جمعه, ۲۱ دی, ۱۴۰۳ / 10 January, 2025
از هواپیماهای پهن پیكر تا هواپیماهای سبك موفق
خرید یا ساخت هواپیما، همواره اختلاف بر سر هواپیماهای مسافربری است كه اغلب صنعت، مدافع ساخت در داخل كشور و شركتهای هوایی موافق خرید از خارج و بویژه غرب بودهاند.
در حال حاضر در بین مسئولان و دست اندركاران صنعت هوایی دو دیدگاه مختلف وجود دارد. عدهیی نه تنها بطوركلی معتقد به خرید هواپیما هستند، بلكه بر این باورند كه در كشور به هیچ عنوان توانایی ساخت هواپیما وجود ندارد و ورود به این مقوله را به زیان كشور ارزیابی میكنند. در مقابل عدهیی دیگر نیز كشور را دارای توانمندیهای خوب برای ساخت هواپیما میدانند و معتقدند حتی در صورت خرید هواپیما نیز تواناییهای كشور در حدی است كه بستر آمادهیی برای گرفتن امتیاز از فروشندگان هواپیما وجود دارد و با توجه به توانمندیهای كشور در زمینه ساخت قطعات امكان گرفتن امتیاز را كاملا ممكن میدانند. در این میان بخشی دیگر از دستاندركاران صنعت هوایی اگرچه معتقدند كه كشور توان ساخت هواپیما را دارا است اما این امر را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمیدانند.
البته بررسی توانایی كشور در زمینه ساخت تنها یك روی سكه است و برای كامل شدن زنجیره ساخت هواپیما عوامل متعدد دیگری از جمله وجود بازار داخلی و تقاضا در بین خطوط هواپیمایی داخلی، وجود حمایتهای مختلف دولت و حتی بانكها در تامین نقدینگی لازم جهت ساخت هواپیما، وضع قوانین جامع و منسجم جهت خرید هواپیما توسط خطوط داخلی و انجام تبلیغات جهت بالا بردن اعتماد عمومی دست در دست هم دهند.
لازم به ذكر است كه با توجه به اینكه اغلب مسئولان و دستاندركاران در مورد هواپیماهای پهنپیكر و خرید آنها صحبت كردهاند، شاید كمتر به هواپیماهای سبك در داخل كشور توجه شده است. حال نكته جالب این است كه در سالهای گذشته سرمایهگذاریهای زیادی در زمینه ساخت هواپیماهای كوچك انجام شده است و برخی از آنها به موفقیتهای قابل ملاحظهیی نیز دست یافته اند و از طرفی هنوز هم شاهد اجاره و خرید این رده از هواپیماها از خارج از كشور هستیم. نظر به اهمیت این موضوع مركز مطالعات تكنولوژی دانشگاه شریف با توجه ویژه به این مقوله بحث ساخت هواپیما را بررسی كرده است.
در زیر به بعضی از توانمندیهای كشور در ساخت هواپیماهای سبك و فوقسبك اشاره میشود:
● شركت صنایع هوایی ایران:
▪ گلایدر آوا :۱۰۱
این گلایدر جهت باشگاههای هوانوردی و مصارف تفریحی طراحی و ساخته شده است كه مطابق ۲۲JAR در رده خدماتی چندمنظوره و از مواد مركب با حاشیه اطمینان بالا ساخته شده است.
گواهینامه نوع و تاییدیه تشكیلات تولید این گلایدر به ترتیب در خردادماه ۷۶ و اسفندماه ۷۸ از سازمان هواپیمایی كشوری دریافت شده است. تاكنون ۵ فروند از این هواپیما به سفارش مركز آموزش و فنون سازمان هواپیمایی كشوری ساخته و تحویل شده است.
▪ هواپیمای دونفره آوا :۲۰۲
با انگیزه پاسخ به نیاز كشور در زمینه هواپیمای سبك، برای آموزش خلبان و حملونقل محمولههای سبك و گشت هوایی، هواپیمای دونفره آوا ۲۰۲ طبق آییننامه VLA-JAR طراحی و ساخته شده است. این هواپیما گواهینامه نوع را دریافت كرده و هنوز در مرحله پروتوتایپ است و به تولید انبوه (mass production) نرسیده است. تاكنون ۳ فروند از این هواپیما تولید شده است.
▪ هواپیمای سمپاش آوا :۳۰۳
ساخت هواپیما باید نیازمحور (Oriented-Demand) باشد و از آنجا كه كشور سالانه بین ۳۰ تا ۵۰ فروند هواپیمای سمپاش برای انجام عملیات سمپاشی و كشاورزی خود اجاره میكند، شركت صنایع هوایی ایران ساخت و تولید هواپیمای سمپاش(B Dromader-۱۸-M) را به صورت انتقال فناوری از شركت (p.z.l) لهستان آغاز كرد. این هواپیما علاوه بر سمپاشی، قابلیت بذرپاشی و كودپاشی را نیز دارا است و با نصب اداوات مخصوص، تبدیل به هواپیمای آتشنشانی میشود. فلذا اولین فروند آن در آبانماه ۸۱ تولید گردید.
