سایت ها خاطرات تلخ و شیرین تابستان ۲۰۰۶ را ثبت كردند

جام جهانی با همه خاطره هایش هفته آینده به پایان می رسد, اما شاید به عنوان آن لاین ترین جام جهانی تاریخ تا مدت ها بر سرزبان ها باشد اگر هم اكنون عكس هایی از جام های مربوط به دهه های قبل را تنها باید از تلویزیون ببینیم شاید ده ها سال بعد, نوشته یا عكسی از یك وبلاگ و سایت یادآور خاطره ای باشد از روزهای شاد و غمگین تابستان ۲۰۰۶

● آن لاین‌ترین جام جهانی تاریخ

بسیاری روزهایی را به یاد می آورند كه تماشای مسابقات جام جهانی با تاخیر یك روزه و یا چندساعته انجام می گرفت و تنها در سال های اخیر بود كه امكان تماشای مسابقات به صورت زنده فراهم شد. هر چند حتی تماشای زنده یك مسابقه هم نمی تواند شور و هیجان دیدن یك مسابقه از نزدیك را ایجاد كند. به هر حال دیدن یك مسابقه با طرفداری كردن از یك تیم در استادیوم و یا خیابان متفاوت است. ابزارهای ارتباطی جدید به خصوص سایت های اینترنت با تاثیرگذاری فراوان بر فضای اجتماعی این تصور را به وجود آوردند كه در هر كاری و موضوعی می توانند دخالت كنند. اما همواره این پرسش مطرح بود كه در مقابل رقیب بزرگی چون تلویزیون عملاً اینترنت و سایت های اینترنتی از چه مزیتی برخوردارند. هر چند به سرعت مشخص شد كه سایت های اینترنتی نمی توانند جای دیدن وقایعی چون جام جهانی و بازی های المپیك را بگیرند اما به مرور همگان متوجه شدند اگر سایت های اینترنتی نمی توانند جایگزینی برای تلویزیون باشند اما حداقل توانستند بر جذابیت های آن بیفزایند. و طی سال های گذشته تجربه هایی نیز در این زمینه صورت گرفت و حضور اینترنت و سایت های اینترنتی به نوعی در وقایع مختلف بین المللی به رخ كشیده شد، اما جام جهانی ۲۰۰۶ در واقع بهترین فرصت برای نشان دادن این واقعیت بود كه سایت ها می توانند بر جذابیت های یك واقعه بیفزایند و طرفداران مجازی را بدون مسافرت به محل مسابقات در این تورنمنت بین المللی رهسپار كنند.

● پله پله تا جام

قبل از بازی آلمان - آرژانتین یك طرفدار اینترنتی به نام mozka در سایت مسابقات می نویسد: «مطمئنم كه آرژانتین صعود می كند.» او و ده ها طرفدار تیم آرژانتین بدون آنكه به آلمان مسافرت كنند در طول ۱۲۰ دقیقه در بخش گفت وگوی نرم افزار Matchcast یاهو كه امكان گفت وگوی طرفداران تیم ها را فراهم می كرد، با شور و حرارت از تیم خود طرفداری كردند هر چند سرانجام مغموم از پای كامپیوتر خود برخاستند. یاهو كه یكی از اسپانسرهای اصلی مسابقات جام جهانی است از مدت ها قبل در مورد این نرم افزار تبلیغات وسیعی را انجام داده بود. گزارش لحظه به لحظه مسابقه با افكت هایی چون صدای سوت داور عملاً بهترین امكان برای كسانی بود كه به تلویزیون دسترسی نداشتند اما در واقع بسیاری از كاربران اینترنت ترجیح می دادند كه همزمان با دیدن مسابقه فوتبال از امكانات این سایت بهره مند شوند.

هر چند این امكان سایت یاهو روزانه ۵ میلیون نفر را به سمت سایت فیفا fifaworldcup.com سرازیر كرد اما این برای نخستین بار نبود كه چنین امكانی در اختیار كاربران اینترنتی قرار می گرفت. از سال ۲۰۰۱ كه قرارداد پخش اینترنتی مسابقات با شیوه ای بدیع بین یاهو و فیفا منعقد شد یاهو تلاش كرد تا با شیوه ای نو عملاً به كاربران اینترنت گزارش لحظه به لحظه مسابقه را ارائه كند. در جام جهانی ۲۰۰۲ یاهو نرم افزار مورد نظر خود را راه اندازی كرد كه مشتركان بسیاری را به سمت خود كشید.

اما این نرم افزار كاستی های فراوانی داشت و خصوصاً در طی روزهای نخست راه اندازی عملاً كشش بازدید میلیونی كاربران اینترنتی را نداشت. به تدریج اما این سایت با همكاری بخش های فنی و خصوصاً سرورهای قدرتمند یاهو توانست همزمان به میلیون ها نفر نشان دهد كه می توان فوتبال را حتی به شكلی غیر از شكل معمول هم مشاهده كرد. كاری را كه یاهو در این زمینه انجام داد پیشتر به شكل های ابتدایی از سوی برخی سایت های دیگر دنبال شده بود اما اغلب این سایت ها صرفاً به ارائه نتیجه همزمان مسابقه و یا اطلاعات اندكی مثل زننده گل و یا دریافت كنندگان كارت قرمز و زرد بسنده می كردند. یاهو اما با گزارش لحظه به لحظه كوچكترین حركت بازی را به صورت متنی گزارش كرد و نتیجه آن استقبال فراوان كاربران از یك سو و رضایت مقامات فیفا و تمدید این قرارداد از سوی دیگر بود.

