حالت های عصبی در بارداری را با تغذیه کنترل کنید

پرسش: من یه کم زود عصبانی می شم و 8هفته است که باردارم. می خواستم بدونم روی جنین چه اثراتی می گذاره؟

پاسخ: به طور کلی آن چه مسلم است هر اتفاقی که برای مادر در این نه ماه و حتی قبل آن بیفتد بر روی جنین تاثیرگزار است. اما از نظر تغذیه ای می توان تا حدودی حالت های عصبی را کنترل کرد. متن زیر را مطالعه نمایید:
با توسعه شهرنشینی و بی تحركی ناشی از آن، استفاده از غذاهای آماده، استرس، بیماری های اعصاب و روان رواج بسیاری یافته است. از این رو توصیه می شودبا استفاده از غذاهای سالم و تازه و نوشیدن آب به حد كفایت در روز(حداقل 8 لیوان)، ورزش كردن و پرهیز از استرس و تنش، به مبارزه با مشکلات عصبی و روحی برخیزید. در زیر به انواعی از غذاهای مفید جهت پیشگیری و درمان برخی اختلالات عصبی و رفتاری اشاره می شود:
*سوپ جو: خوردن سوپ جو در صبحانه از ضعف حافظه به میزان چشمگیری جلوگیری می كند. البته این اثر دارای پیش شرط هایی نیز هست؛ از این قرار كه حدود 50 گرم سیب زمینی در تهیه سوپ به كار رفته باشد و شام شب قبل سبك بوده و دیر خورده نشده باشد.
*جو دو سر:چه به صورت آرد شده یا به شكل حلیم و آش، به علت دارا بودن ساپونین، آلكالوئیدها، ویتامین های گروهB و فلاوونوئیدها به افراد دچار ضعف حافظه كمك می كند. همچنین اثر آن در درمان افسردگی به اثبات رسیده است.
*نان های سبوس دار (سنگك و نان جو): به دلیل دارا بودن ویتامینB1 نقش بسیار مهمی در كاهش اضطراب دارد. نقش ویتامینB1 در كاهش اضطراب به اثبات رسیده است، به حدی كه مصرف مكمل هایB1 (به شكل قرص) از یك هفته قبل از فعالیت های استرس زا (زایمان، كنكور، امتحان رانندگی...) به عنوان درمان مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این ویتامین در ارتقای هوش و تمركز نقش چشمگیری دارد. استفاده از این نان ها به خانم هایی كه دارای مشکلات و درد پیش از قاعدگی هستند(PMS) توصیه می گردد.
*دانه های كنجد، سویا و سبزیجات برگ سبز تیره:موارد یاد شده غنی از چربی های امگا 6 بوده كه برای عملكرد صحیح سیستم عصبی و درمان خستگی زودرس مفید هستند.
*روغن آفتابگردان و جوانه گندم:به دلیل دارا بودن ویتامینE از صدمات اكسیداتیو ایجاد شده توسط رادیکال های آزاد در ساختمان سلول جلوگیری می كنند و كاهش هوش را بهبود می بخشند. زنانی كه دچار اختلالات پیش از قاعدگی هستند (PMS) با مصرف ویتامینE دچار تخفیف علائم می شوند.
*مركبات: به دلیل دارا بودن آنتی اكسیدان ها ، ویتامینC ، آلفا و بتا كاروتن از اعصاب در برابر آسیب های ناشی از رادیكال های آزاد محافظت می كنند و برای رهایی از فشارهای روحی و اضطراب و بی خوابی مفید هستند. همچنین حاوی اسید فولیك بوده كه برای عملكرد صحیح دستگاه عصبی لازم است. در بسیاری از موارد تنها نشانه كمبود اسید فولیك احساس حزن است (اسفناج سرشار از اسید فولیك است).
*پوست پرتقال: پوست پرتقال موجود در بعضی خوراكی ها و غذاها سرشار از منیزیم بوده و ضد استرس می باشد.
