سیدکاظم اتحاد

سید کاظم اتحاد معروف به سرکشیک زاده متولد ۱۲۶۸ پس از طی تحصیلات مقدماتی به آموختن زبان و ادبیات فارسی و عربی پرداخت و دروس حوزه ای را تا سطح فرا گرفت. وی از جمله فعالان نهضت مشروطیت …

سید کاظم اتحاد معروف به سرکشیک زاده متولد ۱۲۶۸ پس از طی تحصیلات مقدماتی به آموختن زبان و ادبیات فارسی و عربی پرداخت و دروس حوزه ای را تا سطح فرا گرفت. وی از جمله فعالان نهضت مشروطیت بود که در روزنامه های متعدد آن روز مقاله می نوشت. از جمله روزنامه دست راستی اتحاد به مدیریت وی و همکاری سید احمد یزدان پناه، همچنان روزنامه ایران و هفته نامه فکاهی امید که مدتی عضو جبهه آزادی به حساب می آید و روزنامه تجدد. (لازم به ذکر است که روزنامه امید در خرداد ۱۳۲۱ به علت درج پاره ای مطالب بر ضد مذهب توقیف شد که این توقیف بار دیگر در شهریور ۱۳۲۲ تکرار گردید).

با انتخاب نظام الدوله (خواجه نوری) به سمت فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ش سید کاظم اتحاد سرکشیک زاده که از دوستان فرماندار بود به قزوین فرا خوانده شد و کار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار شد و او سازمان مرتبی را با شعبه هایی چند و تعیین اعتبار مشخص برای بلدیه قزوین ترتیب داد.

وی در سال ۱۳۰۱ وارد حزب رادیکال داور شد و امتیاز روزنامه اتحاد را گرفت. روزنامه اتحاد که از سال ۱۳۰۰ش در طهران به طور روزنامه تأسیس و منتشر می شد خوانندگان بسیاری داشت و در جهت تضعیف قاجاریه گام برمی داشت. مدیر و مؤسس آن به پاس خدمات مطبوعاتی به دستور سردار سپه در دوره پنجم از لاهیجان به وکالت مجلس انتخاب شد و ظاهرا جزء طرفداران حکومت رضاخان بود ولی گاهی جانب مدرس را می گرفت و با او همکاری می کرد، به طوری که در سفر جنگی رضاخان به خوزستان که بدون اطلاع مجلس انجام گرفته بود در جلسات سری مجلس مدرس و عده ای از دوستان او، عمل سردار سپه را تقبیح نمودند. سرتیپ یزدان پناه حاکم نظامی تهران و سرهنگ کریم آقا بوذرجمهری کفیل بلدیه گزارش جلسات را به اطلاع سردار سپه می رساندند و در نتیجه رضاخان کینه او را در دل گرفت و با وجود فعالیتهای جدی در جریان خلع قاجاریه و تفویض سلطنت به وی، کینه فرمانده کل قوا از وی زائل نشد و از انتخاب مجدد سرکشیک زاده جلوگیری کرد.

در ۲۹/۱۲/۱۳۰۲ طی تلگراف پیشنهادی که از سوی ایالات و ولایات و تمام طبقات مملکت در مخالفت با سیاست سلاطین قاجاریه و رأی به انقراض سلطنت خانواده مذکور به مجلس شورای ملی داده شد و سرکشیک زاده از جمله افرادی بود که ذیل تلگراف را امضا کرد و خواستار آن بود. وی در شهریور ۱۳۰۳ تقاضای خود را مبنی بر طرح مسئله بودجه دربار از طرف کمیسیون بودجه و تعیین منبع آن اعلام کرد. همچنین در جلسه رسمی مجلس شورای ملی منعقده در روز سه شنبه ۱۷ شهریور ۱۳۰۳ طرح پیشنهادی خود را در خصوص مخالفت با اعطای القاب اعلام کرد.

سرکشیک زاده یکی از طرفداران سیدضیاءالدین دو سال و نیم بعد از کودتا در مقاله ای با عنوان «مبارزه طبقاتی» بدون آنکه از سید ضیاء الدین نامی ببرد به آثار مثبت کودتا پرداخت. و همچنین از علل سقوط کابینه سه ماهه، نداشتن یک طبقه ریشه دار همانند اشراف را ذکر می کرد.

سرکشیک زاده با وساطت علی اکبر داور نزد سردار سپه، با رتبه قضایی به ثبت کل رفت و سمت ریاست بازرسی را به عهده گرفت. درسال ۱۱۳۰۸ زین العابدین رهنما، مدیریت روزنامه یومیه و رسمی ایران را به او سپرد تا اینکه وی پس از چندی امتیاز روزنامه امید را گرفت سرانجام در سال ۱۳۲۴ در تهران درگذشت.

شریفی

منابع و مأخذ

۱. یغما، سال ۱۹، ش ۱۲-۱ .

۲. سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین ج۳، ص ۱۷۵۱-۱۷۵۰ .

۳. شرح حال رجال سیاسی نظامی معاصر ایران، ج۲- دکتر عاقلی، ص ۹۷-۷۹۶ .

۴. سالنامه دنیا، سال ۴، ص ۱۱۰ .

۵. صورت مذاکرات مجلس پنجم.

۶. سیدضیاءالدین طباطبایی و فلسطین، رضا آذری.