وظایف دولت در راستای ملت

فقط چند روز از طرح هدفمند کردن یارانه ها می گذرد و با گذشت همین مدت زمان کوتاه شاهد کاهش چشم گیر مصرف انرژی بودیم که خود جای بسی خوشحال دارد

فقط چند روز از طرح هدفمند کردن یارانه ها می گذرد و با گذشت همین مدت زمان کوتاه شاهد کاهش چشم گیر مصرف انرژی بودیم که خود جای بسی خوشحال دارد. یکی از ابتدایی ترین و در عین حال مهمترین شرایط اجرا ی این طرح این بود که اقتصاد در بهترین و باثبات ترین حالت خود باشد و در عین حال انعطاف لازم را برای تحمل باری که در اثر اجرا ی هدفمندی روی خود احساس می کند را داشته باشد، بسیار ی از کارشناسان اقتصادی هم دلیل مخالفتشان با اجرا شدن این طرح همین مسئله بیان کردند. به هر حال دولت با در نظر گرفتن این موضوع توجیه خود را در برابر آن اینگونه بیان کرد که با افزایش تدریجی قیمت ها و اجرای پلکانی آن از وارد شدن شک به اقتصاد ایران جلوگیری می کند ولی در همین ابتدا اینگونه به نظرمی رسد که پله ی اول بسیار بلند در نظر گرفته شده است که این موضوع در یک تا دو ماه دیگر خود را بهتر نشان خواهد داد به هر حال هدفمندی در حال اجراست و بهتر است همه با آن همراهی کنیم.

هدف از اجرای این طرح اصلاح الگوی مصرف بیان شده است، یا به طور واضح تر تغییر فرهنگ مصرف انرژی که این نکته در صحبت های چند شب پیش دکتر احمدی نژاد در مورد یارانه ها کاملاٌ مشهود بود سعی در بیان این مسئله دارند که بستر اقتصادی برای اجرای این طرح ایجاد شده است و جدای از توجیهاتشان و همچنین چشم انداز زیبایی که برای این طرح ترسیم کردند، یکی از دلایل اجرای آن را مصرف بیش از حد انرژی بیان کردند. بر کسی پوشیده نیست که کشور ما همواره یکی از صدر نشینان مصرف انرژی در دنیا بوده و اجرای طرحی که فرهنگ مصرف انرژی را تغییر دهد ضروری بود و این با موردی جز تعامل دولت و مردم امکان پذیر نخواهد شد و از طرفی نمی توان تمام بار مسئولیت و تقصیرات را بر عهده ی مردم قرار داد همانطور که مردم باید به وظایفشان عمل کنند دولت هم باید یک سری مسائل را بیشتر مورد توجه قرار دهد که ساده ترین و یکی از مهمترین آنها که باید قبل از اجرای طرح به آن رسیدگی می شد مسئله ی توجه کردن به رعایت استاندارد است.

