چهارشنبه, ۱۹ دی, ۱۴۰۳ / 8 January, 2025
وب لاگ
وب‌لاگ‌ها و نقش آنها در توسعه خدمات کتابخانه‌ای
وب لاگ از امکانات نوظهور اینترنت می باشد که به دلیل جذابیت ها و تسهیلات خاص خود به سرعت فراگیر شده و روز به روز بر تعداد آنها و طرفدارانشان افزوده می گردد. در این مقاله تلاش شده تا ضمن ارائه اطلاعاتی کلی در مورد وب لاگ ها؛ همچون تاریخچه وب‌لاگ‌ها در ایران و جهان ، عناصر و خصوصیات وب لاگ ها، انواع وب لاگ ها، چگونگی ایجاد آنها و ...، به نقش این رسانه جدید در کتابخانه ها و اهمینی که می توانند در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ایفا نمایند، پرداخته شود.
● مقدمه:
دنیای امروز، دنیای تغییر،تحول، تولید و تبادل اطلاعات است. از زمان ظهور اینترنت و امکانات متنوع آن، روز به روز شاهد تسریع ارتباطات میان جوامع مختلف می‌باشیم. از جمله پدیده‌های اینترنت که باعث سرعت بخشیدن به ارتباطات بشری و تبادل افکار گردیده است، پدیده وبلاگ می‌باشد که علی‌رغم نوظهور بودن ، روز به روز بر طرفداران آن افزوده می‌گردد.در مقاله حاضر به وب‌لاگ‌ها و نقشی که می‌توانند در دنیای کنونی کتابخانه‌ها ایفا نمایند پرداخته شده است.
● تعریف وب لاگ :
یک وبلاگ یا به طور مختصر بلاگ، نوعی وب‌سایت یا بخشی از یک وب‌سایت است. وبلاگ از دو واژه "وب" و "لاگ" تشکیل شده و در لغت به معنای "به اشتراک گذاشتن وب" می‌باشد. یعنی فضایی که درآن هر یک از کاربران اینترنت می‌توانند به صورت پیوسته اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند(کرمی، ۱۳۸۴).
وبلاگ اغلب و اما نه همیشه، توسط یک فرد اداره می شود و او نوشته‌های خود را در فواصل زمانی مختلف روی وبلاگ منتشر می‌نماید که این زمان نوشتن در وبلاگ می‌تواند بسیار متغیر باشد: از چند بار در یک روز یا یک بار در روز گرفته تا یک بار در هفته و شاید دیرتر. به هر قسمت از نوشته‌ها، یک مدخل[۲] یا پست[۳]گفته می شود که معمولا" در صفحه اول وبلاگ بر عکس ترتیب تاریخی آورده می‌شوند که این بدان معناست که جدیدترین مدخل در بالای صفحه قرار می‌گیرد و مدخل‌های قدیمی‌تر به تدریج پایین‌تر قرارمی‌گیرند. مدخل‌های مربوط به یک زمان مشخص(قدیمی‌تر)، ازصفحه اول وبلاگ ناپدید می‌گردند اما همه این مدخل‌ها نیز در آرشیو بایگانی می‌شوند که در این آرشیوها معمولا" بر اساس تاریخ یا موضوع و یا هر دو برای استفاده آیندگان سازماندهی می‌شوند. مدخل‌ها ممکن است درباره سایر وب سایت‌ها و یا در مورد مدخل‌هایی در وب سایت‌های دیگر باشند و پیوندهایی را به آنها نیز دربرداشته باشند، اما ممکن است که مطالب یک وبلاگ را تفکرات نویسنده در مورد وقایع، سیاست، زندگی شخصی و یا هر چیز دیگری تشکیل دهد(گیفورد، ۲۰۰۳).
▪ با این تفاسیر می‌توان گفت که وبلاگ در واقع یک نشریه الکترونیکی پیوسته است. تفاوت مشخصی بین وبلاگ و مجله الکترونیکی وجود ندارد اما شاید بتوان گفت که تفاوت این دو در این است که معمولا" در مجله الکترونیکی چند نفر با هم همکاری دارند اما وب‌لاگ‌ها معمولا" شخصی هستند و یک نفر مسئولیت ویرایش و انتشار آنها را بر عهده دارد، البته وب‌لاگ‌ها نیز ممکن است به صورت گروهی و توسط عده ای از افراد اداره شوند. از سوی دیگر وب‌لاگ‌ها مورد داوری قرار نمی‌گیرند و این در حالی است که مجلات الکترونیکی در بسیاری از موارد داوری می‌شوند.
▪ همچنین وبلاگ مانند یک دفترچه یادداشت پیوسته است که ارسال‌های روزانه در مورد یک موضوع خاص یا طیفی از موضوعات را توسط افراد نشان میدهد. نکته قابل توجه در مورد وب‌لاگ‌ها این است که در اکثر آنها امکان اظهارنظر وجود دارد و بدین طریق وب‌لاگ‌ها به افراد مختلف اجازه می‌دهند تا به آسانی به تبادل اطلاعات و نقد افکار یکدیگر بپردازند و با یکدیگر تعامل داشته باشند.
عمل ایجاد و روز آمد کردن وبلاگ را وب‌لاگینگ[۴] یا بلاگینگ[۵] و روزآمدکننده وبلاگ را وب‌لاگر[۶] یا بلاگر[۷] می‌نامند.
عمل رفتن از یک وبلاگ به وبلاگ دیگر را بلاگ رولینگ[۸] گویند(فیچر، ۲۰۰۳).
● تاریخچه وبلاگ :
در مورد اینکه چه کسی اولین وبلاگ را ایجاد کرده است، بحث وجود دارد. بعضی‌معتقدند اولین وب سایت با آدرس:" http://info.cern.ch " که توسط یکی از مخترعان وب یعنی برنرزلی[۹] در آزمایشگاه فیزیک ذره ای اروپا (سرن)[۱۰] در سال ۱۹۹۲ ایجاد شد، در واقع اولین وبلاگ است. در این صفحه برنزرلی به همه سایت‌های جدید که به صورت پیوسته درمی‌آمدند اشاره می‌کرد(وینر، ۲۰۰۲).
