زیان های چربی خون بالا پیش به سوی مرگ

همه ما چربی خون را خوب می شناسیم اما شاید بسیاری از ما زمانی به فكر آن می افتیم كه كار از كار گذشته است و چربی خونمان حسابی بالا رفته و كم كم سر و كله بیماری های قلبی و مغزی هم پیدا می شود و یك روز صبح هم كه از خواب بیدار می شویم با یك سكته مغزی و یا اگر شانس بیاوریم با یك سكته قلبی مواجه می شویم و بعدش را حتماً همه شما می دانید

چربی خون بالا یا هایپرلیپیدمی (Hyperlipidemia) عبارتند از بالا رفتن غلظت هر كدام از اجزای تشكیل دهنده چربی خون شامل كلسترول و تری گلیسیرید از مقدار طبیعی آنها در خون كه معمولاً در بزرگسالان شایع تر است.

علایم شایع

معمولاً هایپرلیپیدمی (افزایش چربی خون) به صورت بی سروصدا سیرش را طی می كند و زمانی علائم واضحش بروز می كند كه عوارض وخیم آن كه در ادامه خواهیم گفت، مدت ها است كه اتفاق افتاده و متاسفانه درمان را برای بیمار خیلی وخیم می سازد.اما اگر بخواهیم چاره ای علایم بالینی را ذكر كنیم، می توان موارد زیر را كه جزء شایع ترین علائم هستند، نام ببریم.علایم شایع هایپرلیپیدمی به صورت گرهك های زردرنگ چربی در پوست زیر چشم ها، پوست ناحیه آرنج و زانو و در پاره ای از موارد بزرگ شدن طحال و كبد و همچنین در برخی انواع هایپرلیپیدمی حلقه های سفیدی در اطراف مردمك چشم ها پدیدار می شود.

انواع مختلف چربی خون

به طور كلی خون حاوی انواع مختلف چربی است كه می توان آنها را به دو گروه كلی تری گلیسیرید و كلسترول تقسیم كرد. چربی های خون انرژی بدن را تامین می كنند و همچنین مواد اولیه برای ساخته شدن بعضی از بافت ها و هورمون ها را فراهم می آورند. كلسترول خون را به دو نوع كلسترول LDL و HDL تقسیم می كنند. مقادیر طبیعی LDL باید كمتر از ۱۳۰ و HDL باید بیشتر از ۴۵ باشد. اصولاً كلسترول LDL، كلسترول بد نام دارد و اگر مقدارش فراتر از حد طبیعی باشد می تواند باعث ایجاد عوارض سوءهایپرلیپیدمی در بدن شود. از طرفی HDL را ما به عنوان كلسترول خوب می شناسیم و این نوع كلسترول، كلسترولی است كه نقش محافظتی دارد و از بروز عوارض هایپرلیپیدمی جلوگیری می كند. شاخص بعدی هم میزان تری گلیسیرید خون است. تری گلیسیرید نوع دیگری از چربی است كه در رگ های شما در جریان است و در ایجاد بیماری های قلبی و عوارض دیگر هایپرلیپیدمی اهمیت دارد. اصولاً میزان تری گلیسیرید طبیعی كمتر از ۲۰۰ در نظر گرفته می شود.

چه عواملی بر میزان چربی خون موثرند؟

رژیم غذایی: اصولاً رژیم غذایی نامناسب كه حاوی چربی های اشباع و كلسترول به میزان زیاد باشد می تواند چربی خون را بالا بكشد.چربی های اشباع نوعی از چربی ها هستند كه بیشتر در منابع حیوانی وجود دارند تا در منابع گیاهی. مصرف این دسته از چربی ها مهمترین نقش را در بالا بردن كلسترول و یا به طور كلی چربی خون ایفا می كنند.

