احكام آب قلیل

اگر چیزی به غیر بول مانند خون نجس شود, چنانچه بعد از ۱۹ برطرف كردن نجاست یك مرتبه آب خروی آن بریزند و از آن جدا شود پاك می گردد و ۲۰ نیز اگر در دفعهء اولی كه آب روی آن می ریزند نجاست آن ح برطرف شود ۲۱ پاك می شود

۱) اگر(۱) آب قلیل روی چیز نجس بریزد, یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود, ولی (۲) اگر از بالا روی چیز نجس بریزد, مقداری كه به آن چیز می رسد نجس , و هر چه بالاتر از آن است پاك می باشد... (م ۲۹)

۲) آب (۳) قلیلی كه (۴) روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد نجس است . و همچین بنابر اقوا(۵) باید از آب قلیلی هم كه بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب كشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود(۶), اجتناب كنند...(م ۳۰.

۳) ظرف نجس (۷) را با آب قلیل باید سه مرتبه شست (۸), (ولی در كر و جاری یك مرتبه كافی است )...(۹) (م ۱۵۴) (۱۰).

۴) ظرف (۱۱) نجس را با آب قلیل دو جور می شود آب كشید: یكی آنكه سه مرتبه پر كنند و خالی كنند; دیگر آنكه سه دفعه قدری آب در آن بریزند و در هر دفعه آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند. (م ۱۵۹.

۵) اگر بخواهند چیزی را كه به بول نجس شده با آب قلیل آب بكشند(۱۲), چنانچه یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود, در صورتی كه بول در آن چیز نمانده باشد, یك مرتبهء دیگر كه آب روی آن بریزند پاك می شود. ولی در لباس و فرش و مانند اینها(۱۳) باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غُسالهء آن بیرون آید. و غُساله آبی است كه معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چیزی كه شسته می شود خود به خود یا به وسیلهء فشار می ریزد (م ۱۶۲.

۶) اگر(۱۴) جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند, اطراف آنجا كه متصل به آن است و معمولاً موقع آب كشیدن (۱۵) آنجا نجس می شود, در صورتی (۱۶) كه آبی كه برای پاك شدن محل نجس می ریزند به آن اطراف جاری شود, با پاك شدن محل نجاست پاك می شوند(۱۷). و همچنین است اگر چیز پاكی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب كشیدن یك انگشت نجس , روی همهء انگشتها آب بزیزند و آب نجس به همهء آنها برسد, بعد از پاك شدن انگشت نجس , تمام انگشتها پاك می شود(۱۸) (م ۱۷۶.

ـ یادآوری

اگر چیزی به غیر بول (مانند خون ) نجس شود, چنانچه بعد از(۱۹) برطرف كردن نجاست یك مرتبه آب خروی آن بریزند و از آن جدا شود پاك می گردد. و(۲۰) نیز اگر در دفعهء اولی كه آب روی آن می ریزند نجاست آن ح برطرف شود(۲۱) پاك می شود. ولی در هر صورت لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غسالهء آن بیرون آید(۲۲) (م ۱۶۴. اگر(۲۳) ظاهر برنج و گوشت یا چیزی مانند اینها نجس شده باشد, چنانچه آن را در ظرفی بگذارند وخ سه (۲۴) مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند پاك می شود و ظرف آن هم پاك می گردد. ولی اگر بخواهند لباس دیا چیزی را كه فشار لازم دارد در ظرفی بگذارند و آب بكشند, باید(۲۵) در هر مرتبه كه آب روی آن می ریزند آن را فشار دهند و ظرف را كج كند تا غساله ای كه در آن جمع شده بیرون بریزد(۲۶) (م ۱۶۸.توجه غیر از آب , پاك كننده های دیگری مانند زمین و آفتاب هست كه طبق شرایطی چیزهای نجس را پاك جمی كنند. برای آشنایی بیشتر با احكام آن به رسالهء توضیح المسائل مرجع تقلید خود مراجعه كنید.

عبدالرحیم موگهی

پی‏نوشت‏ها:

۱ـ مكارم : هرگاه چیز نجسی به آب قلیل برسد, آن را نجس می كند بنابر احتیاط واجب , اما اگر از بالابریزند,فقط از آن مقدار كه به نجس رسیده نجس می شود... (م ۳۲.

۲ـ تبریزی :... ولی اگر با فشار روی چیز نجس بریزد مقداری كه به آن چیز می رسد نجس است و مقداری كه به آن چیز نرسیده پاك است (م ۲۶ بهجت :... ولی اگر از بالا با فشار بلكه با مطلق حركت از بالا به پایین روی چیز نجس بریزد مقداری كه به آن چیز می رسد نجس , و هر چه بالاتر از آن است پاك می باشد... (م ۳۱.

۳ـ مكارم : اگر با آب قلیلِ پاك چیزی را كه نجس شده بشویند پاك می شود (با شرایطی كه بعداً گفته خواهدشد), اما آبی كه از آن جدا می شود و آن را غُساله گویند نجس است ... (م ۳۳.

۴ـ زنجانی (م ۲۷ و بهجت (م ۳۲ و تبریزی (م ۲۷: آب قلیلی كه برای برطرف كردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود... .

۵ـ بهجت : بنابر احتیاط واجب (م ۳۲ زنجانی : بنابر احتیاط (م ۲۷.

۶ـ تبریزی :... از آن جدا می شود در صورتی كه محل به مُجَرّد شستن با او پاك می شود آن آب , پاك است ,مثلاً اگر محل نجس چیزی باشد كه به یك مرتبه شستن پاك شود و عین نجس هم نداشته باشد, غُسالهء آن یعنی آبی كه از او در وقت شستن جدا می شود پاك است . و اما چیزی كه دو مرتبه شستن آن لازم است , از غُسالهء شستن ];::ّّاول بنابر احتیاط واجب اجتناب لازم است و غسالهء شستن دوم پاك است (م ۲۷.

۷ـ زنجانی : كاسهء نجس و مانند آن از سایر ظروف شُرب را با آب قلیل باید سه مرتبه شست ... (م ۱۵۱.

۸ـ بهجت : ظرفی كه به غیر بول نجس شده , اگر یك مرتبه شسته شود پاك می شود, حتی اگر با آب قلیل باشد بنابر اقوا... (م ۱۵۲.

۹ـ زنجانی : و بنابر احوط در كر و جاری نیز سه مرتبه معتبر است ... (م ۱۵۱.

۱۰ـ ظرفی كه به وسیلهء سگ و خوك و شراب نجس شده است , احكام دیگری دارد. برای دانستن آنها به رسالهء توضیح المسائل مرجع تقلید خود مراجعه كنید.

۱۱ـ بهجت : ظرفی را كه به غیر بول نجس شده , با آب قلیل به دو صورت می توان اب كشید: اول آنكه بنابراقوا یك مرتبه از آب پر كنند و خالی كنند; دوم (آنكه ) یك دفعه قدری آب در آن بریزند و آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند. و اگر به بول نجس شده باشد این كار را دوبار انجام دهند(م ۱۵۷ زنجانی : كاسهء نجس ... (م ۱۵۶.

۱۲ـ مكارم : برای تطهیر (= آب كشیدن و پاك كردن ) چیزی كه با بول نجس شده با آب قلیل دو مرتبه و درآب كر و جاری و آب لوله كشی یك مرتبه كفایت می كند (و كافی است ), اما در غیر بول یك مرتبه با آب قلیل یا كركافی است (م ۱۸۱ (و) برای شستن لباس و فرش و مانند آن با آب قلیل باید آن را مقداری فشار دهند تا آب از آن خارج شود (م ۱۸۲.

۱۳ـ زنجانی : بنابر احتیاط باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غسالهء آن بیرون آید... (م ۱۶۱.

۱۴ـ مكارم : این مسأله در رسالهء ایشان دیده نشد.

۱۵ـ تبریزی :... و معمولاً موقع آب كشیدن , آب به آنها سرایت می كند با پاك شدن جای نجس پاك می شود,به این معنا كه آب كشیدن اطراف مستقلاً (و جداگانه ) لازم نیست . بلكه اطراف و محل نجس به آب كشیدنِ با هم پاك می شوند. و همچنین است ... (م ۱۷۵.

۱۶ـ بهجت (م ۱۷۷ و تبریزی (م ۱۷۵ و زنجانی (م ۱۷۵: عبارت (در صورتی كه آبی كه برای پاك شدن محل نجس می ریزند به آن اطراف جاری شود) در رسالهء آنان دیده نشد. ];;;ّّ۱۱۶ـ بهجت :... با پاك شدن جای نجس پاك می شود. و در صورتی كه بیش از یك مرتبه باید شسته شود, آب دوم باید به تمام جاهایی كه آب اول رسیده و با آن نجس شده بود برسد. و همچنین است ... (م ۱۷.

۱۸ـ زنجانی : اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند, بنابر احتیاط باید به اطراف آنجا كه متصل به آن است و موقع آب كشیدن آنجا نجس می شود, آب پاك برسد. و همچنین اگر چیز پاكی را كنار چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند, بنابر احتیاط به قسمتهایی از چیز پاك كه در هنگام آب كشیدن نجس شده آب پاك برسد. پس اگر برای آب كشیدن یك انگشت نجس , روی همهء انگشتها آب بریزند و آب نجس به همهء آنهابرسد, بنابر احتیاط باید آب پاك به تمام انگشتان برسد (م ۱۷۵.

۱۹ـ تبریزی :... نجس شود, چنانچه با برطرف كردن نجاست یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جداشود... (م ۱۶۳.

۲۰ـ تبریزی : از عبارت (و نیز اگر...) تا عبارت (پاك می شود) در رسالهء ایشان دیده نشد (م ۱۶۳.

۲۱ـ بهجت :... نجاست آن برطرف شود, و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روی آن بیاید پاك می شود...(م ۱۶۴.

۲۲ـ مكارم :... برای تطهیر (= آب كشیدن و پاك كردن ) چیزی كه با غیر بول نجس شده , یك مرتبه (شستن ) باآب قلیل یا كر كافی است (با استفاده از: م ۱۸۱ زنجانی : اگر چیزی به غیر بول نجس شود و یك مرتبه آب روی آن بریزند كه با آن , نجاست برطرف شود و از آن جدا شود پاك می گردد, ولی در شستن لباس و مانند اینها در آب قلیل بنابر احتیاط باید آنها را فشار دهند تا غسالهء آن بیرون آید... (م ۱۶۳.

۲۳ـ مكارم : اگر چیزی نجس شود چنانچه آن را در ظرفی بگذارند... (م ۱۸۷.

۲۴ـ بهجت :... چنانچه آن را در ظرفی بگذارند و یك مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند... (م ۱۶۸.

۲۵ـ بهجت :... باید بعد از آنكه آب روی آن می ریزند آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند... (م ۱۶۸.

۲۶ـ زنجانی : اگر ظاهر برنج و گوشت و مانند اینها نجس شده باشد, در جایی كه تعدد لازم نیست , چنانچه آن را در كاسه و مانند آن بگذارند و یك مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند پاك می شود, و لباس و مانند اینهابنابر احتیاط, در آب قلیل باید فشار داده شود (م ۱۶۷.