«رانا» یا «تیبا» کدام برترند

سال ۹۰, سال رقابت دو خودرو با پسوند ملی

تولید آزمایشی رانا چند ماه پس از تیبا آغاز شده است، هر دو خودرو پس از سمند پسوند ملی دارند. دو خودرویی که با کمک مشاوران خارجی از ایتالیا، آلمان و انگلیس گرفته تا کره و چین طراحی و ساخته شده‌اند. دو خودرویی که روی پلت فورم خودروهای قبلی ایران‌خودرو و سایپا یعنی پژو ۲۰۶ و پراید و ریو طراحی شده‌اند و هر دو نیز قیمتی نزدیک به هم دارند اما کدام خودرو در این رقابت برنده خواهد شد.

● بررسی دو خودرو رانا و تیبا

رانا همان خودرویی است که ابتدا قرار بود نام پیکان جدید را بر رویش بگذارند اما با برخی فشارها ابتدا اسم نوند و پس از آن رانا بر آن نهاده شد.

گذشته از این مورد هر دو خودرو در حدود ۱۱ میلیون تومان قیمت پایه‌شان است البته این قیمت اعلام شده از سوی کارخانه است که احتمالا پس از ورود جدی به بازار هر دو با افزایش چند میلیونی مواجه می‌شوند به خصوص رانا که به نظر می‌رسد پس از ورود به بازار بیش از سه‌میلیون تومان افزایش قیمت داشته باشد چرا که خودرو از پلت فرم مشترکی با پژو ۲۰۶ صندوقدار بهره می‌برد و قیافه بهتری هم نسبت به این خودرو دارد پس طبیعتا قیمت این خودرو باید بیشتر از پژو ۲۰۶ شود.

تیبا یا مینیاتور بیشتر بر پایه ریو و پراید است و رانا بر پایه پژو ۲۰۶ و کمی‌هم پژو ۴۰۵ و سمند. در طراحی موتور هر دو خودرو از کمک مرکز تحقیقات موتور آخن آلمان FEV استفاده شده است و در طراحی بدنه نیز طراحان انگلیسی و ایتالیایی در دو خودرو مشاوره‌ داده‌اند.

هزینه طراحی و ساخت هر دو خودرو نیز نزدیک به هم و در حدود ۱۲۰ میلیون دلار است.

براساس گفته مجید شیخانی، قائم مقام پیشین ایران‌خودرو قیمت تمام شده رانا نیز ۵/۸ میلیون تومان است و باید ۱۰۰ هزار دستگاه از آن تولید شود تا هزینه طراحی آن بازگردد.

● طراحی

طراحی رانا ساده است و تا حدودی ایران‌خودرو سعی کرده در این خودرو سنت سورن را دنبال کند. جلوی خودرو شباهت زیادی به مدل‌های آئودی دارد که گویی با طرح‌های پژو ترکیب شده است البته برخی نیز می‌گویند جلوی این خودرو بی‌شباهت به فیات پالیو نیست چرا که مشاوران ایتالیایی این خودرو را طراحی کرده‌اند از طرفی در طراحی بدنه رانا خطوط بدنه پژو ۲۰۶ کاملا مشهود است به گونه‌ای که اگر دو دست را در عکس این خودرو روی صندوق عقب و داشبورد بگذارید کاملا پژو ۲۰۶ را خواهید دید.

پس به نظر می‌رسد شرکت ایران‌خودرو با کمک مشاوران ایتالیایی تنها جلو و عقب خودرو را در بخش بدنه دوباره طراحی کرده است اما تیبا طراحی عجیبی در بین خودروهای ایرانی دارد که برخی مانند علی رضا محمد‌زاده، کارشناس طراحی به عنوان جشنواره خطوط از آن یاد می‌کند و معتقد است که سایپا در طراحی خطوط خودرو اغراق کرده است و برخی خطوط بدنه با هم هماهنگی ندارند عده‌ای نیز این خودرو را شبیه خودروهای لانچیای ایتالیایی می‌بینند. جالب است این خودرو نیز بنا بر اعلام رییس مرکز تحقیقات سایپا با کمک مشاوران ایتالیایی طراحی شده است.

با این همه در یک کلام می‌توان گفت رانا ساده و زیبا و تیبا طراحی پیچیده‌ای دارد. اما باز هم باید دید سلیقه ایرانی‌ها کدام یک را بیشتر می‌پسندند.