سابقه خانوادگی افزایش چربی خون: این نكته كاملاً به اثبات رسیده كه خانواده هایی كه والدین آنها چاق هستند و در نتیجه چربی خون بالایی دارند، بچه های آنها هم بعدها دچار این عوارض خواهند شد و باید از این لحاظ بیشتر تحت نظر قرار گیرند.

سن و جنس افراد: همان طور كه گفته شد افزایش چربی خون در هر سنی می تواند رخ دهد اما در بزرگسالان شایع تر است. البته انواع مختلف افزایش چربی خون در سنین مختلف رخ می دهد.همگام با بالا رفتن سن، میزان چربی خون در هر دو جنس مرد و زن افزایش می یابد. در خانم ها پس از یائسگی میزان كلسترول و به ویژه كلسترول از نوع LDL افزایش می یابد.بارداری هم در خانم ها می تواند یك افزایش گذرای چربی خون بدهد كه معمولاً در هفته های پایانی بارداری مقدار چربی خون به اندازه قبلی خود برمی گردد.علاوه بر موارد بالا دیابت، كم كاری تیروئید، مصرف الكل، استرس و فشارهای روحی، چاقی و نداشتن فعالیت بدنی هم از عوامل مهمی هستند كه نقش بسزایی در افزایش چربی خون دارند.

عوارض احتمالی چربی خون بالا

یكی از مهمترین عوارض بالا رفتن چربی خون عوارض قلبی عروقی است. تحقیقات نشان می دهد كه بالا بودن میزان چربی خون یكی از مهمترین عوامل برای ابتلا به بیماری عروق كرونر قلب و بروز سكته های قلبی است. چربی خون بیش از حد باعث می شود كه به تدریج در دیواره عروق رسوب كند و به تدریج جریان خون عروق مخصوصاً عروق قلبی كم شود و نهایتاً قطع گردد. به دنبال این روند عضله قلب مستعد سكته های قلبی و انفاركتوس قلبی می شود. در این میان LDL مهمترین رل را بازی می كند. LDL با ایجاد لخته ای روی دیواره شریان های قلب باعث تنگ تر شدن شریان و در نهایت بسته شدن آن می شود.از دیگر عوارضی كه بالا رفتن چربی خون را در نهایت در پی دارد، می توان سكته مغزی، نارسایی كلیه و التهاب حاد پانكراس را نام برد. در این میان باز هم سكته مغزی از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است و خود عامل مرگ ومیر درصد بالایی از مبتلایان به چربی خون بالا هستند.

چه كار باید كرد؟

رژیم غذایی : اولین و مهمترین قدم در كنترل چربی خون اصلاح رژیم غذایی است. همان طور كه گفتم رژیم های غذایی پرچربی باعث افزایش سریع در میزان چربی خون می شوند. پس با یك رژیم غذایی مناسب و اصولی می توان به طوری كامل چربی خون بالای خودتان را كنترل كنید.

فعالیت بدنی:فعالیت بدنی منظم و باز هم تاكید می شود منظم و ساده از جمله كوهنوردی، پیاده روی، دوچرخه سواری باعث كنترل وزن در افراد و جلوگیری از افزایش وزن فرد و نهایتاً ممانعت از افزایش چربی خون می شود. فعالیت بدنی باعث افزایش HDL و كم كردن نهایتاً LDL می شود. به همین دلیل داشتن یك برنامه ورزشی منظم را قویاً به شما مبتلایان به چربی خون بالا توصیه می كنیم.

كنترل وزن:ابتدا BMI خود را از فرمول وزن شما به كیلوگرم طول قد به متر طول قد به متر = BMI كه اگر BMI از ۲۵ بیشتر بود شما به اضافه وزن مبتلا هستید. در اولین قدم در درمان بعد از رژیم غذایی مناسب از یك برنامه ورزشی دقیق بهره مند شوید.

درمان های دارویی : زمانی كه بیمار با روش های بالا چربی خونش كنترل نشود توصیه می شود كه از یك رژیم دارویی مناسب هم بهره مند شود.