پنجشنبه, ۱۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 30 January, 2025
زبان بدن
زبان بدن اصطلاحی جامع و كلی است كه اشاره به اشكال مختلف روش‌های برقراری ارتباط دارد كه در آن به جای استفاده از صدا، زبان كلام، یا سایر صورت‌های ارتباطی، از حركات بدن یا ژست استفاه میشود. این روش بخشی از فرازبان است كه تمام اشكال ارتباطات غیركلامی انسان را در بر می‌گیرد و بطور گسترده در روانشناسی عمومی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
در روانشناسی عمومی این واژه اغلب به حركاتی اطلاق میشود كه بطور ناآگاهانه و غیرارادی انجام می‌شوند. هر چند كه تفاوت میان اعمال ارادی و غیرارادی در ارتباط غیركلامی اغلب بحث‌انگیز است. برای مثال لبخند زدن می‌تواند آگاهانه یا ناآگاهانه باشد.
از آنجایی كه انسان، موجودی اجتماعی است، نمی‌تواند بدون برقراری ارتباط با سایر افراد زندگی كند. به محض اینكه انسان در تماس با دیگران قرار می‌گیرد، شروع به برقراری ارتباط با آنها می‌كند. زبان گفتار و نوشتار ابزارهایی برای رسیدن به این هدف هستند. اما اغلب واژه‌ها به تنهایی كافی نیستند. برای نمونه ما به سادگی احساس خود را نسبت به دیگران بیان نمی‌كنیم. از این رو باید ابزارهای دیگری هم برای تبادل پیام وجود داشته باشد و اینجاست كه از زبان بدن و در واقع ارتباط غیركلامی استفاده می‌كنیم.
این نوع از ارتباط می‌تواند اطلاعاتی درباره رابطه میان افراد به ما بدهد و بطور معمول حاوی پیام‌های مهمتری نسبت به سایر روش‌های ارتباطی است.
اگر از كسی خوشمان نیاید، فهماندن این موضوع بطور مستقیم به وی كاری بس دشوار است. اما رساندن این پیام از طریق زبان بدن براحتی امكان‌پذیر است. عكس این مساله نیز صادق است. امكان دارد از طریق واژه‌ها بگوییم عصبانی هستیم، در صورتی كه زبان بدن ما خلاف آن را ثابت كند. بنابراین زبان بدن گاه می‌تواند گیرنده پیام را گیج و سردرگم كند. در این صورت ارتباط ما پیامی دوگانه در بر دارد؛ یك پیام در قالب واژگان و پیامی متناقض با آن در قالب زبان بدن.
می‌توان در شرایط مهم و تعیین كننده نظیر مصاحبه‌های شغلی نیز از زبان بدن بهره جست، بنابراین آگاهی از این زبان و معانی گوناگون آن ضروری به نظر می‌رسد. اما باید به این نكته توجه كرد كه ارتباطات غیركلامی بویژه زبان بدن در فرهنگ‌های مختلف گاه دارای معانی متفاوتی است كه برداشت‌های مختلفی را در پی دارد و عدم توجه به این نكات می‌تواند موجبات سوءتعبیر را فراهم آورد و برای مردمان آن فرهنگ توهین‌آمیز تلقی شود.
● تجربه ارتباط غیركلامی در ایران
آیا در جامعه‌یی چون ایران، با فرهنگی بسیار كهن، می‌توان انتظار داشت كه وسعت دریافت پیام به وسیله نشانه‌های غیركلامی بیش از آنچه باشد كه در تحقیقات. غربی‌ها دیده شده است؟
علت اینكه در اینجا مساله فرهنگ بسیار كهن ایران را به عنوان یك استنباط درباره یك عامل موثر مطرح می‌كنیم، محتوای اشعار فارسی است.
شاید بتوان گفت كه صائب تبریزی یكی از قدیمی‌ترین كارشناسان ارتباطات غیركلامی در جهان باشد. مردی كه در نقطه‌یی از تاریخ ایران در جایی بیش از ۳۸۰ سال قبل و با میراثی در حدود یك صد و بیست هزار شعر ایستاده است:
هزار نكته سربسته، بی‌میانجی حرف
زغنچه دهن تنگ یار می‌شنوم
در حالی كه دهان یار صائب بسته است، او هزار مضمون را در سكوت، از لبان او می‌شنود.
چون نای، لب بسته سراپای زبانیم
در ظاهر اگر نیست زبان در دهن ما
نای به معنای یك نوع ساز موسیقی بادی كه انتهای آن بسته است.
برگ خزان رسیده بود ترجمان باغ
از رنگ چهره، حال مرا می‌توان شنید
صائب در اینجا نیز به جای فعل دیدن از فعل شنیدن استفاده كرده است.
نامه سربسته را چون آب خواندن، حق ماست
كز سخن فهمان آن لب‌های خاموشیم ما
هرچند نیست درد دل ما نوشتنی
از اشك خود دو سطر به ایما نوشته‌ایم
باور كه می‌كند كه از چشم سرمه‌دار
آواز دور واش حیات می‌توان شنید
هفتصدسال قبل سعدی چنین می‌گوید:
رنگ رویم غم دل پیش كسان می‌گوید
فاش كرد آنكه زبیگانه همی بنهفتم
گر بگویم كه مرا بی‌تو پریشانی نیست
رنگ رخساره خبر میدهد از سرش ضمیر
مولوی نیز شعرهایی با محتوای ارتباط غیركلامی دارد:
گرچه تفسیر زبان روشنگر است
لیك عشق بی‌زبان روشن‌تر است
رنگ رویم را نمی‌بینی چو زر؟
زاندرون، خود میدهد رنگم خبر
پس زبان محرمان خود دیگر است
همدلی از همزبانی بهتر است
از دیگر شاعران نیز شواهدی در دست است:
تو مو می‌بینی و من پیچش مو
تو ابرو، من اشارت‌های ابرو
و شاهدی از شاعری معاصر:
نشود فاش كسی آنكه بیان من و توست
تا اشارات نظر نامه‌رسان من و توست
گوش كن، با لب خاموش سخن می‌گویم
پاسخم گو به نگاهی كه زبان من و توست
(هوشنگ ابتهاج، ه.الف.سایه)
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست