کاستی های قانون انتخابات

اصلاح قانون انتخابات از منظر همه دلسوزان نظام و همه کسانی که خواهان برگزاری انتخاباتی پر شور و سالم و قانونمند هستند یک ضرورت اجتناب ناپذیر است

اصلاح قانون انتخابات از منظر همه دلسوزان نظام و همه کسانی که خواهان برگزاری انتخاباتی پر شور و سالم و قانونمند هستند یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. با اشاره به مشکلات متعدد قانون انتخابات ریاست جمهوری از جمله فراهم بودن امکان کاندیداتوری برای همه مردم بدون در نظر گرفتن شرایط خاص و میزان تحصیلات در اینکه قانون انتخابات بویژه قانون انتخابات ریاست جمهوری باید اصلاح شود تردیدی نیست. تجربیات و نیازهای جدید جامعه ایجاب می‌کند که با توجه به برخی کاستی‌های قانون انتخابات ریاست جمهوری، در این قانون تجدیدنظر صورت گیرد. قوانین به مرور زمان و با توجه به درک مشکلات آنها بایستی تکمیل‌تر و کم‌نقص‌تر شوند. تعداد بسیار زیاد کاندیداهای انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری، نشان از آن دارد که شرایط کافی برای کاندیداتوری افراد برای ریاست جمهور در نظر گرفته نشده است لذا با توجه به آگاه‌تر شدن مردم، لازم است که در سطح سواد، تجربه و مقبولیت افراد برای ثبت‌نام جهت کاندیداتوری ریاست جمهوری تجدید نظر صورت گیرد.

یک نظر می‌تواند این باشد که افرادی که می‌خواهند برای کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کنند، می بایست در استان‌های کشور مقدار لازمی از امضا را جمع کرده باشند تا مقبولیت نسبی آن‌ها احراز گردد. مجلس و دولت به تنهایی نمی‌توانند این قانون را اصلاح کنند، بلکه هر دو باید با کمک یکدیگر بطور هماهنگ اشکالات این قانون را مورد بررسی قرار داده و راهکارهای اصلاح این قانون را ارائه کنند. یکی از راه‌های اصلاح این قانون تشکیل کمیته‌ای در مجلس است تا با همفکری با دولت این نواقص مشخص و با ارائه قانون و لایحه‌ای به مجلس رفع شود. تا زمانی‌که قانون انتخابات چه در بعد مجلس و چه در بعد ریاست جمهوری اصلاح نشود، مشکلات زیادی را ناخواسته باید تحمل کنیم و اشکالات زیادی را در اجرا خواهیم داشت. امیدواریم دولت بتواند قانونی جامع را در این رابطه ارائه و مجلس نیز در زمانی کوتاه قانون مناسب را تصویب کرده تا مشکلات نظارتی و اجرایی کمتری را شاهد باشیم. باید دقت شود مکانیزمی که طراحی می شود منجر به سلب حق افراد برای کاندیداتوری نشود و باید بر روی اختلاف نظری که در این مورد بین حقوقدانان وجود دارد به طور جدی کار شود .

قانون انتخابات باید جامع و شفاف باشد و برای نوشتن چنین قانونی که برطرف کننده نیازها در بلند مدت باشد بایدهمه مشارکت کنند و وزارت کشور بدون کمک نخبگان واحزاب به تنهایی قادر نیست قانونی جامع و کامل برای انتخابات تدوین کنند. قانون انتخابات نواقص و کاستی‌هایی دارد که پوشیده بر کسی نیست و این قانون مربوط به ۳۰ سال پیش است. باید به دور از هرگونه رویکردهای جناحی ، قانون جامع انتخابات مبتنی بر عقلانیت، خرد و دانش سیاسی باشد.به طور مثال قانونی که برای مرحله ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری در نظر گرفته شده است قانون ناقصی است و باید و نبایدهایی که الزاما باید وجود داشته باشد در آن در نظر گرفته نشده است به گونه ای در انتخابات های پیشین ریاست جمهوری شاهد به وجود آمدن صحنه های به دور از شان نظام جمهوری اسلامی بودیم لذا برای مرحله ثبت نام باید فکری جدی کرد. متاسفانه در قانون فعلی دو شرط قابل جمع نیست یکی شرط سواد خواندن و نوشتن و دیگری شرط رجل سیاسی.

چگونه می شود فردی که فقط سواد خواندن ونوشتن دارد یک رجل سیاسی هم باشد این پارادوکس است که باید با تدوین قانون جامع و مانع حل شود. شاخص رجل سیاسی مشخص است. به کسی رجل سیاسی می گویند که علم ، قدرت ، توان ، شایستگی، قابلیت وهنر اداره مملکت را داشته باشد. آیا کسی که تنها توان خواندن ونوشتن دارد می تواند یک رجل سیاسی باشد و به نظر می رسد درچنین شرایطی نباید حتی وارد فهرست ثبت نام نیز شود.با توجه اینکه قانون انتخابات ریاست جمهوری دارای اشکالات و نقدهای زیادی است، تاکنون در این قانون بازنگری صورت نگرفته اما متاسفانه برخی تلاش دارند تا هرگونه تغییر که این قانون را به گونه‌ای سیاسی و یا جناحی جلوه دهند که این گونه عمل کردن در راستای اجماع ملی و منافع ملی نیست.

رضا رمضانی