یکشنبه, ۲۷ خرداد, ۱۴۰۳ / 16 June, 2024
مجله ویستا

۱۰ آذر ۱۳۳۸ ـ ادعای ارضی ژنرال عبدالکریم قاسم رهبر وقت عراق نسبت به ایران - اشاره ای به مرزهای ساخت لندن در منطقه


ژنرال عبدالکریم قاسم رهبر وقت عراق یکم دسامبر سال ۱۹۵۹ (آذر ۱۳۳۸) نسبت به یک منطقه مرزی ایران در خوزستان ادعای ارضی کرد. وی در ژوئیه سال ۱۹۵۸ با یک کودتا ی نظامی خونین به سلطنت …

ژنرال عبدالکریم قاسم رهبر وقت عراق یکم دسامبر سال ۱۹۵۹ (آذر ۱۳۳۸) نسبت به یک منطقه مرزی ایران در خوزستان ادعای ارضی کرد. وی در ژوئیه سال ۱۹۵۸ با یک کودتا ی نظامی خونین به سلطنت در عراق که ساخته و پرداخته انگلستان بود پایان داده بود. برخلاف تصوری که اوایل کودتا می رفت، قاسم یک نظامی مارکسیست بود نه ناصریست، که سریعا هم به عضویت عراق در پیمان بغداد (بعدا: سنتو) پایان داد.

ادعای قاسم سبب شد که دولت وقت ایران به واحدهای لشکر خوزستان آماده باش دهد و از پادگانهای دیگر به خوزستان نیروی تقویتی بفرستد و دولت عراق را متقابلا متهم به نقض قرار داد سال ۱۹۳۷ کند. مرزهای عراق با ایران را انگلیسی ها در طول حاکمیتشان بر عراق تعیین کرده اند و احتمالا با سوء نیت، قواعد بین المللی رودهای مرزی و تالوگ (خط القعر) شط العرب را نادیده گرفته بودند و برای دوکشور مسئله ساخته بودند تا نه تنها مانع یک دوستی پایدار میان انها شوند بلکه در جهت سیاستهای خود از آن استفاده های بعدی ببرند.

قاسم که تا سال ۱۹۶۳ بر عراق حکومت کرد اولین رهبر عراق بود که اعلام کرد کویت در طول قرون، گوشه ای از عراق بوده و در سال ۱۹۶۲ تصمیم به تصرف مسلحانه آن سرزمین گرفت که با حمایت نظامی انگلستان از کویت رو به رو شد. مرزهای عراق و کویت را هم انگلستان تعیین کرده است، همین طور مرزهای بسیاری از کشورهای عربی دیگر را. ایجاد برخی از حکومتهای عربی هم از انگلستان است که اواخر جنگ جهانی اول و پس از آن؛ سرزمین های عربی امپراتوری عثمانی به استثناء سوریه و لبنان را مالک شده بود. اختلافات مرزی عراق و ایران تاکنون باعث درگیری های متعدد و خونین شده و در جریان این منازعات، مسیر تحولات نشان داد که دولتهای ذینفع در منطقه، آتشبیار این مناقشات بوده اند.