تیک کودکان را چگونه درمان کنیم؟

ایسنا: «علی سلیمانی» اظهار کرد: تیک حرکات سریع، ناگهانی، غیر ارادی و اغلب تکراری و بدون هدف گروهی از ماهیچه‌هاست.

وی افزود: این حرکات در همه‌ی نقاط بدن دیده می‌شود اما اغلب در ماهیچه‌های صورت و گردن بروز می‌کند و تیک‌ها غالباً در سنین بین 6 تا 14 سالگی دیده می‌شود اما در اشخاص بالغ نیز شایع است.

این روانشناس خاطرنشان کرد: تیک‌ها را بر حسب اندامی که بروز می‌کند به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند که تیک‌های مربوط به چهره مبتلایان به آن بیشتر از انواع دیگر هستند.
ایسنا: سلیمانی یادآور شد: گاهی این حالت در یک طرف چهره و گاه هر دو طرف دیده می‌شوند و از این نوع تیک‌ها می‌توان بازی با موها، چین پیشانی، شکلک، به هم زدن پلک، چشمک زدن و ... را نام برد. بعضی‌ها مکیدن انگشت و جویدن ناخن را نیز جزو حرکات تیک می‌دانند.
وی تصریح کرد: تقسیم‌بندی دیگری نیز انجام شده است و بر حسب اینکه حرکات ساده و اتفاقی یا پیچیده‌تر و با هدف باشد را به دو دسته‌ی بزرگ تیک‌های زودگذر و تیک‌های ثابت تقسیم می‌کند.
این روانشناس ادامه داد: تیک‌های زودگذر، واکنش‌هایی هستند که کودک در برابر فشارهای روانی محیطی از خود بروز می‌دهد و هنگامی که فشار روانی از میان رفت آنها نیز ناپدید می‌شود.
سلیمانی گفت: تیک‌های ثابت، حرکات دوام داری هستند که گاهی اوقات به بزرگسالی هم منتقل می‌شوند و اینها نشانه‌ی حالت اضطرابی مزمن کودک هستند.
وی با اشاره به اینکه تیک‌ها اغلب به‌صورت غیرآشکاری آغاز می‌شوند و زمان شروع آنها را به راحتی نمی‌توان تعیین کرد، افزود: تیک‌ها گاهی پس از بروز به طور دائمی ادامه دارند و زمانی برای چند وقت به طور کامل از میان می‌روند، شدت آنها نیز گاهی کاهش می‌یابد و زمانی شدیدتر می‌شود و گاهی حرکات بی‌اهمیت به‌صورت بیماری نوبروز تغییر شکل می‌دهد و زندگی اجتماعی فرد را به مخاطره می‌اندازد.
این روانشناس در رابطه با خصوصیات مشترک این گروه‌ها اظهار کرد: بی‌تفاوتی عاطفی، سیر قهقرایی و عقب‌ماندگی عاطفی، تمایلات دیگر آواری که به صورتی سرکوب شده‌اند، از نظر شخصیتی نیز خصوصیاتی از قبیل بی‌قراری، ناآرامی، کمرویی، حساسیت بیش از حد، لج‌بازی، لوس‌بازی و در بعضی نیز تحریک‌پذیری و خستگی بیش از موقع از خصوصیات مشترک این افراد است.
سلیمانی در رابطه با علل بروز تیک‌ها در افراد مختلف خاطرنشان کرد: نظریه‌های متفاوتی درباره‌ی علت و ظهور تیک‌ها بیان شده است که دیدگاه روانکاوان، تثبیت لیبیدو روی اعضاء واحد، علل ژنتیکی، علل اکتسابی، علل روانی و علل عضوی از جمله این عوامل است.
این روانشناس با اشاره به اینکه در درمان تیک‌های ناشی از علل روانی باید در فکر اصلاح رابطه با والدین بود، ترس از والدین را در کودک باید از میان برد و سایر ناسازگاری‌های کودک در ارتباط با دیگران را برطرف کرد و وضع تحصیلی او را درخور استعدادش ترتیب داد.
وی در رابطه با درمان تیک‌ها تصریح کرد: بسیاری از تیک‌های کودکی در طول زندگی او تا پایان دوران سوم کودکی هم‌زمان با رشد فرد بدون درمان بهبود حاصل می‌کنند.
وی افزود: اگر تیک‌ها ادامه داشته باشد، معمولاً درمان آن دشوار است، چون هر اندازه توجه و دقت فرد را به این حرکات معطوف کنیم احتمال برطرف کردن آن کمتر است و اخطار و تنبیه والدین وضعیت را آشفته‌تر می‌کند.
سلیمانی ادامه داد: چون تیک با مسائل شخصیتی بیمار توأم است باید در درمان، شخصیت را در جهت انطباق بهتر و کامل‌تر سوق داد و مسائل و دشواری‌های او را برطرف کرده در غیر این صورت امکان بازگشت مجدد اختلال تیک وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: در مواردی که علت عضوی است باید به درمان نقائص عضوی پرداخت و اگر محرکان اولیه ی تیک علائمی از قبیل ورم ملتحمه‌ی چشم داشته باشند اگر کمی نور در اتاق باشد باید در رفع آنها کوشید.
این روانشناس یادآور شد: آنچه بیشتر از همه در درمان تیک تأثیر دارد، استراحت، آرامش، عدم سرزنش و تحقیر و احتراز از تمسخر است.