فرود قیمت گاز در فراز قیمت نفت

معمولاً قیمت نفت و گازطبیعی متناسب و به موازات یكدیگر افزایش می یابند، اما در این روزها شاهد افزایش سریع قیمت نفت و كاهش قیمت گاز هستیم. یكی از دلایل كاهش قیمت گاز در روزهای اخیر، خنك تر شدن هوا در بیشترمناطق نیمكره غربی، به ویژه آمریكا است كه سبب كاهش تقاضای گازطبیعی در مصارف تهویه ای و خنك كننده شده است. به رغم آن كه تولید گاز در خلیج مكزیك به دلیل طوفان های شدید كاهش یافته است، اما معامله گران می گویند كه عرضه گاز همچنان از میزان تقاضا بیشتر است و همین مسئله سبب كاهش قیمت ها شده است. هرچند شاید در اثر متوقف شدن عملكرد تعدادی ازمناطق تولید گاز آمریكا در اثر طوفان، قیمت گازطبیعی در چند روز آینده افزایش یابد.نتیجه دیگری كه دراین باره می توان گرفت این است كه بازار گازطبیعی در مسیر استقلال قرار گرفته و می تواند مستقل از نفت قیمت گذاری شود.اكنون پرسش این است كه آیا قیمت گازطبیعی هم مانند قیمت نفت افزایش می یابد و سرنوشت بازار گاز نیز همانند بازار نفت می شود؟ در حالی كه آمریكا بیش از هر زمان دیگر، به نفت دیگركشورهای تولید كننده وابسته است و عرضه نفت به آمریكا به دلایل گوناگون از جمله تنش در خاورمیانه، وجود رقیبان آسیایی مانند چین یا سیاست های چاوز دچارمشكل شده است، این نگرانی وجود دارد كه شاید در بازار گاز هم این اختلال ایجاد شود.میزان تقاضای گازطبیعی در آمریكا رشد بیشتری نسبت به عرضه گاز در منابع داخل آمریكا یا كشورهای همسایه مانند كانادا داشته است. با این روند رشد تقاضا، احتمالاً این كشور به عنوان واردكننده اصلی گاز از كشورهای آمریكای شمالی، خاورمیانه و كشورهای عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق باشد كه بیشتر این واردات به صورت ال.ان.جی خواهد بود. میزان واردات گازطبیعی مایع شده (ال.ان.جی) در نیمه دوم سال 2004 نسبت به همین دوره در سال گذشته حدود 24 درصد افزایش داشته كه بر اساس آخرین اطلاعات دفتر انرژی های فسیلی وابسته به وزارت انرژی آمریكا، معادل گازی آن 4/156 میلیارد فوت مكعب است، اما واردات ال.ان.جی هم در حال حاضر تقریباً 2 درصد مصرف گازآمریكا را شامل می شود. بزرگ ترین تولید كننده ال.ان.جی در حال حاضر اندونزی است كه بیشتر ال.ان.جی آن هم در بازارهای شرق آسیا به فروش می رسد.

آمریكا در حال حاضر 57 درصد نفت خام و 16 درصد گازطبیعی خود را وارد می كند و تقریباً تمام گاز وارداتی از طریق لوله از كانادا وارد می شود. اداره انرژی آمریكا اعلام كرد كه واردات گاز آمریکا تا سال 2025 دست کم 37 درصد افزایش می یابد که بیشتر این افزایش میزان تقاضا مربوط به نیروگاه تولید برق است. از طرفی در سال 2025 علاوه بر این كه میزان ذخایر گازی كانادا كاهش می یابد، این كشور فقط می تواند از عهده تقاضای داخلی برآید و به این ترتیب، صادرات گازآن محدود می شود.یكی از دلایل بی ثباتی بازار نفت درحال حاضر، وجود تنش های سیاسی در كشورهای تولید كننده مانند عربستان، ونزوئلا، عراق و نیجریه است. از آنجا كه كشورهایی كه دارای ذخایر نفتی گسترده هستند، ذخایر گازی فراوانی هم دارند و در تعدادی از این كشورها بی ثباتی حاكم است، احتمالاً اختلالی كه در بازار نفت ایجاد شده است، در بازار گاز هم ایجاد می شود.تعدادی از تحلیل گران به این نتیجه رسیده اند كه نیاز به واردات گاز هم در سیاست های خارجی آمریكا منعكس شده است، برای مثال در دسامبر گذشته وزارت انرژی آمریكا كنفرانسی را با حضور وزیران انرژی كشورهای اصلی صادر كننده ال.ان.جی برگزار كرد. وزارت انرژی آمریكا روسیه را تحت فشار قرار داده كه در نورمانسك تاسیسات ال.ان.جی را با مشاركت شركت های آمریكایی ایجاد كند.

تعدادی از تحلیل گران هم براین باورند كه تصمیم اخیر آمریكا مبنی بر رفع تحریم از لیبی به این دلیل است كه آمریكا درنظر دارد بخش ال.ان.جی را در لیبی توسعه دهد. ذخایر گازی لیبی بیش از ذخایر نفتی این كشور است. تعدادی از شركت های نفتی آمریكایی تمایل خود را برای سرمایه گذاری در بخش گاز لیبی اعلام كرده اند.با آن كه درحال حاضر قیمت های فروش تك محموله ای و فروش آتی گازطبیعی به دلیل خنك بودن هوا درنیمكره غربی كاهش یافته است و ذخیره سازی گاز به بالاترین حد خود در پنج سال اخیر رسیده است، اما شواهد حكایت ازآن دارد كه درآینده ای نه چندان دور، جهان علاوه بر جنگ نفت، شاهد جنگ گاز هم خواهد بود.

منابع:

1- Eras , weekly natural gas storage report

2- بازار گاز، هفته نامه آسمان آبی