● فرمان‌پذیری و تعادل

در مورد فرمان‌پذیری فعلا تا زمانی که هر دو خودرو در شرایط یکسان تست جاده شوند، نمی‌توان قضاوت دقیقی کرد اما رانا از سیستم‌های فنربندی توسعه‌یافته پژو۲۰۶ بهره می‌برد به گونه‌ای که سیستم تعلیق عقب دوباره طراحی شده و به اصطلاح طراحی بومی‌تعلیق در ایران است. البته این سیستم با کمک مرکز طراحی پورشه توسعه یافته است. طراحی بدنه خودرو نیز به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد به طور مناسب به زمین بچسبد چرا که گرانیگاه‌های خودرو نزدیک به زمین است.

در تیبا از ترمز توسعه یافته پراید و سیستم فنربندی ریو و فرمان توسعه یافته پراید بهره گرفته شده و به نظر گرانیگاه و ارتفاع خودرو زیاد بالا است که سبب پایین آمدن تعادل خودرو خواهد شد.

● قوای محرکه

تا قبل از رونمایی مینیاتور قرار بود موتور رانا ۱۴۰۰ سی‌سی از خانواده موتور ملی باشد که با مرکز تحقیقات موتور آخن آلمان به صورت مشترک طراحی شده بود این موتور ۸۵ اسب‌بخار قدرت داشت اما پس از آن مشخص شد تیبا مجهز به موتور ۸۰ اسب‌بخاری با حجم ۱۵۰۰ سی سی شده است. موتور رانا هم تغییر کرد و حال قرار شده تا موتور ۱۷۰۰ سی‌سی ملی با قدرت ۱۱۰ اسب‌بخار بر روی این خودرو قرار گیرد.

البته این خودرو با موتور پژو ۲۰۶ تیپ پنچ با قدرت ۱۰۵ اسب بخار هم ارایه می‌شود و قرار است پس از مدتی موتور ۴/۱ لیتری ملی نیز بر رویش قرار گیرد.

نکته قابل توجه درباره قوای محرکه رانا و تیبا حضور شرکت آلمانی FEV است. موتور هر دو خودرو با کمک مرکز تحقیقات موتور آلمان FEV توسعه یافته البته موتور تیبا بر پایه موتور پراید بوده که محفظه احتراق آن کوچک شده و حجم موتور افزایش یافته تا راندمان موتور افزایش یابد. عدد تراکم موتور ۷/۹ است که در موتور کنونی پراید حدود ۵/۸ است. (عدد تراکم هرچه بیشتر باشد بازده بیشتر می‌شود ) با این همه هنوز هم موتور تیبا موتور کندی محسوب می‌شود.

در مورد موتور می‌توان گفت که رانا سرتر از تیبا است اما باید دید عملکرد گیربکس کدام خودرو بهتر می‌تواند از قدرت موتور بهره ببرد.

گیربکس تیبا تغییر ضریب داده شده پراید است و حال آنکه رانا از گیربکس تغییر ضریب دنده شده سمند بهره می‌برد.

درباره گیربکس اول که متعلق به تیبا است اطلاعات نشان می‌دهد خودرو در دنده دو با مشکل مواجه است و از طرفی خوراندن کلاچ پراید و سخت‌تر کردن فنر این کلاچ برای خودرو جدید، پدال کلاچ را به شدت سفت و تعویض دنده را مشکل کرده است اما درخصوص گیربکس دوم که توسط نگارنده هنگام تست سمند با موتور ملی بررسی شده می‌توان گفت در دنده سه ناهماهنگی بین موتور و گیربکس وجود دارد. با این همه به نظر می‌رسد قوای محرکه رانا به دلیل قدرت بیشتر موتور و طراحی‌شدن براساس گاز و کارکرد مناسب بر روی بنزین از موتور تیبا سرتر باشد.

● سال ۹۰ کدام برنده می‌شوند؟

طبق بررسی‌های فنی به نظر می‌رسد رانا سرتر از تیبا باشد، اما باز هم باید دید مردم فقط به موارد فنی دقت می‌کنند یا ظاهر خودروی‌شان مهمتر است و اگر ظاهر مهمتر باشد باید دید دو خودرو رانا و تیبا که هم‌اندازه هستند کدام مورد اقبال بیشتری قرار می‌گیرند رانا ساده با طراحی منطقی برنده می‌شود یا تیبا با طراحی متفاوت و کمی گیج‌کننده‌اش.

امین آزاد