می افتد.
 
در پره اكلامپسی علاوه بر افزایش فشار خون (بالاتر از 90/140 میلیمتر جیوه)، میزان پروتئین در ادرار 24 ساعته به 300 میلیگرم و بیشتر میرسد. پره اكلامپسی شدید، به مواردی اطلاق میشود كه فشار خون به بالاتر از 110/160 میلیمتر جیوه رسیده و میزان پروتئین در ادرار 24 ساعته به 5 گرم برسد.
پیشگیری از بروز پره اكلامپسی
جهت پیشگیری از بروز پره اكلامپسی، مراقبت مناسب پیش از تولد در سراسر دوران بارداری ضروری است. ضمنا لازم است خانمهای باردار در طول دوران بارداری از سیگار، الكل یا داروهای روانگردان استفاده نكنند و بدون تجویز پزشك از هیچ دارویی حتی داروهای بدون نیاز به نسخه استفاده ننمایند.
رعایت یك رژیم غذایی متعادل و طبیعی و سرشار از میوه ها و سبزیها و استفاده از مكملهای ویتامین و املاح در صورت تجویز پزشك میتواند در پیشگیری از بروز پرفشاری خون بارداری و پره اكلامپسی و نیز در كاهش علائم آن موثر باشد.
چند درصد از بارداریها؟
پره اكلامپسی در 5 درصد از كل بارداریها اتفاق میافتد. 10 درصد از خانمهایی كه بارداری اول را تجربه میكنند و 25-20 درصد خانمهایی كه سابقه پرفشاری خون دارند، مبتلا به پره اكلامپسی (مسمومیت بارداری) میگردند. این مشكل با افزایش مرگ و میر جنین و مادر همراه میباشد. اگرچه علت دقیق پره اكلامپسی هنوز مشخص نیست، اما عملكرد ناقص جفت میتواند با بروز این مشكل در ارتباط باشد.
 
درمان های تغذیه ای
در درمانهای تغذیه ای قدیمی، مصرف نمك به علت وجود ادم قطع میشد، اما باید توجه كرد كه قطع كامل نمك باعث ایجاد ورم به علت پس زدن آب میگردد، بنابراین در حال حاضر توصیه به محدود كردن مصرف نمك و نه قطع كامل آن میباشد. ضمنا به دلیل از دستدهی پروتئین، جایگزینی پروتئین از دست رفته از راه ادرار، ضروری به نظر میرسد، بنابراین مصرف 60 تا 70 گرم پروتئین در روز از پروتئینهای با كیفیت بالا (تخممرغ، مرغ، ماهی و گوشت قرمز)، توصیه میگردد.
همچنین استفاده از تخممرغ حداقل 2 بار در هفته توصیه میشود، به جز برای كسانی كه پره اكلامپسی شدید دارند. خودداری از مصرف الكل و كافئین و نوشیدن روزانه 6 تا 8 لیوان آب نیز از توصیه های تغذیه ای در این مشكل میباشد.
عوامل خطر
از عوامل خطر پره اكلامپسی میتوان به سن بالاتر از 40 سال، نژاد سیاه، بیماری مزمن كلیوی، دیابت ملیتوس، سابقه خانوادگی پرفشاری خون در زمان بارداری، بارداری اول، حاملگیهای چندقلو و ژنتیك اشاره نمود. از عوامل خطر وابسته به رژیم غذایی نیز میتوان به دریافت زیاد انرژی، چاقی، دریافت بالای شكر و اسیدهای چرب چند غیراشباعی اشاره كرد. چنانچه پره اكلامپسی كنترل نشود، میتواند با بدتر شدن علائم و اضافه شدن تشنج و اغما، به اكلامپسی بینجامد.
توصیه های دیگر
علاوه بر یك رژیم غذایی كافی و متعادل، نداشتن استرس روحی و روانی نیز در كنترل پره اكلامپسی حائز اهمیت است. داشتن محیطی آرام و بدون عوامل محرك برای خانم های باردار به خصوص مبتلایان به پره اكلامپسی ضروری به نظر میرسد، زیرا هرگونه عامل تحریك كننده، محرك سیستم اعصاب مركزی بوده و باعث تبدیل پره اكلامپسی به اكلامپسی خواهد شد.
 
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.