هر ایرانی روزانه یک لیتر کمتر از نیاز, آب می نوشد

حواسمان به خودمان نیست این نتیجه پژوهش هایی است که هر روز انجام می شود و ما را مردمی افسرده, با هزار و یک بیماری و حتی کم آب نشان می دهد

حواسمان به خودمان نیست. این نتیجه پژوهش‌هایی است که هر روز انجام می‌شود و ما را مردمی افسرده، با هزار و یک بیماری و حتی کم‌آب نشان می‌دهد؛ پژوهش‌هایی که تنها یکی از آنها، ازکمبود مصرف آب و مصرف بی‌رویه مایعات پرکالری خبر می‌دهد. دکتر عصمت ناصری، استادیار پژوهشی گروه تحقیقات تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور می‌گوید ایرانی‌ها کمتر از نیازشان آب می‌نوشند و این سهل‌انگاری برای جسم و روانشان گران تمام می‌شود. گفته‌های او نتیجه پژوهشی است که به سفارش شرکت آب‌های معدنی دماوند و با سرپرستی او انجام شد و نشان داد که هر ایرانی، لااقل یک لیتر کمتر از آنچه باید مایعات مصرف می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید که کجای کار هستیم و تا داشتن بدنی سالم چقدر آب کم ‌داریم، ادامه این مطلب را بخوانید.

● مردها بیشتر آب بنوشند

گرچه هر کشوری استانداردی را برای خود وضع کرده، اما در مورد میزان ضروری مصرف آب، توافقی جهانی وجود ندارد. وضعیت آب و هوا، شرایط زندگی و بسیاری عوامل دیگر، باعث می‌شود که نیاز مردم هر گوشه از جهان به مایع حیات، متفاوت باشد. اختلاف در تعیین چنین معیاری آنقدر زیاد است که میزان ضروری مصرف آب برای مردان از روزی ۷/۳ لیتر در ایالات‌متحده تا ۲/۱ لیتر در چین متفاوت است. اما اگر بخواهیم مبنایی نسبتا موجه برای میزان لازم مصرف مایعات داشته باشیم، می‏توانیم به توصیه سازمان بهداشت جهانی توجه کنیم که بر اساس آن، هر زن باید روزانه ۲/۲ لیتر و هر مرد ۹/۲ لیتر مایعات مصرف کند که سالم‏ترین و مفیدترین این مایعات آب است.

● کم‌نوشی؛ بلای جان ایرانی‌ها

با وجود چنین معیار‌های متفاوتی، ایرانی‌ها کمتر از میزان مورد نیاز‌شان و حتی کمتر از معیار سازمان بهداشت جهانی آب می‌نوشند. گفتیم که سازمان بهداشت جهانی به زنان پیشنهاد می‌کند تا روزانه ۲/۲ لیتر آب بنوشند. این درحالی است که مصرف روزانه کمتر از ۲/۱ لیتر مایعات، کم‌نوشی به شمار می‌آید و ۱۷ درصد ایرانی‌ها با مصرف کمتر از این میزان به آن مبتلا هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۱۰ درصد مردان و ۲۵درصد زنان، روزانه کمتر از ۲/۱ لیتر مایعات می‏نوشند. دکتر عصمت ناصری می‌گوید: «۶۰ درصد افراد روزانه کمتر از ۲ لیتر مایعات می‌نوشند. این پژوهشگر معتقد است که زنان به‌طور عمومی نیم لیتر کمتر از مردان آب می‌نوشند اما از آنجا که نیاز آنها هم ۵۰۰ میلی‌لیتر کمتر از مردان است، میزان خطر ناشی از کمبود مایعات در هر دو جنس یکسان به‌نظر می‌رسد.»