برای جام جهانی ۲۰۰۶ نرم افزار یاهو برای گزارش همزمان بازی تغییرات فراوانی كرد. مهمترین تغییر در این زمینه اضافه كردن امكانی برای تبادل صحبت های طرفداران تیم ها بود و همین موضوع این نرم افزار را از یكسویه گزارش كردن بازی نجات داد. در واقع همزمان یك كاربر اینترنتی می توانست در طول یك بازی هم از گزارش بازی و وقایع آن مطلع شود و هم نیم نگاهی به كری خوانی طرفداران تیم ها بپردازند كه با یك گل هورا سر می دادند و یا شكل های غمگین ارسال می كردند.

به جز این یاهو اطلاعات مربوط به ورزشگاه بازی، اطلاعات آب و هوایی محل بازی، معرفی كامل داوران، اطلاعات مربوط به خود بازی مثل درصد در اختیار گرفتن توپ و یا تعداد شوت و كرنر، كارت های زرد و قرمز را نیز در اختیار كاربران قرار داد. به جز این گزارش كننده بازی و یا بهتر بگوییم نویسنده بازی هایی كه یاهو از آنها استفاده می برد صرفاً به گزارش بازی نمی پرداخت بلكه در میانه گزارش خود گاه تحلیل هایی را نیز از روند بازی ارائه می داد و در واقع به نظر می رسید كه یاهو در این میان از یك تحلیلگر فوتبال بهره گرفته است نه یك ماشین تایپ. نرم افزار یاهو به غیر از این اطلاعات كاملی را از دو رقیب مانند مسابقه قبلی، تحلیل تیمی و شرایط گروه نیز در اختیار كاربر قرار می داد به طوری كه به ناگهان مجموعه ای از ده ها اطلاعات مختلف و ضروری در مورد یك بازی را به صورت یك بسته بندی مناسب ارائه می كرد.

● میلیاردها فلاش و یك جام

اما همه این امكانات در واقع صرفاً بهبودی از امكاناتی بود كه یاهو در دوره قبل جام جهانی از آن بهره گرفته بود ولی شاید گل اصلی قضیه و جدیدترین امكان این سایت، در اختیار قراردادن همزمان عكس های مسابقه بود. چنین كاری در دوره قبل تنها دقایقی بعد از بازی امكان پذیر بود ولی یاهو در داخل نرم افزار Matchcast قابلیت دیدن عكس ها را بلافاصله و در جریان بازی نیز فراهم كرده بود. در زمینه عكس یاهو نوآوری دیگری را نیز انجام داده بود و آن بهره گیری از امكانات سایت محبوب آرشیو عكس flickr بود. سایت فلیكر كه چندی قبل توسط خود یاهو خریداری شده در واقع امروزه مهمترین و موفق ترین سایت آرشیو عكس جهان به شمار می رود و هر كس به سادگی می تواند عكس های مورد نظر خود را روی آن قرار دهد. فلیكر به دلیل خاصیت باز خود بهترین امكان برای تماشای عكس های غیررسمی مسابقات جام جهانی را فراهم آورده بود. عكس هایی كه نه توسط عكاسان حرفه ای بلكه توسط بسیاری از توریست ها و مسافران جام جهانی از این رویداد ورزشی گرفته می شد و بلافاصله روی اینترنت قرار می گرفت. یاهو با اتصال میان نرم افزار خود و سایت فلیكر در واقع مهمترین قدرت خود را در پوشش چنین رویدادی نشان داد و شاید بتوان گفت بسیاری از نوآوری هایی كه رقبایی چون گوگل و مایكروسافت طی چند سال اخیر انجام داده بودند را بدین شكل پاسخ داد.

نوآوری های غول نرم افزاری گوگل در استفاده از نرم افزارهای جدید و قابل گسترش و خصوصاً افزایش ارزش سهام این شركت عملاً شركتی چون یاهو را كه از سابقه و قدرت بیشتری در این زمینه برخوردار بود متزلزل كرده بود. اما به نظر می رسد هر قدر رقابت این دو در فضای عادی به نفع گوگل تمام شده در مواقعی ویژه چون جام جهانی و المپیك این یاهو است كه می تازد.

فلیكر كه امسال نخستین جام جهانی خود را تجربه می كند و در جام قبلی متولد نشده بود حالا به بزرگترین منبع عكس جام جهانی نیز تبدیل شده است. تا قبل از بازی ایتالیا- اوكراین بیش از ۵۰ هزار و ۳۰۰ عكس از جام جهانی امسال در این سایت قرار گرفته است و این همه نه توسط مسئولان سایت بلكه توسط علاقه مندانی صورت گرفته كه با خرج خود به مسافرت رفته بودند. مزیت این عكس های عمدتاً آماتوری در پخش بودن عكاسان آنها در سراسر كشور آلمان بود. این همان مزیت و برتری وبلاگ ها در مقایسه با رسانه های سنتی نیز هست. در حالی كه رسانه ها و آژانس های عكس صرفاً تعداد محدودی از عكس این وقایع را در اختیار كاربران قرار می دهند.

علی پرند

---