گفته می‌شود که اولین صفحه شبیه وبلاگ با اظهارنظرهای شخصی و پیوندها، متعلق به سازمان [۱۱]NCSA تحت عنوان " صفحه تازه‌ها"[۱۲] بود که توسط اندریسن[۱۳] در سال ۱۹۹۳ ساخته شد. این صفحه توسط مرورگر موزائیک خوانده می‌شد (کی، ۲۰۰۳). اما آنچه در مورد آن اتفاق نظر وجود دارد، نام وبلاگ است که اولین بار توسط بارگر[۱۴] در سال ۱۹۹۷ تعیین گردید. در سال ۱۹۹۹ ، مرهولتز[۱۵] بیان کرد که قصد داشته وبلاگ را ویبلاگ[۱۶] بنامد اما ناچارا" این لغت به دلیل اینکه ویراستار و دارنده وبلاگ را بلاگر می‌نامیدند، به صورت بلاگ درآمد. سپس نام وبلاگ در سال ۱۹۹۹ به صورت خلاصه، یعنی بلاگ،درآمد.
اولین فهرست وب لاگ ها در سال ۱۹۹۹ توسط گاریت[۱۷] ایجاد شد. این فهرست تنها شامل ۲۳ وبلاگ شناخته شده تا آن زمان بود. پس از آن با گسترش جامعه وب‌لاگ‌ها، تهیه فهرست جامع از وب‌لاگ‌ها مشکل شد. البته در این زمان معیار مشخصی برای شناسایی وب‌لاگ‌ها وجود نداشت تا اینکه با ایجاد پرتال ایتون وب[۱۸] توسط ایتون[۱۹] که در آن تاریخ دارا بودن مدخل ها را به عنوان معیار شناسایی وب‌لاگ‌ها برگزیده بود، تعریف ایتون از وب‌لاگ‌ها توسط عموم مورد قبول واقع شد.
در ژوئیه ۱۹۹۹، تولید اولین نرم‌افزار رایگان تولید وبلاگ توسط پیتاس[۲۰] باعث شد صدها وبلاگ ایجاد گردند و پس از آن در اوت ۱۹۹۹ نرم افزار بلاگر[۲۱] که هم اکنون نیز به عنوان یکی از معروفترین نرم افزارهای تولید وبلاگ مطرح است توسط شرکت پایرا[۲۲] تولید شد. اهمیت تولید نرم افزارهای تولید وبلاگ در این بود که تا قبل از ایجاد نرم‌افزارهای تولید بلاگ، وب‌لاگ‌ها توسط افرادی تهیه می‌شدند که با زبان HTML که برای طراحی صفحات وب به کار می رفت، آشنا بودند. اما ظهور بلاگر و سایر نرم‌افزارهای رایگان تولید بلاگ‌ها، این امکان را فراهم ساخت که هر فردی بتواند حتی بدون داشتن دانش گسترده فنی و تخصصی در زمینه رایانه و زبان‌های برنامه نویسی، با در اختیار داشتن حداقل پیش‌زمینه در این مورد، به ایجاد یک بلاگ و روزآمدسازی و نگهداری آن بپردازد و ظهور همین نرم‌افزارها بود که سبب انفجاری در تولید وب‌لاگ‌ها گردید (بلاد، ۲۰۰۰) . با اینکه هیچ‌کس به درستی نمی‌داند که اکنون چه تعداد وبلاگ وجود دارد اما طبق تحقیقی که شرکت ژوپیترریسرچ[۲۳] در سال ۲۰۰۳ انجام داده است تخمین زده شد که ۴/۲ تا ۹/۲ میلیون بلاگ وجود دارد و بیش از ۱۰۰۰ وبلاگ نیز، روزانه به این تعداد، اضافه می‌گردند(رپ، ۲۰۰۳).
● تاریخچه وب‌لاگ‌ها در ایران :
وبلاگنویسی در ایران عمری دراز ندارد. از عمر وبلاگنویسی در ایران حدود سه سالی است که می‌گذرد. اولین وب‌لاگ‌نویس ایرانی، سلمان جریری دانشجوی دانشگاه شریف است که وبلاگ خود را در ۱۶ شهریور ۱۳۸۰ به راه انداخت. او با وبلاگ ساده و بی سر و صدای خود، نخستین وب‌لاگ‌نویس ایرانی است که البته وبلاگ او به دلیل عدم علاقه وی به موضوعات عمومی‌تر و توجه ویژه‌اش به مسائل تخصصی فناوری، کمتر مورد توجه قرار گرفت.
۲ ماه بعد یعنی در ۱۴ آبان ۱۳۸۰، حسین درخشان وب‌لاگی با نام " خود بزرگ بینی" را راه انداخت که بعدها به نام " سر دبیر: خودم" تغییرنام یافت. درخشان که پیش از آن دربارة مسائل مربوط به فناوری اطلاعات در روزنامه عصر آزادگان می‌نوشت، با معرفی وبلاگ خود و ارائه راهنمایی برای ساخت وبلاگ فارسی، توانست بسیاری از نویسندگان بالقوه را برای ارائه نظریات‌شان برانگیزد (افشارنادری، ۱۳۸۲).
به تدریج تعداد بیشتری از افراد شروع به راه اندازی وب‌لاگ‌های شخصی کردند. در خرداد ۱۳۸۱ نخستین سرور راه انداز بلاگ فارسی راه اندازی شد. این سرور پرشین بلاگ نامیده شد (www.persianblog.com) . با ایجاد این سایت و استقبال شدید کاربران از آن، این سایت اقدام به طبقه‌بندی گروههای استفاده کننده از بلاگ نمود.
