لوازم مسجد

اگر مسجدی كه بخاری برای آن وقف شده احتیاج ندارد,می توانند با نظرمتصدی شرعی, در مسجد دیگر از آن استفاده نمایند

● بیرون بردن لوازم مسجد

۱) س: چند عدد بخاری چوب سوز را قبلاوقف مسجد نموده‏اند و فعلا با تعویض بخاریها، دیگراحتیاجی به آنها در این مسجد نیست و مسجدی دریك روستا احتیاج مبرم به بخاری دارد،با امام جماعت‏مسجد شهر در این مورد مشورت شد كه ایشان اجازه‏استفاده از آنها را بدهند امام فرمودند:نامه‏ای به حضورامام بنویسید اگر حضرت امام اجازه دادند مانعی ندارد، لذا از حضور حضرت امام تقاضا می‏شود نظر مبارك رادر جواز یا عدم جواز بیان فرمایید.

ج: اگر مسجدی كه بخاری برای آن وقف‏شده احتیاج ندارد،می‏توانند با نظرمتصدی شرعی، در مسجد دیگر از آن‏استفاده نمایند (۱) .

۲) س: آیا جایز است لوازم مسجد،از قبیل كولر،بلندگو و فرش جهت استفاده شخصی فاتحه وعروسی و یا استفاده پیشنماز مسجد از مسجد خارج‏شود؟

ج: تابع كیفیت وقف است اگر برای استفاده‏در مسجد وقف شده،بیرون بردن از مسجدجایز نیست (۲) .

۳) س: آیا بردن فرش مسجد قدیم در مسجدجدید متصل جایز است؟

ج: اگر جزء مسجد قدیم محسوب است‏جایز است (۳) .

۴) س: عده‏ای از افراد خیر پولی برای خریدن‏اجناسی كه مورد احتیاج مسجد است می‏دهند و آن‏اجناس به نام مسجد خریداری می‏شود،آیا می‏توان ازآنها در خارج از مسجد برای كارهای خیر استفاده‏نمود؟

ج: اگر برای خصوص مسجد مزبورداده‏اند در خصوص آن مسجد از آن‏استفاده شود (۴) .

۵) س: در مسجد گلیم‏هایی است كه درحاشیه‏اش نوشته شده وقف مسجد است و اجازه خارج‏كردن از مسجد نیست،فعلا فرشهای قیمتی برای آن‏مسجد آورده و فرش نموده و گلیم‏ها را برداشته وحجرات همان مسجد را كه در حیاط مسجد است‏فرش نموده‏اند و طلاب علوم دینیه در آنها ساكن‏هستند.آیا اشكالی دارد یا خیر؟

ج: در فرض سؤال گلیم مسجد را زیر فرش خود مسجد،پهن كنند و به جای دیگر نبرند (۵) .

آیت‏الله گلپایگانی قدس‏سره

● فروش لوازم مسجد

۶) خرید و فروش چیزهایی كه وقف مسجد شده‏باطل است،ولی اگر به طوری خراب شود كه نتواننداستفاده‏ای را كه مال برای آن وقف شده از آن ببرند،مثلا فرش مسجد پاره شود كه نتوانند روی آن نمازبخوانند،فروش آن اشكال ندارد و در صورتی كه‏ممكن باشد باید پول آن را در همان مسجد به‏مصرفی برسانند كه به مقصود وقف كننده نزدیكترباشد (۶) .

۷) س: تبدیل قرآن و كتب وقف شده در مساجدبه احسن،چه صورت دارد؟

ج: تا موقعی كه قابل استفاده است فروش‏و تبدیل آن جایز نیست (۷) .

۸) س: چیزهایی كه به مسجد به عنوان نذرداده می‏شود،مانند پنكه،چراغ،استكان و نعلبكی‏چنانچه زاید بر احتیاج باشد،آیا متولی می‏تواند زیاده رابفروشد و به سایر هزینه‏های لازم مسجد برساند؟

ج: در صورتی كه مورد نیاز سایر مساجدنباشد مانعی ندارد (۸) .

آیت‏الله فاضل‏لنكرانی دامت‏بركاته

۹) س: سماور ذغالی را فردی وقف مسجدكرده و اكنون مورد استفاده قرار نمی‏گیرد،آیا می‏شودآن را فروخت و به جای آن فرش تهیه كرد؟

ج: اگر مسجد دیگری نیاز به چنین‏سماوری داشته باشد به آنجا داده شود واگر چنین نیست آن را تبدیل به سماورگازی و مثل آن كنند و در صورت عدم‏نیاز پول آن را صرف در آبدارخانه مسجدكنند (۹) .

آیت‏الله فاضل‏لنكرانی دامت‏بركاته

۱۰) س: اجناسی مانند قند و چای را كه درمساجد و غیره زیاد می‏آید و در اثر گذشت ایام احتمال‏فاسد شدن آنها وجود دارد،آیا می‏توان فروخت و پول‏آن را خرج همان مسجد كرد،یا باید به مسجد دیگربرد؟

ج: اگر بشود از عین آن در مساجد و یا دروقت دیگر استفاده كنند این امر تقدم دارد (۱۰) .

