پزشک خوب،پزشک با اخلاق!

سلامت نیوز : برای من که 17 سال از طبابتم می‌گذرد سخت است در مورد موضوع بسیار مهم اخلاقی پزشکی بنویسم؛ زیرا باور دارم اظهار نظر در مورد اخلاق و اصول پزشکی در صلاحیت استادان و پیشکسوتان حرفه پزشکی است.

وقتی صحبت از اخلاق پزشکی می شود، رعایت رازداری و اجتناب از برخی اعمال خلاف مثل سقط جنین در اذهان متبادر می شود، ولی واقعیت این است که تمام فعالیت های روزانه ما پزشکان بااخلاق یا بی اخلاقی عجین است و موضوع رعایت اصول و اخلاق بسیار گسترده است.

برای رسیدن به تشخیص صحیح و اتخاذ روش درمانی درست، پزشک در درجه اول باید سواد و معلومات کافی داشته باشد.

نداشتن علم کافی باعث هدر رفتن هزینه و وقت بیمار شده و تشخیص صحیح داده نمی شود. از آنجا که علم پزشکی بسیار وسیع است و در هر روز مطالبی به آن اضافه می شود، حتی پزشکانی که با درجه بالای علمی فارغ التحصیل می شوند نیز در صورتی که مطالعه پیگیر و مداوم را رها کنند، به مرور دچار افت معلومات شده و عملا از تشخیص و درمان صحیح دور می شوند.

عامل مهم دیگری که در این مورد اهمیت دارد، میزان وقتی است که یک پزشک برای ویزیت بیماران در نظر می گیرد. متاسفانه در بسیاری موارد همکاران بسیار باتجربه و حاذق مدت بسیار کمی برای ویزیت در نظر می گیرند و تعداد زیادی بیمار را در وقت کم و حتی گاهی همزمان ویزیت می کنند.

شاید بسیاری از مردم ندانند، ولی واقعیت این است که حتی باسوادترین و باتجربه ترین پزشکان اگر وقت کافی برای معاینه و مصاحبه با بیمار اختصاص ندهند، قادر نخواهند بود از سواد و تجربه خود بهره ببرند و عملا بیمار نفعی نخواهد برد.

موضوع سوم که شاید جالب تر از این دو مورد باشد و بیماران بسیاری از آن آگاه نیستند، این است که به دلایل مختلف از جمله کمبود سواد یا تجربه یا سرعت زیاد در ویزیت بیمار یا مواردی که بهتر است بازگو نکنم، گاهی پزشکان در انجام آزمایشات، سی .تی اسکن، ام.آر.آی، نوار مغز، اکوی قلب، تراکم استخوان، اسکن تیروئید، اسکن قلب و... زیاده روی می کنند و تاسف بیشتر این که بیماران بسیاری از این که مرتب آزمایشات پیچیده روی آنها انجام شود، استقبال می کنند.

واقعیت البته این است که در صورت مصاحبه و معاینه و اختصاص وقت کافی برای ویزیت بیماران، خیلی وقت ها نیاز به انجام این کارها، محدود و کم خواهد شد. به رغم قیمت بالای بسیاری از این مداخله های تشخیصی متاسفانه رویکرد به کارهای تشخیصی گران یک کلاس محسوب شده و پزشکان و بیماران گاهی به انجام آنها افتخار می کنند.

موضوع مهم و در عین حال بسیار تاسف آور دیگر این است که گاه دیده می شود پزشک برای این که بیمار را ترغیب به مراجعه مکرر و صرف هزینه کند، در مورد بیماری او بزرگنمایی کرده و با ترساندن بیمار او را به سوی کارهای تشخیصی گران سوق می دهد.

در پایان این نوشتار کوتاه می خواهم تاکید کنم که تشخیص صحیح از غلط در این موارد بسیار سخت است و بیماران نباید به صرف خواندن این مطالب به پزشکشان شک کنند، البته اعتقاد دارم هر جایی که شکی وجود دارد، بیمار می تواند از پزشک توضیح بخواهد و او مسلما این کار را خواهد کرد.

و سخن آخر این که فقط بخشی از این اتفاقات ناخوشایند در رعایت اصول و اخلاق پزشکی متوجه پزشکان است و روند اشتباه نظام سلامتی موجب قسمت عمده آن شده است.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص غدد