سرطان پستان، خودتان تشخیص دهید!

موثرترین روش برای شناسایی سرطان سینه ماموگرافی است؛ البته بررسی بالینی سینه نیز می‌تواند به نوعی تکمیل کننده این فرایند باشد. اما سازمان‌های پزشکی با تمامی توصیه‌های مربوط به معاینه شخصی سینه موافق نیستند؛ این روش می تواند برای زنان در دهه دوم زندگی یک گزینه محسوب شود. پزشکان بایستی در مورد مزایا و محدودیت‌های معاینه شخصی سینه با بیماران خود بحث و تبادل نظر کنند.

معاینه شخصی سینه چیست؟

این عمل روشی برای بررسی تغییرات اتفاق افتاده (از قبیل توده، بخش‌های ضخیم شده و ...) در سینه است. هرگونه تغییر غیرعادی بایستی به پزشک گزارش شود. هنگام تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه، احتمال درمان آن به شدت افزایش می‌یابد.

چگونگی انجام معاینه شخصی سینه

مراحل کار عبارتند از:

در مقابل آینه

1- بالا تنه خود را لخت کرده و در اتاقی با نور کافی در برابر یک آینه بزرگ بایستید. به سینه‌های خود نگاه کنید. در صورتی که از نظر شکل یا اندازه با هم تفاوت دارند، نگران نباشید. سینه بیشتر زنان دارای این حالت است. با قرار دادن بازوی خود در پهلویتان به آرامی شورع به بررسی هرگونه تغییر در اندازه، شکل، موقعیت یا پوست سینه کنید. پوست سینه را از نظر تراکم، افتادگی، زخم یا تغییر رنگ به دقت بررسی کنید. نوک سینه‌ها را به دقت بازرسی کرده و به دنبال زخم، پوست پوست شدن یا تغییر جهت آن‌ها باشید.

2- سپس دستان خود را بر روی ران‌هایتان قرار داده و به شدت به سمت پایین فشار وارد کنید تا عضلات قفسه سینه در پشت سینه‌هایتان سفت گردد. به سمت دیگر بچرخید تا بتوانید بخش‌های بیرونی تر سینه را نیز بررسی کنید.

3- در این مرحله رو به سمت آینه خم شوید. شانه ها و آرنج خود را برای سفت کردن عضلات قفسه سینه بچرخانید. سینه‌هایتان به سمت جلو خواهند افتاد. تغییرات در اندازه و حد فاصل بین سینه ها را در این حالت بررسی کنید.

4- اکنون دست‌ها را پشت سر قلاب کرده و به سمت جلو فشار وارد کنید. مجددا برای بررسی بخش‌های بیرونی سینه بچرخید تا اشراف کامل بر روی آن‌ها داشته باشید. بررسی مرز زیرین سینه‌ها را فراموش نکنید. ممکن است نیاز باشد برای دیدن این منطقه سینه‌های خود را بالا ببرید.

5- نوک سینه‌های خود را برای خروج مایع مورد بررسی قرار دهید. انگشت شست و اشاره خود را اطراف بافت نوک سینه قرار داده و به سمت بیرون بکشید. هرگونه خروج مایع را به دقت بررسی کنید. این عمل را برای سینه دیگر نیز تکرار کنید.

در زیر دوش

6- اکنون زمان آن رسیده تا تغییرات موجود در سینه را احساس کنید. استفاده از آب و صابون جهت بررسی سینه‌ها می‌تواند کمک کننده باشد. وجود توده یا ضخیم شدگی را در ناحیه زیر بغل مورد بررسی قرار دهید. دست چپ را روی ران قرار داده و با دست راست زیر بغل ناحیه چپ بدن را احساس نمایید. کار را در سمت دیگر بدن نیز تکرار کنید.

7- قسمت‌های فوقانی و تحتانی ترقوه را از جهت وجود توده یا هرگونه بخش ضخیم شده مورد معاینه قرار دهید.

8- با دستان کف آلود، یکی از بازوها را پشت سر خود ببرید تا بافت سینه پراکنده شود. از بخش‌های مسطح انگشتان دست دیگر خود استفاده کرده و به آرامی بر روی سینه فشار وارد کنید. حرکت رو به بالا و رو به پایین را در راستای سینه از زیر سینه‌ها تا ترقوه انجام دهید. این الگوی حرکتی را تا پوشش کامل تمامی سینه ادامه دهید. همین روند را برای سمت دیگر بدن تکرار کنید.

در حالت دراز کش

9- دراز کشیده و یک بالش کوچک یا حوله تا شده زیر شانه راست خود قرار دهید. دست راست خود را پشت سرتان ببرید. دست چپ را بر روی بخش فوقانی سینه راست قرار داده و با انگشتان و کف دست شروع به بررسی این بخش کنید. لوسیون بدن می‌تواند برای تسهیل معاینه این بخش از بدن کمک‌کننده باشد.

10- سینه خود را به صورت صفحه ساعت در نظر بگیرید. از موقعیت ساعت 12 شروع کرده و با حرکات دایره‌ای کوچک به سمت ساعت 1 بروید. این کار را تا رسیدن مجدد به ساعت 12 ادامه دهید. انگشتان خود را به صورت مسطح و در تماس دائم با سطح سینه نگه دارید. پس از کامل شدن دایره، به اندازه 2.5 سانتی‌متر به سمت نوک سینه حرکت کرده و دایره دیگری را حول ساعت فرضی ایجاد کنید. تا پوشش کامل تمامی سینه این الگو را ادامه دهید. از بررسی بخش‌های بالایی و بیرونی که تا ناحیه زیر بغل گسترده شده‌اند، اطمینان حاصل کنید.

11- انگشتان را مجددا به صورت صاف و مستقیما روی بالای نوک سینه قرار دهید. زیر ناحیه نوک سینه را از نظر وجود هرگونه تغییر بررسی کنید. به آرامی نوک سینه‌ها را به سمت داخل فشار دهید. این کار بایستی به آسانی انجام پذیرد.

مراحل 9، 10 و 11 را بر روی سینه دیگر خود تکرار کنید.

جالب توجه است که احتمال وجود تومورهای سرطانی در بخش‌های معینی از سینه نسبت به سایر بخش‌ها بیشتر است. در صورت تقسیم سینه به 4 قسمت، احتمال تقریبی سرطان‌های سینه در هر بخش (به صورت پادساعتگرد) عبارت است از:

- 41 درصد، یک چهارم بیرونی و فوقانی

- 14 درصد، یک چهارم درونی و فوقانی

- 5 درصد، یک چهارم درونی و تحتانی

- 6 درصد، یک چهارم بیرونی و تحتانی

- 34 درصد، در ناحیه پشت نوک سینه

تقریبا نیمی از سرطان‌ها در بخش بیرونی و فوقانی سینه به سمت زیر بغل رخ می‌دهد. برخی از پزشکان این ناحیه را «دُم» سینه نامیده و از بیماران زن خود درخواست می‌کنند تا این ناحیه را به دقت مورد معاینه قرار دهند.