آیت‏الله فاضل‏لنكرانی دامت‏بركاته

● لوازم مسجد تخریب شده

۱۱) س: مسجدی قدیمی كه غیر قابل استفاده‏بود تخریب و نوسازی شده مقداری از سنگهای‏شبستان باقی مانده،آیا استفاده از آن سنگها جهت‏توالت و دستشویی جایز است‏یا خیر؟زیرا سنگهای‏اضافی از اصل ساختمان و شبستان مسجد می‏باشد؟

ج: در فرض سؤال اگر مسجد دیگری درمحل یا غیر آن باشد كه نیاز به سنگ داشته باشند، صرف آن شود و چنانچه مسجددیگری نباشد،سنگها را بفروشید و پول آن‏را صرف خود مسجد كنید و صرف آن درتوالت و دستشویی صحیح نیست (۱۱) .

آیت‏الله گلپایگانی قدس‏سره

● آوردن قرآن و مهر از مسجد

۱۲) س: آیا مهر مسجد را به مسجد دیگرمی‏توان برد یا نه؟مثلا اگر كسی مهر مسجد را ببرد ومدتی با آن نماز بخواند چه در منزل و چه در مسجددیگر آیا نماز او چه صورت دارد؟

ج: جایز نیست و باید به جای اول‏برگرداند،مگر آنكه یقین كند كه مخصوص‏آن مسجد نیست (۱۲)

آیت‏الله اراكی قدس‏سره

۱۳) س: قرآنهایی كه در مسجد الحرام است،بر بعضی نوشته شده كه وقف است،ولی بر بعضی دیگر نوشته نشده است،شایع است آنها كه كلمه وقف‏و یا عبارت دیگر كه مفهم وقف بودن باشد ندارد،جایز است‏بردارند و چنین كاری احیانا شده است،بفرمایید جایز است‏یا نه؟

ج: برداشتن آنها بدون اینكه از متصدی‏ذیربط بگیرند،جایز نیست و بایدبرگردانده شود (۱۳) .

● استفاده از بلندگوی مسجد

۱۳) س: در مسجد...یك دستگاه بلندگو است‏كه در موقع اذان و مجالس سوگواری از آن استفاده‏می‏شود،بعضی اوقات،كودكی یا پولی از اشخاص،مفقود می‏شود از ما خواهش می‏كنند كه به وسیله‏بلندگو،به اهالی شهر ابلاغ نماییم،حكمش چیست؟

ج: اگر بلندگو را به خارج نبرند و پول‏برق آن را بدهند،اشكال ندارد (۱۴) .

آیت‏الله گلپایگانی

● استفاده از برق مسجد

۱۴) س: اگر در مسجد روضه برقرار باشد،آیامی‏توان برای ضبط شخصی از برق آن استفاده كرد؟

ج: جایز نیست،مگر آنكه پول برق‏مصرف شده را بدهند (۱۵) .

آیت‏الله فاضل‏لنكرانی دامت‏بركاته

● میوه‏های درخت مسجد

۱۵) س: اینجانب خادم مسجدی هستم كه مدت‏سی و دو سال در این مسجد برای رضای خدا خدمت‏می‏كنم و از كسی مزد و حقوق نگرفته و نمی‏گیرم،درحیاط این مسجد مقداری درخت قلمه و درخت میوه‏غرس نمودم و بار آوردم،آیا جایز است از میوه و چوب‏آنها،خانواده اینجانب استفاده كنند یا جایز نیست؟

ج: اگر درختان را از مال خودتان غرس‏كرده‏اید و وقف ننموده‏اید،میوه آن از خودشماست و می‏توانید استفاده كنید (۱۶) .

پی‏نوشتها:

۱) استفتاآت،ج ۲،ص ۳۸۶،س ۱۲۵.

۲) همان،ص ۳۴۴،س ۲۵.

۳) همان،ص ۳۴۵،س ۲۷.

۴) همان،ص ۳۴۵،س ۲۸.

۵) مجمع المسائل،ج ۱،ص ۱۴۶،س ۷۴.

۶) توضیح المسائل،م ۲۰۹۴.

۷) استفتاآت،ج ۲،ص ۳۷۰،س ۸۸.

۸) جامع المسائل،ج ۱،ص ۹۲،س ۲۹۳.

۹) جامع المسائل،ج ۱،ص ۹۲،س ۲۹۶.

۱۰) جامع المسائل،ج ۱،ص ۹۳،س ۳۰۲.

۱۱) مجمع المسائل،ج ۱،ص ۱۴۶،س ۷۳.

۱۲) استفتاآت،ج ۲،ص ۳۴۵،س ۲۶.

۱۳) مناسك محشی،ص ۳۹۶،استفتائات مسائل متفرقه،س ۱۳۴۶.

۱۴) مجمع المسائل،ج ۱،ص ۱۴۵،س ۷۰.ا

۱۵) جامع المسائل،ج ۱،ص ۹۶،س ۳۱۶.

۱۶ استفتاآت،ج ۲،ص ۳۳۴،م ۱.