مثل ویتنامی ها تفریحی غذا نخورید

در گوشه و کنار خیابان‌های شهرهای بزرگ و کوچک ویتنام اغذیه‌فروشی‌هایی دیده می‌شود که غذاهای سنتی این کشور را به مردم عرضه می‌کنند و می‌توان گفت خوردن به تفریح این مردم تبدیل …

در گوشه و کنار خیابان‌های شهرهای بزرگ و کوچک ویتنام اغذیه‌فروشی‌هایی دیده می‌شود که غذاهای سنتی این کشور را به مردم عرضه می‌کنند و می‌توان گفت خوردن به تفریح این مردم تبدیل شده است...

غذاهای سنتی به‌طور معمول مناسب‌تر از فست‌فودها هستند و اینکه اغذیه‌فروشی‌ها به جای فست‌فود این نوع غذاها را عرضه کنند، بسیار خوب است اما غذا خوردن به‌عنوان تفریح، رفتار سالمی نیست. به‌طور کل، گرچه توصیه می‌شود ۳ وعده اصلی غذایی مصرف شود ولی ریزه خواری کار درستی نیست. ثابت شده خرده‌خوری خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد و یکی از عوامل بروز چاقی و اضافه‌وزن است.

یکی از عادت‌های قابل‌توجه ویتنامی‌ها، مصرف کم روغن در غذاهاست. امروزه با ماشینی شدن زندگی در دنیا، شاهد پیامدهایی نظیر بیماری‌های متابولیک هستیم. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، سعی شده با بالا بردن امکانات ورزشی از بروز چاقی پیشگیری شود اما در کشورهای جهان سوم به دلیل پایین بودن فعالیت بدنی و ضعیف بودن امکانات ورزشی، بهتر است انرژی دریافتی محدود شود. یکی از این رفتارها محدودکردن دریافت چربی است.

یکی دیگر از عادت‌های ویتنامی‌ها مصرف برنج به‌عنوان قوت غالب است. در بیش از نیمی از کشورهای دنیا، قوت غالب برنج است. بعد از آن نان و گندم و در درصدی از کشورها ذرت و سیب‌زمینی قوت غالب محسوب می‌شوند. ترکیب عمده غلات و سیب‌زمینی نشاسته است. در گذشته دور، در آسیای‌شرقی مصرف برنج سفید عامل ابتلا به بری‌بری بود زیرا جدا کردن سبوس‌ از برنج باعث حذف ویتامین B۱ می‌شد اما امروزه به دلیل مصرف سبزی و میوه، لبنیات و غذاهای متنوع‌تر این مساله منتفی شده است و مصرف برنج سفید رفتار مشکل‌سازی نیست.

یکی دیگر از عادت‌های بسیار خوب ویتنامی‌ها، مصرف غذاهای دریایی به‌خصوص ماهی همراه سس سویا و سبزی‌هاست. این ۳ ماده غذایی همگی امتیاز‌های مثبتی دارند. ماهی در مقایسه با گوشت مرغ و قرمز منبع پروتئینی بهتر و روغن آن غنی از امگا۳ است که در پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌-عروقی و بسیاری بیماری‌های دیگر نظیر آرتریت روماتویید و انواع سرطان‌ها نقش بسزایی دارد.

سس سویا و خود سویا با توجه به فیتوهورمون‌هایی که دارند به‌خصوص در بانوان بعد از یائسگی از بسیاری مشکلات این دوران مثل گرگرفتگی و دردهای موجود می‌کاهند. سبزی تازه نیز منبع خوبی از انواع ویتامین‌ها به جز ویتامین B۱۲، عناصر معدنی مثل سدیم، پتاسیم، منیزیم و رنگدانه‌هایی است که ثابت شده از سکته، سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی-‌عروقی پیشگیری می‌کنند.

دکتر سیدعلی کشاورز

مدیرگروه تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران