اربیل آیینه تمام قد تاریخ عراق

کوچه های باریک قلعه باستانی «اربیل» و حیاط های خاکی آن که یک سر و گردان بالاتر از خیابان های مدرن و ساختمان های بلند این شهر قرار گرفته، مدت هاست که به دست فراموشی سپرده شده و تبدیل …

کوچه های باریک قلعه باستانی «اربیل» و حیاط های خاکی آن که یک سر و گردان بالاتر از خیابان های مدرن و ساختمان های بلند این شهر قرار گرفته، مدت هاست که به دست فراموشی سپرده شده و تبدیل به متروکه شده است.

خانه های این شهر از آجرهای گلی بر روی زمینی که خاستگاه تمدن های باستانی بود ساخته شده و بعد از گذشت هزاران سال تنها این ویرانه ها نشان آن همه عظمت از دست رفته است.

«قلعه اربیل» یکی از مناطق شهری بزرگ عهد باستان با قدمتی بیش از هشت هزار سال است، این قلعه از جمله مناطقی است که برای مدتی نسبتا طولانی به عنوان شهر و مامن به کار گرفته شده است.

بعد از گذشت سالیان دراز، شیب و دامنه این قلعه تحلیل رفته و بخش های بسیاری از آن ساییده شده و این مساله، منطقه را در خطر نابودی قرار داده است.

مسوولان منطقه کردستان عراق با هدف بازگرداندن شکوه و عظمت گذشته این قلعه باستانی، احیای دوباره آن و تبدیل این منطقه به یکی از مشهورترین مقاصد گردشگری جهان طرح های جدیدی را آغاز کرده اند.

در حقیقت با به کارگیری این طرح های ساخت و مرمت، بارقه هایی از امید برای حفظ میراث کهن فرهنگی و تاریخی عراق و اثبات عظمت فرهنگی منطقه کردستان در دل مردم این منطقه روشن شده است.

اربیل در ۲۱۵ کیلومتری شمال بغداد قرار گرفته است. بررسی های صورت گرفته از سوی سازمان یونسکو و کارشناسان داخلی نشان می دهد از میان ۸۰۰ خانه قدیمی این قلعه تنها ۲۰نمونه در وضعیت قابل قبول قرار دارند. همچنین مشخص شده است که برای بازسازی اولیه منطقه حدود سه سال زمان و بیش از ۳۵ میلیون دلار هزینه لازم است.

با توجه به این که خانه های قلعه همه خمیده و ناصاف و در هنگام بارندگی محکوم به نابودی هستند این منطقه در وضعیتی بحرانی قرار گرفته است.

وجود سه معبد، حمامی ۶۵۰ ساله، حمام ترک ها و خانه هایی که دیوارهای داخلی آن ها همه نقاشی شده اند، ضرورت طرح بازسازی را بیش تر کرده است.

هم اکنون گروه های بسیاری از جمله شرکت های هنر و معماری با گرفتن بیش از ۲۰۰ عکس ماهواره ای از فضای داخلی و ۲۵۰ عکس از بخش خارجی آن و نیز ۹۰ عکس که با کمک هلی کوپترهای نظامی گرفته شده و ساخت مدل های کوچک و سه بعدی طرح های بازسازی و مرمت قلعه را ارایه کرده اند.

در فاصله سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، قلعه اربیل در فهرست میراث در خطر یونسکو درآمد و به دلیل خسارت ها و تخریب های بسیار این منطقه از این صدمات جبران ناپذیر به عنوان کشتار دسته جمعی فرهنگی یاد کردند.

اگر چه اطلاعات کمی از ساکنان اولیه اربیل در دست است، مهمترین اسرار این قلعه در آب آن وجود دارد، چرا که فراوانی منابع آبی آن نشان از وجود تمدن هایی دارد که پیوسته در آن ظهور کرده اند.

به گفته کارشناسان یونسکو بیش از هشت هزار سال پیش در این منطقه به طور پیوسته سکونت وجود داشته و هزاران نفر در آن زندگی می کرده اند که شامل حضور تمدن های کهنی همچون آشوری ها، اکدانی ها، بابلی ها، یونانی ها و ایرانی ها بوده است.

آخرین آزمایش های باستان شناسی و زمین شناسی نشان می دهد که هنوز بخش های بسیاری از منطقه کشف نشده و به احتمال زیاد معبدی تاریخی در زیر این قلعه مدفون شده است.

با توجه به این که هنوز خانواده های مهاجر و بسیار فقیر عراقی در اطراف این قلعه ساکن هستند، نبود سیستم های تخلیه آب و فاضلاب سبب شده هر روزه بیش از ۷۵۰ هزار لیتر آب به زمین های زیر قلعه وارد شود که سبب تخریب قلعه می شود.