قبل از راه اندازی پرشین بلاگ، بلاگر بی‌تردید محبوب‌ترین سرویس‌دهنده وبلاگ در بین ایرانیان وبلاگ نویس بود. بلافاصله بعد از راه اندازی پرشین بلاگ، این سرویس فارسی محبوبیت خاصی پیدا کرد. بعد از پرشین بلاگ، سایت‌هایی همچونblogsky.com و persianlog.com و غیره وارد عرصه وبلاگنویسی شدند، اما ظاهرا" پرشین‌بلاگ دارای محبوبیت بیشتر می‌باشد(نظری، ۱۳۸۲).
● آدرس وبلاگ :
آدرس اینترنتی وبلاگ ترکیبی از شناسه کاربری وب‌لاگ‌نویسان و نام وب‌سایت ارائه دهنده وبلاگ می‌باشد مانند: http://Libweb.blogspot.com
عناصر موجود در هر مدخل وبلاگ :
هر پست یا مدخل، دارای عناصری است که عبارتند از : عنوان، روز و تاریخ، ساعت انتشار، محتوا و متن، امضاء، نظر خواهی، پیوند[۲۴]و اطلاعات بایگانی. البته همة این عناصر لزوما" همیشه وجود ندارند برای مثال ممکن است برخی از مدخل‌ها در یک وبلاگ دارای عنوان بوده و بقیه فاقد عنوان باشند یا ممکن است مدخل‌های یک وبلاگ را تنها پیوندها تشکیل دهند و فاقد توصیف و متن باشد(مباشری، ۱۳۸۲ب؛ هاوکینز، ۲۰۰۲ ؛وینر، ۲۰۰۲ ).
● خصوصیات وب لاگ‌ها:
- صفحات طومار مانند هستند.
- راه اندازی آنها بسیار ساده است.
- هر مدخل دارای تاریخ و ساعت ورود اطلاعات است.
- طی یک دوره زمانی نامشخص، مطالب تازه را منتشر می‌کنند.
- عموما" محتوا را بر عکس ترتیب تاریخی نمایش می‌دهند.
- اغلب غیررسمی هستند و عموما" شخصی‌اند.
- بسیار کم هزینه‌اند.
- محتوای آنها علاوه بر متن، می تواند شامل تصویر، عکس، صدا و فیلم باشد. ( البته امروزه معمول ترین محتوا در وب لاگ‌ها متن و پیوند است.)
- برای خواندن بلاگ داشتن یک مرورگر مانند Internet explorer لازم است.
- در وب‌لاگ‌ها از قالب‌های از پیش ساخته HTML استفاده می‌شود ولی آشنایی یک بلاگر به زبان HTML می تواند بر جذابیت یک بلاگ بیفزاید.
- سرعت انتشار آنها نسبت به سایر رسانه ها بالاست.
- مستقل از نهادهای رسمی رسانه ای می باشد.
- امکان نقد مسائل و تبادل نظر بین افراد را بدون شناخته شدن آنها و دخالت دیگران فراهم می‌سازد.
● تفاوت وب سایت و وب لاگ:
در مورد تفاوت وب لاگ و وب سایت می توان به موارد زیراشاره نمود :
۱) وب‌لاگ‌ها پویاتر از وب‌سایت‌ها می‌باشند و تفاوت اصلی آنها در میزان روزآمدشدن است. چنانچه قبلا" ذکر گردید برای ایجاد تغییرات در وب‌لاگ‌ها و روزآمد کردن آنها نیازی به تغییر کدهای HTML نیست در حالیکه برای روزآمد کردن وب‌سایت‌ها تغییر این کدها و داشتن دانش در این زمینه لازم است. لذا وب‌لاگ‌ها با سرعت و سهولت بیشتری نسبت به وب‌سایت‌ها روزآمد می‌شوند.
۲) واحد وب لاگ‌ها، پست است و واحد سایت، صفحه(شکرخواه، ۱۳۸۲). سایت وب مجموعه‌ای از صفحات یا فایل های پیوند خورده به یکدیگر است که از طریق وب جهانگستر در دسترس قرار می‌گیرد. وب لاگ مجموعه‌ای از مدخل ها (پست) است که بر عکس ترتیب تاریخی آورده می‌شوند و بنابراین جدیدترین مدخل در بالای صفحه قرار می‌گیرد و مدخل‌های قدیمی‌تر به تدریج پایین قرار می‌گیرند.
۳) تفاوت دیگر در شکل گشت و گذاری[۲۵] است که ارائه می دهند. وب‌لاگ‌ها دارای عنصر قوی تاریخ هستند که به مدخل‌ها چسبیده‌اند. [۲۶] در وب لاگ ها مدخل‌ها به ترتیب تاریخی مرتب می‌شوند به این صورت که مدخل های جدیدتر بالاتر قرار می‌گیرند و مدخل های قدیمی تر به تدریج وارد آرشیو می‌شوند. برای جستجوی وب لاگ ها معمولا" می‌توان از طریق آرشیوهای تاریخی و موضوعی اقدام نمود. در حالیکه در بسیاری موارد موتور جستجو برای جستجوی در سایت مورد نظر وجود دارد.
۴) در وب‌لاگ‌ها مدخل‌های جدید به بالای صفحه می‌روند و مدخل‌های قدیمی‌تر را پایین می‌رانند(گلدزبروق، ۲۰۰۳) و این در حالی است که در وب سایت ها، مطالب جدیدی که به سایت اضافه می‌شوند بسته به نظر پدیدآورنده سایت در هر کجای سایت می‌توانند قرار گیرند و جدید بودن مطالب یک سایت را از آخرین تاریخ روزآمدسازی سایت می‌توان دریافت.
● انواع وب‌لاگ‌ها :
وب‌لاگ‌ها را می‌توان از نظر مالکیت(مسئولیت)، دسترسی و محتوا تقسیم بندی نمود:
▪ از دیدگاه مالکیت:
۱) وب‌لاگ‌های شخصی[۲۷]: در این وب‌لاگ‌ها یک نفر کار نگهداری و روزآمد نگه داشتن و انتشار وبلاگ را بر عهده دارد.
۲) وب‌لاگ‌های گروهی[۲۸]: این وب‌لاگ‌ها معمولا" به‌صورت مکرر توسط بسیاری از افراد روزآمد می‌شوند. مشهورترین و شاید اولین وبلاگ در این زمینه slashdot.Com است که سایت خوبی برای اخبار و گاهی اظهارنظرها دربارة موضوعات مربوط به کامپیوتر می‌باشد
(کی، ۲۰۰۳).
▪ از نظر دسترسی:
۱) وب‌لاگ‌های عمومی[۲۹]:
وب‌لاگ‌هایی هستند که روی اینترنت بدون رمز عبور یا هیچ‌گونه حفاظتی منتشر می‌شوند ودردسترس همه جهانیان قرار می‌گیرند.
۲) وب‌لاگ‌های خصوصی[۳۰] :
وب‌لاگ‌های خصوصی روی اینترنت منتشر می‌شوند اما به‌وسیلة رمز عبور یا از طریق شبکه شرکت[۳۱] حفاظت می‌شوند[۳۲].
▪ از دیدگاه محتوا:
اما وب‌لاگ‌ها را از نظر محتوا می‌توان به چند دسته زیر تقسیم کرد :
۱) وب‌لاگ‌هایی که فقط اطلاعات را ارائه می‌دهند.
۲) وب‌لاگ‌هایی که فقط حاوی نوعی دید و تفکرند.
۳) وب‌لاگ‌هایی که فقط جنبه طنز دارند.
۴) وب‌لاگ‌هایی‌که با درصدهای متفاوت، ترکیبی از ویژگی‌های گفته شده دربالا هستند که البته موفق‌ترین وب‌لاگ‌نویسان، دارندگان چنین وب‌لاگ‌هایی می‌باشند.
۵) وب‌لاگ‌های تخصصی
۶) وب‌لاگ‌هایی که به احوالات شخصی می‌پردازند.
۷) وب‌لاگ‌های سرگردان ( وب‌لاگ‌هایی که هر روزبه یک نوع مسأله می‌پردازند) (مباشری، ۱۳۸۲ الف)
اما به هر حال بلاگ‌ها از هر نوعی که باشند تا زمانی زنده هستند که کاربرانشان آنها را روز آمد نگه می‌دارند.
● چگونگی ایجاد وب‌لاگ‌ها:
آسان‌ترین راه برای آغاز کردن یک وبلاگ استفاده از یکی از بسته‌های نرم‌افزاری موجود بلاگینگ است. همان‌طور که قبلا" گفته شد استفاده از این نرم‌افزارها این اجازه را به استفاده‌کننده می‌دهند که بدون داشتن دانش فنی قوی یا دانستن زبان‌های برنامه‌نویسیHTML و... بتوانند اقدام به تهیه و انتشار وبلاگ خود نمایند. نرم‌افزارهای متعددی در این زمینه وجود دارند که برخی رایگانند و برای استفاده از برخی باید هزینه پرداخت. نرم‌افزارهایی که رایگان هستند نیز معمولا" برای خدمات بسیار معمول و ساده‌شان رایگانند و برای ارائة جنبه‌های پیچیده‌تر، هزینه دریافت می‌دارند.
برخی از سایت‌های ارائه دهنده بلاگ‌ها به شرح زیر می‌باشند:
از میان این سایت‌ها Pitas.com قدیمی‌ترین آنها و Blogger.com مشهورترین آنهاست.
چون بلاگر به عنوان مشهورترین نرم افزار مطرح می‌باشد و دارای محبوبیت خاصی است و احتمالا" دارای بیشترین تعداد عضو است، در این قسمت به توضیح این نرم‌افزار می‌پردازیم:
بلاگر را شرکت کوچک پایرا در سال۱۹۹۹ ایجاد کرد و در فوریه ۲۰۰۳ ،گوگل پایرا را خریداری نمود. سهولت ساخت وبلاگ در این سیستم انتشار، برای افرادی که اطلاع چندانی از تولید صفحات وب نداشتند، باعث گردید که به سرعت در میان کاربران محبوبیت پیدا کرده و تعداد کاربرانش به طور چشمگیری افزایش پیدا کند. برای استفاده از بلاگر کافی است که به سایت www.blogger.com مراجعه نمایید و در آنجا قدم به قدم تا ایجاد وبلاگ خود هدایت خواهید شد.
بلاگر دارای نسخه رایگان و پولی می‌باشد. استفاده از نسخه رایگان بلاگر آسان است، اما این نسخه جنبه‌های کمی را در اختیارکاربر قرارمی‌دهد. کاربر می‌تواند از بین الگوهای ارائه شده، به انتخاب بپردازد و مدخل‌ها را فرمت نماید واین حداقل توانایی‌ها است. به‌علاوه چون این نسخه رایگان است، تبلیغات را هم روی وبلاگ افراد قرار میدهد و از سوی دیگر فقط به صورت نوشتاری است و نمی‌توان در آن تصویر قرار داد.
نسخه دیگر بلاگر، بلاگرپرو[۳۳] می‌باشد که پولی است. ( بین ۵ تا ۱۰ دلار در ماه برای ۲۵ یا ۱۰۰ مگابایت فضای ذخیره‌سازی ) و چون هزینه دریافت میکند، فاقد تبلیغات است و جنبه‌های بیشتری را ارائه مـی‌دهد (دریر، ۲۰۰۳).
از نقاط قوت این سیستم تجربه بیشتر گروه برنامه‌نویس آن نسبت به سایران و همچنین پشتیبانی شرکت بزرگ گوگل است که قدرت مانور بیشتری را نسبت به سایر رقبا به آن میدهد. استفاده از سیستم مشترک تبلیغات با گوگل باعث شده است که گوگل نیز مکان بهتری برای ارائه تبلیغات خود پیدا کند.
● مسائل و مشکلات بلاگر:
▪ از مشکلات مهم بلاگر می‌توان به قالب‌های پیش‌فرض آن اشاره کرد که تنها برای رسم‌الخط‌هایی آماده شده است که از چپ به راست نوشته شده‌اند و به علت عدم در نظر گرفتن رسم‌الخط هایی که از راست به چپ نوشته می‌شوند(مانند فارسی، عربی و ...)، مشکل راست به چپ‌نویسی در هنگام نوشتن مطالب وجود دارد. کاربر برای استفاده از این سیستم مجبور است که آشنایی هر چند مختصری با زبان HTML داشته باشد تا با ایجاد تغییراتی در قالب‌های پیش‌فرض، آنها را برای فارسی‌نویسی آماده سازد.
▪ مشکل دیگر اینکه در سیستم بلاگر، تاریخ‌گذاری شمسی پشتیبانی نمی‌شود و بدیهی‌است که نظام بایگانی آن نیز منطبق بر ماه‌ها و سال‌های میلادی است.
▪ این سیستم فاقد دسته بندی موضوعی برای وب‌لاگ‌های عضو در آن است.
▪ بلاگر همچنین فاقد سیستم نظرخواهی برای هر مطلب است و به همین علت کاربران آن، از سایت‌های دیگر برای ایجاد نظرخواهی مطالب خود استفاده می کنند(اکبرپور، ۱۳۸۲).
سایت‌های ایرانی ارائه دهنده بلاگ‌ها:
در سرویس‌های ایرانی ارائه‌دهنده بلاگ به فارسی نیزمی‌توان به چندین نمونه اشاره نمود از جمله :
از میان این‌سایت‌ها، پرشین‌بلاگ دارای محبوبیت بیشتری است، لذا در این قسمت به توضیح این سرویس پرداخته می‌شود:
پرشین‌بلاگ سایتی است مخصوص وب‌لاگ‌نویسان فارسی‌زبان،که سعی دارد با ارائه ابزارهای استاندارد، مشکلات کاربران وب‌لاگ‌نویس ایرانی را حل نماید . این سرویس به عنوان اولین سیستم انتشار وب‌لاگی فارسی در خرداد ۱۳۸۱ کار خود را آغاز کرد.
نقطه قوت این سیستم ، محیط یا واسط فارسی آن است که کار را برای کاربران فارسی زبان با بهره‌گیری از راهنمای فارسی، بسیار آُسان می‌سازد. نقطه قوت بعدی این سیستم، تاریخ‌گذاری شمسی است که با توجه به ایرانی بودن آن بدیهی به نظر می‌رسد. ویرایشگر این سیستم برای درج مطالب بسیار مناسب و دارای امکانات متعددی برای ایجاد کدهایHTML است. البته کاربر می‌تواند حتی بدون اطلاع از کدهای مربوطه، تغییرات متنوعی را در رنگ، اندازه و نوع قلم‌ها به‌وجود آورده و متن را در هر نقطه‌ای که مایل باشد راست چین و چپ‌چین نماید. این سیستم دارای دسته‌بندی موضوعی وب‌لاگ‌ها می‌باشد، اما به علت استقبال زیاد از آن، وب‌لاگ‌های جدید دیر به دیر دسته بندی می‌شوند(اکبرپور، ۱۳۸۲).
دسته بندی موضوعی صورت گرفته در این سایت عبارت است از:
آموزشی/تحقیقاتی، اخبار، ادبیات، افغانستان، اینترنت، پزشکی، تجارت و بازرگانی، روزنامه‌نگاری، زندگی، سینما، شخصی، طبیعت/محیط زیست، طنز، عمومی، فلسفه و عرفان، کامپیوتر/تکنولوژی، مذهب، موسیقی، نویسندگی، هنر و ورزش.
● چگونگی یافتن بلاگ‌ها در وب :
برای یافتن بلاگ‌ها هنوز منبع واحدی وجود ندارد. برخی از موتورهای جستجو امکان یافتن بلاگ‌ها را فراهم کرده‌اند. موتورهای جستجوی عمومی مانند : Teoma، AllTheWeb و Google در یافتن وب‌لاگ‌ها کمک می کنند.[۳۴]
Daypop _ (Daypop.com )یک موتور جستجوی خاص است که تنها وب‌لاگ‌ها و سایت‌های خبری را نمایه‌سازی میکند. اما این موتور نیز تمام بلاگ‌ها را نمایه نمی‌کند. بلکه بر وب‌لاگ‌ها و وب‌سایت‌هایی تمرکز دارد که بهترین هستند. Daypop نمایه‌اش را یک یا چند بار در یک روز روزآمد می‌نماید. سایت‌های خبری، شامل منابع انگلیسی و غیر انگلیسی هستند.البته Daypop هم کاملا" روز آمد نیست اما به‌هرحال بهترین گزینه به نظر می‌رسد (ناتس، ۲۰۰۲).
- علاوه بر این‌ها می‌توان وب‌لاگ‌ها را توسط ابزارهای جستجوی اینترنت همچون Google, Yahoo و Open Directory Project یافت؛ مثلا"با درج کلمه Library"
" weblogs در جستجوگرهای گوگل و یاهو، می‌توان به انبوهی از بلاگ‌ها در زمینه کتابداری و اطلاع رسانی دست یافت.[۳۵]
- موتور جستجوی پارسیک با آدرس" www.parseek.com امکان دستیابی به بلاگ‌های ایرانی را ممکن ساخته است.
● نقش وبلاگ در کتابخانه‌ها :
کتابداران به عنوان متخصصان اطلاعاتی، برای رسیدن به پیشرفت‌های حرفه‌ای، باید دانش خود را به روز کنند و در جریان تازه‌ترین رویدادها و پیشرفت‌ها در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی قرار گیرند. همچنین آنها باید اطلاعات را ارزیابی و انتخاب نمایند و در اختیار جستجوگران قرار دهند. از طرفی آنان باید کاربران کتابخانه را از منابع‌جدید و در دسترس مطلع سازند.