با یک مقایسه ی ساده اهمییت مسئله ی استاندارد در صرفه جویی بیشتر روشن می شود: ایران از نظر مصرف بنزین در دنیا سرآمد است، متوسط مصرف سوخت خودروهای بنزینی در کشورمان حدود ۱۱ لیتر در روز است، در حالی که متوسط مصرف سوخت در کشورهای دیگر نظیر آلمان و ژاپن ۵/۲در انگلیس ۵/۳در فرانسه ۹/۱در کانادا ۵/۶ و در کشور آمریکا ۳/۷ لیتر در روز است. هر ۱۰سال یک بار میزان مصرف سوخت در ایران ۲ برابر می‌شود اما این نرخ رشد در مقیاس جهانی حدوداٌ هر ۵۰ سال یک بار ۲ برابر می‌شود. و در سالهای گذشته بیش از ۳۸درصد از بودجه سالانه دولت ایران به یارانه بنزین اختصاص می‌یافت.هم اکنون در آمریکا تقریبا به ازای هر نفر یک خودرو و در اروپا تقریبا به ازای هر دو نفر یک خودرو وجود دارد که این آمار در ایران به ازای هر ۱۲ تا ۱۳ نفر یک خودروست. و این ارقام در حالیست که بنرین در ایران سهمیه بندی شده است و به جرات می توان گفت که فرهنگ نادرست استفاده از وسایل نقلیه شخصی نمی تواند چنین اختلافی را ایجاد کند و تنها مسئله ای که در این زمینه نقش اساسی دارد خودروهای غیر استاندارد داخلی است که با وجود گمرک نجومی خودروهای خارجی در حال جولان دادن در بازار خودروی ایران هستند. نادیده گرفتن مسئله ی استاندارد از سوی دولت تنها در زمینه ی خودرو به اقتصاد ایران ضربه نزده است، در تمام زمینه ها این معضل وجود دارد در بخش مسکن چند در صد ساخت و ساز ها مبحث ۱۹ و راهکارهای بهینه سازی انرژی را رعایت می کنند؟ صحبت های مهندس کاظمی مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت بسیار جالب است که می گوید: «با رعایت استانداردهای مصرف انرژی در صنایع نفت ، نیرو، ساختمان و خودرو، سالانه ۲۹۸ میلیون بشکه معادل نفت خام به ارزش ۲۱ میلیارد دلار صرفه جویی ارزی در کشور صورت می گیرد» و در ادامه به این مسئله اشاره می کند که «در حال حاضر شدت مصرف انرژی در ایران ۸۸۵ تن معادل نفت خام، میلیون دلار، چین ۴۳۷ تن معادل نفت خام، میلیون دلار، ژاپن ۵۷، ترکیه ۱۹۰، شوروی سابق ۹۵۶، عربستان ۲۴۰، خاورمیانه ۳۴۴ و متوسط جهانی ۱۹۰ تن معادل نفت خام میلیون دلار است که مقایسه آمارهای فوق نشان می دهد، شدت مصرف انرژی در ایران ۴برابر متوسط جهانی ، دو برابر چین و ۱۵ برابر کشور ژاپن است» می بینید که با رعایت استاندارد ما می توانیم ۲۱ هزار میلیارد تومان صرفه جویی داشته باشیم که این رقم بیش از دو سوم از ۳۰ هراز میلیارد تومانی است که جناب رئیس جمهور از مردم خواسته در طرح هدفمندسازی صرفه جویی کنند.

اگر به درستی منظور خود را رسانده باشم حتماٌ متوجه شدید که در واقع دلیل من از بیان این بحث این است که بیش از اینکه فرهنگ استفاده ی مردم در مصرف انرژی تاثیر گذار باشد، مسئله ی استاندارد است که اصلاح آن از سوی دولت مقدم تر بوده و بیشتر از مورد اول تاثیر گذار خواهد بود همانطور که می بینید دولت می تواند با در نظر گرفتن بعضی از مسائل و تجدید نظر در مورد بخشی از سیاست هایش نقش بسزایی را در صرفه جویی ایفا کند و اگر به غیر این باشد و دولت نگاهی یک طرفه به مسئله ی صرفه جویی از طرف مردم داشته باشد این سیاست چیزی به جز فشار را بر روی مردم در طول اجرای طرح ندارد و با وجود اینکه مصرف انرژی کاهش پیدا می کند ولی نمی توان گفت با موفقیت همراه بوده است، ملت ما بیش از اینکه تاوان فرهنگ نادرست استفاده از انرژی را بدهند دارند تاوان امکانات غیر استانداردی که در اختیار آنها قرار گرفته است را می دهند و این مسئله به طور شفافی در بحث سهمیه بندی بنزین در حال رویت است و اگر اینگونه پیش برود به نظر می رسد دولت از زیر بار بخشی از مسئولیت های خود شانه خالی کرده و آن را بر دوش مردم قرار داده است و بهتر به نظر می رسد به جای بازی با سطح استاندارد و در نظر گرفتن منافع عده ای آن را جدی گرفت و نگاهی مسئولانه به آن داشت.

با تمام این صحبت ها اجرا شدن چنین طرحی با چنین اهدافی برای اقتصاد ایران کاملاً ضروری بوده است و امیدوارم با اجرای درست آن و تعامل دولت و مردم نتیجه ی مثبت بدهد.

محسن العجیلی