ویتامین D

ویتامین D چندین نقش کلیدی در بدن دارد, و از همه مهم تر کمک به جذب مواد معدنی کلسیم و فسفر از غذایی است که می خورید

ویتامین D چندین نقش کلیدی در بدن دارد، و از همه مهم تر کمک به جذب مواد معدنی کلسیم و فسفر از غذایی است که می خورید.

کلسیم برای تقویت استخوانها ضروری است، اما برای افزایش میزان کلسیمی که به استخوان های شما می رسد شما به ویتامین D نیز احتیاج دارید.

بدن شما ویتامین D را از دو منبع به دست میآورد. نور خورشید و غذا، قسمت عمده ویتامین D در بدن شما حاصل قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. زمانی که شما در معرض پرتوهای فرابنفشی خورشید قرار می گیرید، نوعی ماده شیمیایی موجوددر پوست شما به شکلی از ویتامین D تبدیل می شود.

سپس کبد و کلیه این ماده را به شکل فعال ویتامین D تبدیل می کنندکه قابل استفاده در بدن است. زرده تخم مرغ و ماهی روغنی مثل شاه ماهی، خال مخالی و ماهی آزاد به شکل طبیعی مقادیری ویتامین D درخود دارند. تعدادی از فرآورده های غذایی رابه کمک ویتامین D مقوی سازی می کنند مانند شیر و برخی از خوراک های صبحانه.

برخی افراد مقادیر کافی ویتامین D دریافت نمی کنند که علت آن عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا عدم مصرف غذاهای حاوی این ویتامین است. به علا وه، با افزایش سن، پوست کارایی خود را در ساخت ویتامین D از دست می دهد و بدن هم دیگر توانایی سابق را در جذب آن از غذا نخواهد داشت.

چنانچه غذاهای حاوی ویتامین Dنمی خورید یا به ندرت درهوای آزاد می روید، در صورت تمایل می توانید برای برآورده ساختن نیازهای روزانه خود از مکمل های ویتامین D استفاده کنید. افراد ۷۰ ساله و زیر ۷۰سال نباید بیش از ۴۰۰ واحد بین المللی در روز ویتامین D مصرف کنند، مگر اینکه پزشک بیش از این مقدار را تجویز کند. در افراد بالا ی ۷۰ سال مقدار دوز پیشنهادی ۶۰۰ واحد در روز است.

اگرچه مقادیر زیاد نور خورشید برای پوست شما مضر است، اما یک کم آفتاب- یعنی حدود ۱۵ دقیقه در روز- تاثیر خوبی بر استخوانهای شما خواهد داشت.

ویتامین D برای افراد مبتلا به پوکی استخوان بسیار مهم است. بررسی ها نشان می دهند که کلسیم و ویتامین D به همراه هم تراکم استخوانی را در زمان پس از سن یائسگی افزایش می دهند.

ویتامین D همچنین درمان سایر اختلالات همراه با تحلیل رفتگی استخوان مانند راشیتیسم (نرمی استخوان) در کودکان کمک می کند.

کمبود ویتامین D به مشکلات هورمونی، ضعف و درد عضلانی و سایر علائم را بروز می دهد.

به تازگی دانشمندان توانسته اند قارچ هایی را پرورش دهند که ویتامین D زیادی در خود ذخیره می کنند و خوردن آنها می تواند کمک زیادی به بدن کند.

آنها نوعی قارچ را به مدت ۱۸ دقیقه زیر نور ماورای بنفش قرار دادند و متوجه شدند که با این کار به ازای هر گرم قارچ، ۴ میکروگرم ویتامین D تولید شد.

جالب توجه است وقتی که قارچ ها را زیر نور خورشید قرار دادند این میزان بیشتر و بیشتر شد. پس آنها دریافتند که خوردن این نوع قارچ می تواند کمک زیادی به افرادی کند که کمبود ویتامین D دارند، یا در شهرهایی زندگی می کنند که آب و هوای ابری و بارانی دارند.

همچنین کمبود این ویتامین در بدن باعث عوارضی چون دیر دندان درآوردن و دیر نشستن و دیر راه افتادن در کودکان، همچنین نافرم شدن لگن که این بیماری در دخترها باعث تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند. همچنین کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه و پروستات می شود.کمبود این ویتامین باعث می شود که دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده و باعث می شود فرد مبتلا به سرطان و دیابت و حتی عفونت شود.

عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین یا رشد سریع کودک یا برخی اختلالت در جذب این ویتامین در بدن یا نرفتن زیر نور آفتاب یا نخوردن غذاهای حاوی این ویتامین باعث کمبود ویتامین دی در بدن می شود.

استفاده بیش ازحد از این ویتامین مخصوصا اگر همراه با مصرف زیاد کلسیم باشد منجر به مسمومیت می شود. استفاده از قرص و آمپول ویتامین دی بطور مستمر باعث مشکلاتی مانند رسوب کلسیم در بافت های نرم مثل کلیه ها، ریه ها، قلب و گوش می شود که در کلیه ها باعث سنگ کلیه، در ریه ها و قلب منجر به عوارض ریوی و قلبی، و در گوش به اختلالات شنوایی و حتی کری می انجامد. همچنین عوارض مانند سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف، تشنگی زیاد، افزایش حجم ادرار، یبوست، تاخیر در رشد در طفل های شیرخوار، مشکلات گوارشی و شکنندگی استخوان نیز از دیگر عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین دی است.

نویسنده : سعید تهرانی