* شیر كم چرب یا بدون چربی:برای حفظ ، رشد و ارتقای سیستم عصبی بسیار سودمند است. همچنین به دلیل دارا بودن ویتامینB6 در بهبود عوارض ناشی از قاعدگی در خانم ها و افسردگی و بدخلقی در مسن ترها مفید است. دارای كلسیم است كه در تولید آنزیم های لازم در فرآیندهای عصبی شركت می كند.
* بوقلمون، مرغ و ماكیان:این مواد از منابع مناسب پروتئینی به حساب می آیند. غذاهای پروتئینی در عرض چند دقیقه دوپامین و اپی نفرین را بالا می برند و به دلیل دارا بودن تریپتوفان كه پیش ساز سروتونین است قادر به افزایش سطح این ماده در مغز هستند، كه سروتونین از عوامل آرامش به حساب می آید. این مواد منابع مناسبی برای حفظ قند خون در حد مطلوب بوده، از افسردگی پیشگیری كرده و برای افراد مستعد ابتلا به بیماری های ناشی از تغییر فصل مفید هستند.
*ساردین، ماهی های چرب آب های عمیق:فواید آن شامل تامین اسیدهای چرب ضروری است كه برای تكامل سیستم عصبی و برای سلامت مغز و اعصاب لازم است و برای زنان حامله و شیرده بسیار توصیه می شود. تاثیر آن در زمان افسردگی به اثبات رسیده است و همچنین حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است .
*روغن زیتون، بادام، گردو: روغن زیتون بهترین روغن برای آشپزی است و همچنین مغز بادام و گردو به شرط اینكه شور نباشند به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا 3 و امگا6 برای حفاظت از سیستم عصبی و بهبود افسردگی به خصوص در زنان باردار و شیرده توصیه می شود. (باورهای قدیمی وجود دارد كه مغز ها به خصوص گندم بو داده، مزه شیر مادر را برای نوزاد مطلوب می كند.)
*گوشت قرمز :گوشتی كه چربی مضر آن گرفته شده باشد در محافظت از سیستم عصبی كارآمد بوده و برای ساختن رشته های عصبی مفید است. دارای ویتامین هایB6 و B12 و سروتونین بوده و حاوی آهن است كه در درمان كم حافظه گی در كودكان و اختلال حواس در سالمندان بسیار كارآمد است. این مواد تاثیر چشمگیری در درمان افسردگی و مشكلات حافظه از قبیل فراموش كردن زودهنگام مطالب و ارتقای حافظه كوتاه مدت دارند.
*زردچوبه: نرخ ابتلای به آلزایمر در هند كمتر از آمریكا است و این به دلیل استفاده بیشتر هندی ها از زردچوبه است. ماده موثر زردچوبه كوركومین است، این ماده خاصیت آنتی اكسیدانی و ضدالتهابی داشته و رسوبات چربی را در مغز به نصف كاهش می دهد،زیرا این رسوبات عامل ایجاد آلزایمر هستند.
*آب سالم و گوارا، نه كلر زده:مصرف آب سالم و گوارا همراه با استفاده از غذاهای اسیدی (محصولات حیوانی، ماهی، پنیر...)،غذاهای بسته بندی شده، پخته شده با ماكروویو و... به سلول های مغز كمك می كند كه استرس ناشی از ورود این مواد به بدن كاهش یابد، بنابراین مصرف حداقل 8-7 لیوان آب در روز توصیه می گردد كه در موارد استرس این مقدار افزایش می یابد.
*عسل: عسل این موهبت الهی خوش طعم و سرشار از خواص تغذیه ای، ماده غذایی است كه در دین اسلام نیز مصرف آن توصیه شده است و مصرف آن به جای شكر خصوصا در درمان افسردگی بسیار مفید است. همچنین عسل در ارتقای حافظه نقش چشمگیری دارد.