۲. صنعت هوایی و مواد تركیبی فجر:
هواپیمای ۴ نفره تمام كامپوزیت فجر۳ متعلق به صنعت هوایی و مواد تركیبی فجر است كه مراحل طراحی و تست و تولید را با موفقیت به انجام رسانده است و دارای گواهینامه از سازمان هواپیمایی كشوری است. این هواپیما كه از سوی هوانیروز برای تجهیز آموزشگاه خلبانی انتخاب شده است، دارای كاربردهای آموزش خلبان، گشتزنی، مرزبانی، ترابری، شناسایی، ایرتاكسی، حمل محمولههای پستی و جابهجایی مسئولان و مقامات است.
● چگونگی حمایت دولت در كسب مزیت در صنعت ساخت هواپیما
در كشور، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی پروژههای هوایی متعددی با حمایت دولت راهاندازی شد و پس از فراز و نشیبهای فراوان در رویارویی با چالشهای متعدد فنی تخصصی، استانداردهای سخت هوایی و ... و دلایل مختلف دیگر، فقط تعداد محدودی از این پروژهها موفق به غلبه بر چالشها شده و با ارایه محصولات استاندارد، به نوعی بیانگر توان كشور در زمینه ساخت بودند. از آن جمله میتوان به پروژه هواپیمای مسافری ایران۱۴۰ ، هواپیمای ۲ نفره آوا، هواپیمای فجر۳، هواپیمای سمپاش اشاره كرد.
ناوگان هواپیمایی سبك كشور با عمری حدود ۳۵ سال تقریبا فرسوده گشته و نیاز كشور به این نوع هواپیما حدود ۴۰۰ فروند است، درخصوص هواپیمای مسافری نیز در رده كوتاهبرد حدود ۱۰۰ فروند، هواپیمای سمپاش حدود ۵۰ فروند مورد نیاز است.
هواپیماهایی نظیر فجر۳ ، سمپاش آوا درامادر ،ایران ۱۴۰ و دیگر پروژهها میتوانند نیازمندیهای كشور در این زمینهها را پوشش دهند اما شركتها و سازمانهای مصرفكننده هواپیماها با عدم استقبال از خرید از این هواپیماها و با خرید هواپیمای مستعمل و از رده خارج شده خارجی كه مشكلات فراوان ازجمله تعمیر و نگهداری و خدمات پس از فروش نیز دارند، به نوعی عدم علاقهمندی خود را به خرید هواپیماهای ساخت داخل نشان دادهاند.
متاسفانه در كشور ما مصرف كنندگان محصولات هوایی همواره به دلایل مختلف از خرید داخل كشور سر باز زدهاند. از سوی دیگر متخصصین هوافضا بخوبی آگاه هستند كه صنعت هوایی به دلیل دارا بودن استانداردهای بالا و نظارت كامل سازمان هواپیمایی كشوری بر ساخت آنها و تطبیق با استانداردهای بینالمللی؛ قابل مقایسه و رقابت با نمونههای خارجی هستند، ضمن اینكه در این بین هیچ كس منكر سابقه چندین ساله صنعت هوایی كشورهای پیشرفته نیست.
البته ناگفته نماند كه موسسات مالی خارجی براحتی و با بهرههای كم، امكانات مالی را در اختیار خریداران، فروشندگان یا تولید كنندگان قرار میدهند و این امكانات و شرایط برای حمایت از تولیدات داخلی در ایران فراهم نیست. شاید در بخش حمایت دولت و بانكها در تامین نقدینگی لازم برای شركتهای داخلی در زمینه خرید هواپیماهای ساخته شده و حمایت مالی از آنها بتواند یكی از مهمترین وظایف دولت در این زمینه باشد.
مشكل اصلی پروژههای كشور در ساخت این نوع هواپیماها، در بازاریابی (marketing) است كه حمایت مسئولان برای حل این مشكل را میطلبد. متاسفانه بعضی از مسئولان می گویند چون بازار نداشتهاید، به دنبال ارتقای كیفیت محصول خود باشید. این گفته در هواپیما و طراحی هواپیما مفهوم فنی ندارد، چون در این حرفه همه طبق استاندارد پیش میروند و كیفیت تضمین شده است. یعنی رعایت استانداردها دقیقا انجام میپذیرد، چه هواپیما در ایران ساخته شود، چه در فرانسه، چه در مالزی و چه در پاكستان، زیرا همه مكلفند از استانداردهای بینالمللی JAR یا FARتبعیت كنند. آنچه تعیین كننده است، مزیت رقابتی مثل نام و عنوان (Brand) یا تضمین خدمات پس از فروش یا سایر تسهیلات و امكانات اضافی است كه برای كشوری مثل ایران كه در ابتدای راه این صنعت است، بدون حمایت و پشتیبانی دولت قابل حصول نیست.
با توجه به شرایط كشور، وجود تحریم و نیاز به انواع هواپیما در داخل كشور شاید از بهترین راهحلها اتكا به توان و دانش متخصصین ایرانی و توسعه انتقال تكنولوژی و استفاده و بهرهبرداری از تولیدات داخل كشور باشد كه البته تاكنون میسر نشده كه عمده دلیل آن نبود متولی است كه نسبت به سیاستگذاری و هماهنگی بین بخشهای مختلف، اعم از مصرفكننده، سازنده و تولید كننده، قانونگذار، سیاستگذار، سرمایهگذار و حمایتكننده و ... اهتمام بورزد و با ایجاد بسترهای لازم راه را برای رشد و شكوفایی هرچه بیشتر این صنعت پرمنفعت فراهم سازد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست