سازمان های توسعه ای, حلقه مفقوده

مختصری درباره سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران

نهادهای توسعه ای، سازمان هایی هستند که به ارائه خدمات توسعه و بهبودی به منظور گسترش و ایجاد فعالیت های اقتصادی و . . . می پردازند.

بیشتر این سازمان ها نهادهایی عمومی و یا عمومی – خصوصی هستند. این سازمان ها با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی های بخش اقتصادی، خدمات، صنعت با ترکیب زیرکارکردهایی از جمله خدمات گسترش و نوسازی صنعتی به طراحی خدماتی می پردازند که با توجه به شرایط صنعت و نیازمندی های آنها، جهت گیری های راهبردی توسعه صنعتی کشور و یا وجود یا عدم وجود سایر سازمان های مشابه، را مشخص می سازند.

هدف از تشکیل سازمان های توسعه ای به طور اعم توسعه اقتصادی و به طور اخص توسعه بخش صنعت از طریق اشتغال زایی، درآمد زایی و ارتقاء استاندارد و کیفیت زندگی است.

این سازمان ها صنعت و دولت را به هم پیوند می زنند و نقش فعالی درایجاد و حفظ فضای مناسب برای رشد صنعت دارند، برای ارتقاء رقابت پذیری و حضور در جامعه صنعتی رقابتی کوشا هستند، مباحث مرتبط با صنعت را مطرح و مورد بررسی قرار می دهند تا بتوانند مشکلات و موانع توسعه صنعت را حل کنند، طیف وسیعی از خدمات و ارتباطات جهانی در مورد مباحث سیاست های دولت، افزایش کارایی، رقابت پذیری و توسعه فرصت های کاری برای صنعت را ارائه و کار شبکه ای و همکاری اعضا با موسسات و شرکای داخلی ، منطفه ای و بین المللی را تسهیل می کنند.

این سازمان ها به عنوان مرجع و پایگاه اطلاعاتی صنعتی و اقتصادی، کسب و کار، توسعه، قوانین و مقررات مرتبط با صنعت برای موسسات صنعتی در سطوح ملی تجهیز می کنند.

سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بعنوان یک سازمان توسعه ای که از دهه چهل شمسی سابقه فعالیت در کشور را دارد، فعالیت های توسعه ای خود را در حوزه صنایع پیشرفته از سال ۱۳۸۰ و با ایجاد معاونت مربوطه و طراحی ساز کار و کارهای اجرایی آن آغاز نمود. نو بودن صنایع پیشرفته از جمله صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات و کمبود دانش و تکنولوژی مرتبط در داخل کشور از یک سو و عدم فرهنگ بکارگیری صنایع مذکور به دلیل قرار داشتن در مرحله اولیه از چرخه عمر صنعت، از سوی دیگر ، سازمان را در تحقق ماموریت خود با چالش ها و موانع بسیار روبرو نمود. به رغم مشکلات پیش رو دستاورد های قابل توجهی در حوزه صنایع پیشرفته حاصل گردیده که در این گزارش درصدد آن هستیم تا مختصری از اقدامات و دستاوردهای سازمان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه گردد.

● فرایند توسعه صنایع پیشرفته

استراتژی توسعه صنایع پیشرفته به دو طریق " اجرای طرح های سرمایه گذاری از طریق انتقال تکنولوژی و با مشارکت بخش خصوصی / غیر دولتی " و " حمایت و تجاری سازی ایده های نوآورانه" و توس معاونت توسعه صنایع پیشرفته سازمان دنبال گردیده است. معاونت توسعه صنایع پیشرفته در اواخر سال ۱۳۸۱ بر اساس ماموریت های قانونی و استراتژی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در جهانی سازی صنایع کشور ، به عنوان یکی از حوزه های اصلی تمرکز سازمان تاسیس گردید. این معاونت فرایند کامل تحقق محصول در حوزه های مبتنی بر فناوری های پیشرفته را، از مرحله شکل گیری ایده تا تجاری سازی محصول از طریق ایجاد کسب و کار های موجه اجرا می نماید.

اجرای طرح های سرمایه گذاری از طریق انتقال تکنولوژی و با مشارکت بخش خصوصی/ غیر دولتی

بازوی اجرای معاونت توسعه صنایع پیشرفته در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران شرکت های تخصصی هستند که در حوزه های مختلف صنایع پیشرفته تاسیس گردیده است. مطابق سیاست های ابلاغی به شرکت های تخصصی، ماموریت توسعه از طریق جذب ایده های تجاری بخش های خصوصی / غیر دولتی و با تاسیس SME ها و یا انتقال تکنولوژی با ایجاد واحدهای SBU در درون شرکت های تخصصی در دستور کار قرار گرفت. در این میان به منظور کاهش زیان و ضرر ناشی از ریسک های پیش بینی شده در صورت عدم موفقیت SMEها برخی از شرکت های تخصصی نسبت به تشکیل SBU هایی در درون خود و حضور مستقیم در بازار اقدام نمودند. در حال حاضر تعداد ۳ شرکت تخصصی در حوزه های اطلاعات و ارتباطات (مرکز گسترش فناوری اطلاعات) ، الکترونیک و میکرو الکترونیک ( نیمه هادی عماد) و تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات ( گسترش انفورماتیک ایران) مشغول به فعالیت می باشند. که در مجموع تعداد ۱۵ شرکت کوچک و متوسط (SME) و تعداد ۱۰ واحد کسب و کار (SBU) در شرکت های تخصصی مذکور تاسیس گردیده است.

● حمایت و تجاری سازی ایده های نوآورانه

از جمله استراتژی های سازمان گسترش در توسعه صنایع پیشرفته تمرکز بر فرایند نوآوری است، چرا که نوآوری در واقع موتور محرک صنایع پیشرفته می باشد. حمایت از ایده های دانشگاهی و اعطای وام بلاعوض جهت تجاری نمودن ایده (SBDC) و ارائه امتیازات مالی به شرکت های تخصصی و سایر افراد جهت توسعه فعالیت های تحقیق و توسعه (R&D) از جمله اقدامات سازمان گسترش در این حوزه بوده است. در این خصوص تا کنون بیش از ۱۰۰۰ طرح دانشکاهی یا SBDC در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و مخابرات ارزیابی و اجرا و در حدود ۲۰ طرح به مرحله تولید و تجاری رسیده است.

● عملکرد معاونت صنایع پیشرفته در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات

در ادامه خلاصه فعالیت های انجام شده در معاونت توسعه صنایع پیشرفته ( شرکت های تخصصی، SKMEها و SBUها ) و در راستای توسعه صنعت ICT و تحقق اهداف و برنامه های کلان ملی به شرح زیر ارائه می گردد:

الف) در اجرای بند(ط) ماده ۳۳ قانون برنامه چهارم توسعه و قانون تجارت الکترونیکی، سه پرتال به شرح زیر طراحی و مورد بهره برداری قرارگرفت.

مرکز تجارت الکترونیکی ایران(www.iraneb.com) ، پرتال کالا و خدمات ( www.ekala.com) و پرتال جامع خودرو کشور( www.iranecar.com)

ب) در اجرای ماده ۲۳ قانون تجارت الکترونیکی کشور، طرح سرمایه گذاری راه اندازی مرکز میانی صدور گواهی الکترونیکی (CA) حوزه صنعت و معدن در سال ۸۷ مورد تصویب قرار گرفت و هم اکنون در دست اجرا می باشد. چ) طرح ها و پروژه های اجرا شده در راستای توسعه دولت الکترونیک به شرح زیر می باشد:

▪ تولید کیوسک های اطلاعاتی و اینترنتی سهند

▪ ارائه تجهیزات ارتباط از راه دور

▪ مشاوره و طراحی فرایندهای کسب و کار الکترونیکی در شرکت ها و سازمان های دولتی

▪ تدوین و تبیین سند برنامه راهبردی فناوری اطلاعات (IT MASTER PLAN) برای سازمان و موسسات دولتی

به نظر می رسد با توجه به مجموعه های تحت پوشش سازمان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و گستره قعالیت های هریک از این شرکت های مادر تخصصی در این حوزه، باید امیدوار باشیم تا صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور با سرعت بیشتری به سمت افق های جدید حرکت نماید. با این همه مشکلات فراروی صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، تنها مشکلات معمول در تمامی صنایع کشور را شامل نمی شد بلکه به نظر می رسد آن اهمیتی که برای برخی دیگر از صنایع سنتی در بین مدیران و مسئولان وجود دارد برای ذاین صناع نوپا و پیشرفته وجود ندارد.

حال آنکه با توجه به پتانسیل موجود در کشور از حیث نیروی انسانی و از سویی فاصله کمتر کشور در این نوع صنایع نسبت به کشورهای توسعه یافته، سرمایه گذاری در این حوزه و حمایت فعالا ن این حوزه مطوئنا می تواند بازد ه بسیار بیشتری نسبت به مقوله های دیگر صنعتی و خدماتی داشته باشد.