هم اکنون با ایجاد وب‌لاگ‌ها و استفاده از آن در کتابخانه‌ها و توسط کتابداران، شکل تازه ای از ارتباطات اینترنتی میان کتابداران، کتابخانه‌ها و کاربران به وجود آمده که اشاعه و تبادل اطلاعات را راحت‌تر ساخته است.
در حال حاضر وب لاگ‌ها، در اینترنت جایگاه خود را یافته‌اند و روز به روز نیز برتعداد آنها افزوده می‌گردد. هر چند که به طور دقیق معلوم نیست که‌چه تعداد وبلاگ مربوط به کتابخانه‌ها و کتابداری وجود دارد، اما دردنیــای کتابخانه‌ها، سایت کتابــداری فردی با نام لوین[۳۶] با عنوان "Librarian site du Jour" به عنوان اولین بلاگ کتابخانه‌ای شناخته شده است (فیچر، ۲۰۰۳).
هم اکنون مفهوم وبلاگ و استفاده از آن در نزد کتابخانه‌ها و کتابداران در حال افزایش است. برخی از کتابخانه‌ها در وب سایت خود وب‌لاگ‌ها را ضمیمه کرده‌اند(وبلاگ به عنوان بخشی از سایت کتابخانه) مانند لیب لاگ[۳۷] در کتابخانه عمومی ردوودسیتی[۳۸] کالیفرنیا. بسیاری ازکتابداران نیز وب‌لاگ‌هایی را منتشر کرده‌اند و به انتشار مقالات و مطالب خواندنی خود از طریق بلاگ‌ها پرداخته‌انـد(آدلاید، ۲۰۰۳).
در ادامه به موارد استفاده از وب لاگ ها در کتابخانه‌ها می‌پردازیم:
۱) روز آمد نگه داشتن وب سایت کتابخانه :
کتابخانه‌ها به کمک وب لاگ می‌توانند وب سایت خود را مرتب روزآمد نمایند. زیرا برای روزآمدسازی وب سایت می‌بایست کدهایHTML را تغییر داد، اما با استفاده از وبلاگ و بدون نیاز به دانستن زبان HTML، می‌توان اطلاعات روزآمد را در اختیار کاربران قرار داد.
۲) تبلیغ خدمات کتابخانه:
کتابخانه‌ها می‌توانند به عنوان خدمت آگاهی‌رسانی جاری[۳۹]، اطلاعات جدید مربوط به کتابخانه را از طریق وبلاگ در اختیار کاربران خود قرار دهند. در این راستا کتابداران می‌توانند کاربران را از تغییرات درخط مشی کتابخانه، سفارشات جدید، منابع جدیدی که در اختیار کتابخانه قرار گرفته است و به‌طور کلی فراهم‌آوری‌های کتابخانه آگاه سازند و در واقع تازه‌ها و رویدادهای کتابخانه را از راه دور در اختیار جویندگان اطلاعات قرار دهند.
۳) اطلاع رسانی درباره اخبار روز :
کتابخانه‌ها علاوه بر اینکه می‌توانند تازه‌های کتابخانه را توسط وبلاگ به اطلاع کاربران برسانند، این امکان را دارند که توسط وب لاگ خود اخبار داغ روز را نیز بیان کرده و پیوندهایی را به سایر سایت‌ها و منابعی که دارای اطلاعاتی در آن زمینه می‌باشند، ایجاد نمایند. علاوه بر این، کتابخانه‌هایی که در یک سازمان مادر قرار دارند می‌توانند اخبار سازمان مادر را نیز در وب لاگ خود بگنجانند(برای مثال آگهی‌های پست های شغلی برای جویندگان شغل).
۴) معرفی منابع جدید :
کتابخانه‌ها و کتابداران می توانند از طریق وب لاگ خود، سایت‌ها و منابع جالب و مفید را که بعید است کاربران از آنها آگاهی داشته باشند، معرفی نمایند.
۵) همکاری و مشارکت در بین کتابداران :
کتابداران می‌توانند از وب‌لاگ‌ها به عنوان وسیله‌ای برای با خبر شدن از تازه‌ترین پیشرفت‌ها و جریانات در زمینه رشته تخصصی استفاده نمایند و به بحث و تبادل نظر در مورد مسائل رشته خود بپردازند. بنابراین کتابداران در سرتاسر جهان می‌توانند از ایده‌ها و نظرات یکدیگر مطلع شوند و با همفکری گروهی و بحث درباره مسائل مختلف، راه را برای حل مشکلات هموارتر سازند.
۶) کمک به خدمت مرجع مجازی :
وب لاگ‌ها می‌توانند در جهت خدمات مرجع مجازی یاری‌رسان باشند. در صورت استفاده از وب‌لاگ‌ها، زمانی که یک سؤال توسط یک کاربر مطرح می‌شود، افراد زیادی می‌توانند به آن سؤال پاسخ داده و نظر خود را بیان نمایند و فرد پرسش‌گر را راهنمایی نمایند.
۷) تشکیل گروههای بحث:
کتابخانه‌ها می‌توانند با استفاده از وبلاگ خود گروههای بحث تشکیل دهند. ( برای مثال در مورد مسائل مربوط به کتابخانه‌ها مانند بحث کتاب) و در اینجا است که کتابداران می‌توانند مهارت خود را به عنوان متخصص نشان دهند.
۸) بیان موضوعات مورد علاقه توسط کاربران :
کاربران می‌توانند با شرکت و بحث و اظهار نظر در وبلاگ کتابخانه، موضوعات مورد علاقه خود را بیان نموده تا کتابخانه در صورت اجازه دادن خط‌مشی خود، در زمینه‌های موردنظر اقدام نماید .در غیر این صورت نیز، کتابخانه قادر خواهد بود که کاربران را قانع نماید که به چه علت قادر به فراهم‌آوری منابع مورد علاقه آنان نمی‌باشد.