از آنجایی كه مواد غذایی هم وجود دارد كه اختلالاتی در بروز رفتارهای عصبی به وجود می آورد، بد نیست اشاره هم به مواد مضر داشته باشیم؛ موادی كه باید از خوردن آنها اجتناب كرد یا مصرف آنها را به حداقل كاهش داد:
*شكلات و پنیرهای كهنه: سردردهای میگرنی كه 10 درصد از جمعیت جهان را درگیر كرده است و در زن ها شایع تر از مردهاست، در اثر استفاده از شكلات و پنیر های كهنه تشدید می شود. این مواد با دارا بودن آمین های وازواكتیو (فنیل اتیل آمین و تیرامین) این اثر را دارا هستند، بنابراین افرادی كه به میگرن دچار هستند باید از مصرف آنها اجتناب كنند. همچنین شكلات حاوی ماده ای به نام تئوبرومین است كه محرك اعصاب به شمار می آید.
*شكر و شیرینی ها: كربوهیدارت های تصفیه شده مثل شكر و شیرینی ها باعث یك آرامش فوری ولی مقطعی و موقتی می شوند و در واقع قند خون را به سرعت بالا برده كه متعاقب آن انسولین بالا می رود و ممكن است قندخون را خیلی پایین تر از مقدار طبیعی بیاورد، كه باعث ملال و خستگی می شود.
*آرد سفید: آردهای سفید و بدون سبوس، به دلیل دارا بودن گلوتن با شدت گرفتن افسردگی در ارتباط است، بنابراین اگر حذف شود بهتر است.
*فراورده های لبنی فرایند شده و غذاهای فرایند شده آماده مصرف: این مواد به دلیل درگیری در عمل فرایندسازی و افزوده شدن مواد نگهدارنده و ادویه جات به آنها، بسیار محرك سیستم عصبی بوده و سلامت دستگاه عصبی را به مخاطره می اندازد. كاهش مصرف این مواد و جایگزینی آنها با غذاهای تازه بسیار توصیه می شود.
*چای و قهوه: این مواد حاوی كافئین هستند. كافئین هوشیاری را افزایش داده و خستگی را كاهش می دهد. ولی مصرف خیلی زیاد كافئین می تواند منجر به اضطراب و عصبانیت خیلی شدید، تعریق، افزایش ضربان قلب و فشار خون بالا گردد. همچنین می تواند باعث بالا رفتن ترس و تغییر رفتار اجتماعی و اختلال در خواب شود. توصیه می شود كه دفعات مصرف نوشیدنی های حاوی این مواد که شامل چای، قهوه و نوشابه های سیاه است، به 7-6 لیوان رقیق در روز محدود شود. هرگونه كاهش در مصرف كافئین می بایستی به تدریج صورت گیرد، تا خطرات ناشی از عدم مصرف آن تقلیل یابد.
*سوسیس و كالباس و غذاهای چینی: این مواد و سایر غذاهایی كه به آنها طعم دهنده هایی با طعم گوشت یا مونوسدیم گلوتامات(MSG)، فلفل و سایر ادویه جات محرك افزوده می شود و طی فرایند کارخانه ای، چربی های مضر به آنها افزوده می گردد، قادر به تشدید حملات میگرنی هستند.
غذاهای چینی از آن جهت ذكر شد كه سندرمی دقیقا با همین نام وجود دارد به نام " سندرم رستوران چینی" كه به دلیل افزودن مونوسدیم گلوتامات به غذاهای چینی (چیزی كه طعمی شبیه به گوشت ایجاد می كند) باعث ایجاد سردردهای میگرنی می گردد. بنابراین افرادی که سابقه میگرن دارند بهتر است در مصرف اینچنین غذاهایی احتیاط كنند.
*چاقی: رژیم های كاهش وزن نادرست (بسیار كم چربی) باعث می شوند كه استفاده از پیش ساز سروتونین دچار اختلال شده و مقدار آن در بدن كاهش یابد كه زمینه ساز ابتلا به افسردگی است. همچنین افرادی كه از رژیم های غیراستاندارد استفاده می كنند در به خاطر سپردن اطلاعات جدید دچار مشكل می شوند، بنابراین توصیه ما این است كه اگر قصد كاهش وزن دارید حتما با یك متخصص در زمینه تغذیه مشورت كنید.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.