جمعه, ۲۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 14 February, 2025
مجله ویستا

روزنامه زاینده رود


روزنامه زاینده رود

● بخش تاریخ
روزنامه زاینده رود به مدیری معین الاسلام خونساری در اصفهان تاسیس و شماره اول آن در محرم ۱۳۲۷ قمری منتشر شده است. این روزنامه هفتگی بوده و در سال های اول با چاپ سنگی …

بخش تاریخ

روزنامه زاینده رود به مدیری معین الاسلام خونساری در اصفهان تاسیس و شماره اول آن در محرم ۱۳۲۷ قمری منتشر شده است. این روزنامه هفتگی بوده و در سال های اول با چاپ سنگی در مطبعه فرهنگ چاپ و در هشت صفحه به قطع وزیری بزرگ منتشر شده و از ابتدای سال چهارم با همان وضع و روش به مدیر مسئولی ادیب خراسانی انتشار یافته است.

زاینده رود در سه سال اول که به مدیری معین الاسلام خونساری منتشر شده مرتبا همه هفته روز های چهارشنبه طبع و روزهای پنج‌شنبه منتشر می شده و مشتمل بر مقالات اساسی و اخبار کشور و اصفهان بوده است و در هر شماره یک یا دو صفحه از آن کاریکاتوری راجع به حوادث داخلی ایران رسم شده است.

زاینده‌رود از روزنامه های مفید و بسیار خوب ابتدای مشروطیت ایران است که در ولایات منشتر می شده ومدیر ان با ایمان و عقیده مخصوصی از مشروطیت دفاع می نموده و علاوه از حیث اشتمال آن بر وقایع مشروطیت در اصفهان حائز اهمیت می باشد.‏

در ضمن یک سطر در زیر عنوان در هر شماره روزنامه این طور معرفی شده است "آنچه که مفید به حال عموم و منافی با آیین اسلامیت نباشد درج و محاکمات عدلیه نیز نگاشته می شود.

"‌وجه اشتراک روزنامه: اصفهان ۱۶ قران. سایر بلاد ایران ۲۰‌قران، ممالک خارجه ۱۰ فرانک. قیمت یک نسخه در اصفهان ۴‌شاهی سایر بلاد ۶ شاهی بوده است اعلانات نیز سطری ۲‌قران حساب می شد. ‏

عنوان روزنامه (زاینده رود) به خط نسخ درشت در وسط دایره نوشته شده و در زیر آن سال تاسیس (۱۳۲۷) درج شده است. در بالای عنوان صفحه عبارت " وکلا ذمه دار آبونه می باشند" چاپ شده است شماره اول سال دوم روزنامه به همان قطع سال اول و با همان خصوصیات در تاریخ دو شنبه ۱۹ محرم الحرام ۱۳۲۸ قمری منتشر گردیده است. ‏

برای آشنایی با قلم و محتوای مطالب این روزنامه قسمتی از سرمقاله شماره اول سال دوم درج می شود. این مقاله چنین آغاز سخن می نماید: "جالب دقت و کلاء دار الشورا. الحمدلله که در این وقت به وعده ای که به مشترکین عظام داده آمدیم و دو باره تأییدات حق ما را به شرافت خدمت ملت مساعدت نمود ... مسلک ما در آتیه بسی فرق دارد و به گذشته شباهیت نخواهد داشت. مسلک جریده در سال اول بر حسب اقتضای وقت و مصلحت زمان مسلک حماسی بود و اغلب هم خود را مصروف نوشتن مقالات مهیجه و عباراتی که خون را [به جوش] آورده و تهییج غیرت و عصبیت می نمود می کردیم ..."‏

شماره ۴۲ سال سوم روزنامه در تاریخ پنج‌شنبه ۷ جمادی الاولی ۱۳۳۰ قمری منتشر گردیده و در این سال به قیمت روزنامه به این نحو افزوده شده است اصفهان ۱۸ ریال سایر بلاد ۲۲ ریال در ممالک خارجه ۲۶ قران.

در سال چهارم که مدیر مسئول روزنامه عوض شده قیمت اشتراک باز هم افزوده گردیده و به ترتیب به ۲۴، ۳۰ و ۳۵ قران ترقی کرده است. شماره ۳۷ سال چهارم در تاریخ پنج‌شنبه ۲۲ شعبان ۱۳۳۲ قمری منتشر شده در عنوان آن روزنامه به این صورت معرفی شده است:"جریده ای است مصور، سیاسی، اخباری از مطالب نافعه به آزادی سخن می راند و مذاکرات بلدیه نگاشته می شود."‏

در پایان این مقال خالی از فایده نخواهد بود اگر برخی از عناوین سر مقاله های روزنامه زاینده رود ذکر شود: " اهمیت جریده یا حرف نا شنیده"، "آزادی "، "تربیت نسوان "، "ترک عادات قدیمه‌"،

" خلاصه مذاکرات انجمن ولایتی"