۹) صرفه جویی در زمان:
با توجه به مطالب فوق، وب‌لاگ‌ها می‌توانند نقش مؤثری در صرفه‌جویی در وقت و زمان کاربران داشته باشند. زمانی که در وبلاگ کتابخانه اطلاعات مربوط به موضوعات همراه با پیوند به سایر سایت‌ها و منابع ارائه می‌گردد، کاربران می‌توانند در مدت زمان اندکی به منابع مورد نیاز خود دسترسی یافته و بنابراین وب‌لاگ‌ها می‌توانند در دنیای پرتراکم اطلاعات نقش فیلتر ( پالاینده) را داشته باشند.
۱۰) بهبود نظر:
استفاده از وب‌لاگ‌ها و ایجاد آنها، تأثیری غیرمستقیم بر تصویر کتابداران و کتابخانه‌ها می‌گذارد چرا که استفاده از وب‌لاگ‌ها بر این مسأله دلالــت دارد که کتابخانه‌ها و کتابداران همگام با پیشرفت‌های فناوری به پیش می‌روند(آدلاید، ۲۰۰۳).
● مشکلات بلاگ ها:
۱) عدم وجود یک منبع واحد جهت معرفی آنها
۲) رها شدن بلاگ‌ها ( بدین معنی که فردی وب‌لاگی را ایجاد می‌نماید، سپس آن‌را رها کرده و دیگر روزآمد نمی‌نماید)
۳) عدم تطابق سرعت موتورهای جستجو برای یافتن اطلاعات جدید وب لاگ ها با توجه به سرعت بالای روزآمدسازی و افزوده شدن محتوای وب لاگ ها
۴) هک شدن بلاگ‌ها و سرور آنها
● معرفی برخی وب‌لاگ‌های کتابداری و اطلاع رسانی :
برخی از مهم‌ترین وب لاگ‌ها در زمینه کتابداری واطلاع رسانی عبارتند از :
▪ LisNews : وب‌لاگی است که به وقایع جاری و تازه‌ها در دنیای کتابداری و اطلاع رسانی می پردازد.
▪ Library stuff : این وبلاگ کتابداری، منابعی را برای کتابداران به منظور همگامی آنان با پیشرفت‌های حرفه ای فراهم می‌نماید.
▪ Research shelf : وب‌لاگی است مختص منابع و اخبار برای متخصصان اطلاعاتی.
▪ A library weblog: وب لاگی است درباره وب‌سایت‌های جدید و گزارشاتی در مورد تأثیر فناوری بر کتابخانه‌ها و جنبه‌های مختلف کتابداری.
▪ Peter scott۰۳۹;s library blog: این وبلاگ، پیوندها و اخباری را درباره منابع کتابخانه‌ای و کتابخانه‌ها در سرتاسر جهان ارائه میدهد.(http://blog.xrefer.com )
▪ catalogblog : این وبلاگ در زمینه فهرست نویسی، رده بندی، سرعنوانهای موضوعی، ابزارهای مارک و... فعالیت میکند و پیوندهای مناسبی را به سایر وب‌سایت‌ها و وب‌لاگ‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی ارائه می دهد.
▪ Libdex : این سایت تحت عنوان Library weblogs ، سیاهه‌ای از کشورها را به همراه بلاگ‌های آنها درزمینه کتابداری ارائه می‌نماید .
● وب‌لاگ‌های کتابداری ایرانی:
وبلاگنویسی در زمینه کتابداری در ایران از سال ۱۳۸۱ آغاز گردید. تعدادی از این وبلاگ ها عبارتند از:
▪ Ettelarasan.Persianblog.com : وبلاگ انجمن علمی دانشجویان دانشگاه شیراز است.
▪ Calisa.persianblog.Com : با نام "کتابداران جندی شاپور"، بلاگ انجمن علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است.
▪ Asnafi.Persianblog.com : این بلاگ با نام "کتابداران فردا"، تمام جنبه‌های کتابداری و اطلاع رسانی را زیر نظر دارد و مخصوص تمام کتابداران است. هدف این وبلاگ پوشش همه جانبه جنبه‌های مختلف علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی چه به لحاظ خبر رسانی، چه به لحاظ انعکاس اطلاعات علمی و چه به لحاظ مطرح کردن مسائل انتقادی است..
▪ Liblog.blogfa.com : این وبلاگ با نام "وبلاگ کتابداری"، در حوزه وبلاگ و وبلاگنویسی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی فعالیت میکند.
▪ Niknam.blogfa.com : این وبلاگ مباحث نظری مرتبط با کتاب، کتابداری، اطلاع‌رسانی و دانش‌شناسی را در بر دارد و هدف آن اطلاع‌رسانی در حوزه علوم کتابداری می‌باشد(کرمی، ۱۳۸۴).
● نتیجه‌گیری :
علی رغم جدید بودن مفهوم وب لاگ، این پدیده به دلیل هزینه پایین، صرف زمان کم و سهولت استفاده، کاربرد وسیعی یافته است. به گونه ای که در حال حاضر تخمین عدد دقیق آنها امکان‌پذیر نمی باشد. با توجه به این موارد و در نظر گرفتن این نکته که کتابخانه‌ها همواره به دنبال راه‌هایی جهت افزایش میزان دسترسی کاربران به منابع بوده‌اند و از سوی دیگر این مسأله که از طریق وب‌سایت‌ها نمی‌توان به سرعت کاربران را در جریان تحولات جدید قرار داد، لازم است کتابخانه‌ها نیز با شناخت منافع وب‌لاگ‌ها از آنها در جهت ارائه خدمات سریع، بهنگام و روزآمد به کاربران استفاده نمایند. از سوی دیگر وجود امکان تعامل در وب‌لاگ‌ها، باعث می‌شود کتابخانه‌ها از نظرات کاربران آگاه شده و با تأمین نظرات آنان، در جهت بهبود هر چه بیشتر خدمات خود گام بردارند.
