الفبای بلوغ

بلوغ پسران معمولا بین سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی رخ می‌دهد. اولین مرحله رشد بیضه‌ها است. با پیشرفت مراحل بلوغ رشد موهای صورت، زیر بغل و خشن‌تر شدن صدا ادامه می‌یابد. جهش رشدی که همراه …

بلوغ پسران معمولا بین سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی رخ می‌دهد. اولین مرحله رشد بیضه‌ها است. با پیشرفت مراحل بلوغ رشد موهای صورت، زیر بغل و خشن‌تر شدن صدا ادامه می‌یابد. جهش رشدی که همراه با افزایش اندازه بدن و توده ماهیچه‌ای است، در مراحل بعدی بلوغ و در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی اتفاق می‌افتد و حدود دو سال پس از دختران به حداکثر خود می‌رسد.

بلوغ در دختران زودتر از پسران رخ می‌دهد. اولین مرحله بلوغ در این جنس با رشد پستان‌ها در سنین ۱۱-۱۰ سالگی آغاز شده و با رشد موهای زیر بغل ادامه می‌یابد. جهش رشدی اغلب نسبت به پسران زودتر رخ داده و با منارک یعنی اولین پریود که در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی رخ می‌دهد کامل می‌شود. فاصله بین آغاز بلوغ و منارک حدود دو تا دو و نیم سال است.

به تاخیرافتادن بلوغ تا سن ۱۴ سالگی در پسران و ۱۳ سالگی در دختران یا رخ ندادن عادت ماهیانه تا سن ۱۶ سالگی در دختران به صورت بلوغ دیررس تعریف می‌شود. این نوجوانان اغلب با نگرانی‌هایی درباره بارزنشدن نشانه‌های بلوغ یا کوتاهی قد به پزشک مراجعه می‌کنند. شایع‌ترین علت بلوغ دیررس، بلوغ تاخیری سرشتی است که اغلب زمینه ژنتیکی دارد.

سایر علل که باید برای دختران درنظر گرفته شود، نشانگان قرمز، بی‌اشتهایی عصبی و ورزش شدید است که دو علت اخیر می‌توانند با تاثیر بر روی هورمون‌های مربوطه موجب مهار رشد شوند. بیماری‌های مزمن و شدید نیز می‌توانند بلوغ را به تاخیر بیندازند. تاخیر سرشتی، اغلب زمینه‌ای خانوادگی دارد و اگرچه طبیعی به نظر می‌رسد می‌تواند برای بسیاری از نوجوانان (به ویژه پسران) نگرانی‌هایی را ایجاد کند. تشخیص براساس الگوی رشد (مانند کوتاهی قد)، سابقه خانوادگی تاخیر در منارک زنان یا رشد تاخیری مردان خانواده، تاخیر در رشد و سن استخوانی و فقدان هرگونه علامتی از اختلالات سیستم عصبی انجام می‌شود. اطمینان دادن به فرد اغلب کافی نیست اما درباره بسیاری از افراد (به‌ویژه پسران) که از نظر اجتماعی از این مساله رنج می‌برند می‌توان از دارودرمانی تحت‌نظر متخصصان مربوطه استفاده کرد.

بلوغ زودرس نیز یکی دیگر از اختلالات نسبتا شایع است که با ظهور علایم ثانویه جنسی پیش از سن ۵/۸ سالگی در دختران و ۵/۹ سالگی در پسران تشخیص داده می‌شود. بلوغ زودرس در دختران اغلب خودبه‌خودی است اما در پسران اغلب به علت اختلالات پاتولوژیکی رخ می‌دهد بنابراین ارزیابی کلی این بیماران ضروری است. کودکان مبتلا به بلوغ زودرس از دو جهت رنج می‌برند: اول تغییرات ژنتیکی، هیجانی و اجتماعی، ناشی از علایم بلوغ زودرس و دوم، کوتاهی قد در آینده به علت بسته‌شدن زودرس اپی‌فیزها.