● چای را کنار نگذارید

چای یکی از اصلی‌ترین نوشیدنی‌های گرم است که آب مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. گرچه بسیاری از متخصصان به دلیل ادرارآور بودن این نوشیدنی مصرف آن در تابستان را توصیه نمی‌کنند، اما دکتر ناصری معتقد است خوردن چای عادت غذایی‌ای است که اگر آن را حذف کنیم، نمی‌توانیم با دریافت آب جبرانش کنیم. از نظر او چای به یکی از مایعات اصلی مورد مصرف ایرانی‌ها تبدیل شده و اگر با تبلیغات علیه این نوشیدنی آن را حذف کنیم، حتی از وضعیت فعلی هم کم‌آب‌تر می‌شویم، به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند که با نوشیدن چای کمرنگ، هم از مزیت‌های آن بهره‌مند شویم و هم سختی ترک عادت را به‌خود ندهیم.

● آب یا چای؟

گرچه تاکید متخصصان بر نوشیدن میزان قابل توجهی آب خالص در روز است، اما آنها سهم مایعات دیگر را هم نادیده نمی‌گیرند و حتی آبی که توسط غذا جذب بدن می‌شود را هم در این محاسبات دخیل می‌کنند. دکتر عصمت ناصری و تیم پژوهشی‌اش نشان‌دادند که میانگین افراد بررسی شده، حدود ۹/۱ ‌لیتر در روز مایعات مصرف می‌کنند که نیمی از آن آب بوده و در درجه بعد نوشیدنی‌های داغ (که ۸۰درصد آن را چای تشکیل می‏داد) قرار دارد. البته سازمان بهداشت جهانی هم انتظاری جز این ندارد و تنها توصیه می‌کند که حداقل نیمی از مایعات دریافتی از آب و سپس از نوشیدنی‏های داغ همچون چای و قهوه تامین شود.

● کلیه ایرانی‌ها در خطر است

مشکلات کلیه، تنها یکی از بیماری‌هایی است که گریبان کم‌آب‌ها را می‌گیرد اما پژوهشگران می‌گویند افرادی که هر روز بیشتر از ۳ لیتر مایعات می‏نوشند، از افرادی که در روز کمتر از ۱/۵ لیتر مایعات مصرف می‏کنند، حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد ریسک کمتری در اختلال فعالیت کلیه دارند. از طرف دیگر مصرف کافی آب حجم ادرار را افزایش داده و احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش می‌دهد، اما متخصصان تاکید می‌کنند که مصرف بی‌رویه آب نه تنها کمکی به سلامت نمی‌کند، بلکه می‌تواند با خودش مشکلات کلیوی هم بیاورد، پس اگر نمی‌خواهید به چنین مشکلاتی دچار شوید، به توصیه دکتر ناصری عمل کنید که می‌گوید: «اگر بتوانیم روش‌های تشخیص کم‌آبی را پیدا کنیم دیگر در خطر مصرف کم یا بیش از اندازه مایعات گرفتار نمی‌شویم. یکی از ساده‌ترین مشخصه‌هایی که افراد می‌توانند با آن کم‌آبی بدنشان را تشخیص دهند، رنگ ادرار است. هرچه رنگ آن تیره‌تر باشد، یعنی بدن کم‌آب‌تر است و افرادی که با چنین وضعیتی روبه‌رو می‌شوند، می‌توانند مصرف آب روزانه‌شان را افزایش دهند.»

● نوشابه ممنوع

درحالی که ۲۰ درصد افراد بیش از یک قوطی نوشابه (۳۳۰ میلی‏لیتر) در روز می‏نوشند، ۳۵ درصد افراد، بیش از ۱۰ درصد کل انرژی روزانه‌شان را از چنین نوشیدنی‌هایی تامین می‌کنند. گرچه توصیه سازمان بهداشت جهانی خلاف این موضوع است اما به‌طور میانگین، افراد روزانه ۱۲ میلی‏لیتر از این نوع نوشیدنی‏ها مصرف می‏کنند. دکتر ناصری در این مورد می‌گوید: «فراورده‌های شیری کم‌چرب مثل دوغ و ... در تامین آب مورد نیاز بدن موثر هستند. گرچه نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم در گروه مایعات جا می‌گیرند اما نباید فراموش کرد که هرچه شیرینی یک نوشیدنی زیادتر می‌شود، از اهمیت آن کاسته شده، زیرا انرژی کاذب به بدن می‌رساند.»