یادداشتها
[۱]کارشناس ارشد کتابخانه منطقه‌ای علوم و تکنولوژی شیراز
[۲] entry
[۳] post
[۴] Weblogging
[۵] Blogging
[۶] Weblogger
[۷] Blogger
[۸] blogrolling
[۹] Tim Berners Lee
[۱۰] Conseit European Pour la Recherche Nucleaire (CERN)
[۱۱] National Center for Supercomputing Applications
[۱۲] What۰۳۹;s new
[۱۳] -Marc Andreesen
[۱۴]Jorn Barger
[۱۵] Peter Merholz
[۱۶] Wee-blog
[۱۷] Jesse James Garrett
[۱۸] Eatonweb
[۱۹] Brigitte Eaton
[۲۰] Pitas
[۲۱] Blogger
[۲۲] Pyra
[۲۳] Jupiter Research
[۲۴] Link
[۲۵] Navigation
[۲۶] http://www.dynamicobjects.com/d۲r/archives/۰۰۲۳۹۹.html
[۲۷] Personal blogs
[۲۸] Community blogs
[۲۹]Public weblogs
[۳۰] Private weblogs
[۳۱] Company۰۳۹;s Network
[۳۲] http://www.dynamicobjects.com/d۲r/archives/۰۰۲۳۹۹.html
[۳۳] Blogger pro
[۳۴] http://www.dynamicobjects.com/d۲r/archives/۰۰۲۹۹.html
[۳۵] http://www.dynamicobjects.com.d۲r/archives/۰۰۲۳۹۹.html
[۳۶] Jenny Levine
[۳۷] Liblog
[۳۸] Redwood city
[۳۹]Alert-
فهرست منابع
۱. افشار نادری، نیما(۱۳۸۲). وبلاگ نویسی فارسی: آغاز یک ماجرا. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):۸-۱۲.
۲. اکبرپور، نیما(۱۳۸۲). شما هم شروع کنید: بررسی سیستم‌های انتشار وبلاگ. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):۱۰۰-۱۰۴.
۳. شریف‌زاده، حمیدرضا(۱۳۸۱). وبلاگ، رویکردی نوپا. وب،۳(۲۷): ۴۰-۴۱.
۴. شکرخواه، یونس(۱۳۸۲). وبلاگ دینامیک‌تر از سایت: پاسخ به یک پیشنهاد. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):.۱۵.
۵. صفی‌نیا، سینا(۱۳۸۱). وبلاگ چیست و چگونه می‌توانیم یک وبلاگ فارسی بسازیم؟ دانش و کامپیوتر، ۳(۲۰):۶۰-۶۲.
۶. کرمی، طاهره. وبلاگ چیست؟ وبلاگ کتابداری.۱۸/۴/۸۴.
(www.liblog.blogfa.com) .۲۶/۴/۸۴
۷. مباشری، شهاب(۱۳۸۲). جوهر دوات و لوح شیشه‌ای. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):۲۶-۳۵.
۸. مباشری، شهاب(۱۳۸۲). وب‌لاگ‌ها و مجلات الکترونیکی: یادداشتی در مقایسه تطبیقی عوامل شکل دهنده و اجزای ساختمانی وب‌لاگ‌ها و مجلات الکترونیکی. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):۹۰-۹۴.
۹. نظافت، محمد(۱۳۸۲). عوامل مؤثر در توسعه وب‌لاگ‌ها. دانش و کامپیوتر، ۴(۲۹): ۶۷-۶۶.
۱۰. نظری، حمید(۱۳۸۲). خدمات و ابزارهایی برای وبلاگ نویس‌ها. دنیای کامپیوتر و ارتباطات، ۳(ویژه‌نامه وبلاگ):۱۰۱-۱۰۳.
۱-Adelaide, Joyce(۲۰۰۳)."Weblogs and libraries". http://www.topicalbrief.com
۲-Blood, Rebecca(۲۰۰۰)."Weblogs : a history and perspective". http://www.rebeccablood.net/essays/weblog_history.html
۳-"D۲r: an introduction to weblogs"(۲۰۰۳). http://dynamicobjects.com/d۲r/archives/۰۰۲۳۹۹.html
۴-Dreier, Troy(۲۰۰۳). "Blog on". http://www.pcmg.com/article۲/۰,۴۱۴۹,۱۲۱۸۷۰۲,۰۰.asp
۵- Fitcher, Darlene(۲۰۰۳). "Why and how to use blogs to promote your library۰۳۹;s services". http://www.infotoday.com/mls/novo۳/fichter.shtml
۶-Goldsborough, Reid(۲۰۰۳). "Blogs:the latest option in raising your voice online”.http://www.infotoday.com/linkup/lud۰۵۱۵۰۳-goldsborough.htm
۷-Gyford, Phil(۲۰۰۳)."An introduction to weblog terms for weblog readers". http://www.gyford.com/phil/writing/۲۰۰۳/۰۱/۰۵an_introduction_php
۸-Hawkins, Sarah(۲۰۰۲)."An introduction to weblogs". http://www.techsoup.org/howto/articlepage.cfm?ArticleId=۴۳۹&cg=searchterms&sg=blog
۹-Kay, Russell(۲۰۰۳)."Blogs" computerworld, ۳۷(۱۷):p.۳۰ http://www.computerworld.com/developementtopics/websitemgmt/story/۰,۱۰۸۰۱,۸۰۶۲۳,۰۰,html
۱۰-Notess, Grey R.(۲۰۰۲)."The blog realm:news sources, searching with Daypop and content mamagement". http://proquest.umi.com/pqdweb?index=۰&did=۰۰۰۰۰۰۲۷۴۹۶۰۳۶۱&srchMode=۱&Fmt=۴&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=۳۰۹&VName=PQD&TS=۱۰۸۶۵۰۹۶۰۰&clientID=۶۱۵۸۱
۱۱-Rapp, David(۲۰۰۳)."From bulletin board to blogs: online communication thrive long before the advent of weblogs". http://www.technologyreview.com
۱۲-Winer, Dave(۲۰۰۲)."The history of weblogs". http://newhome.weblogs.com/historyofweblogs
۱۳-Winer, Dave(۲۰۰۳)."What makes a weblog a weblog?". http://blogs.law.harvard.edu/WhatMakesAWeblogAWeblog
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست