دنیای دوستی

● چرا نوجوان به دوست نیاز دارد؟
زندگی بدون برقراری روابط با دیگران تقریباً غیرممکن است و بهترین رابطه اجتماعی انسان ها، «رابطه دوستی» است. وقتی دونفر باهم دوست هستند، یعنی …

چرا نوجوان به دوست نیاز دارد؟

زندگی بدون برقراری روابط با دیگران تقریباً غیرممکن است و بهترین رابطه اجتماعی انسان ها، «رابطه دوستی» است. وقتی دونفر باهم دوست هستند، یعنی نسبت به هم احساسات مثبت دارند، از دیدن یکدیگر خوشحال می شوند، از بودن با هم لذت می برند، افکار و عقاید و تمایلات مشابه دارند، قهرمان های مشترکی دارند و می کوشند همیشه رضایت خاطر همدیگر را تأمین کنند. عوامل مختلفی دراین زمینه مؤثر هستند که از آن جمله است:

۱) حمایت متقابل و احساس تعلق:

رابطه نزدیک و صمیمی میان دو نفر که از آن به دوستی تعبیر می کنیم، سبب آرامش طرفین، حمایت از یکدیگر در موارد نیاز و احساس امنیت و تعلق خاطر می گردد. امام جعفر صادق(ع)، در این باره می فرمایند: هرچیز مایه آرامشی دارد و مایه آرامش شخص مؤمن، برادر دینی و دوست ایمانی اوست که در کنارش آرام می گیرد.

۲) اجتناب از تنهایی:

تنهایی امری ناخوشایند و تجربه ای ناگوار است، زیرا شخص را از وجود روابط رضایت بخش محروم می کند. ارتباط میان انسان ها عاملی در راه ارتقای انسانی و موجب تکامل آن هاست و نبود آن مانعی در راه تعالی اجتماعی و موجب پیدایی آسیب های روانی است. در دوره نوجوانی یکی از اعمال رشدی مهم، گرایش های مساعد نسبت به دیگران و ایجاد روابط دوستانه با آن هاست که با قرارگرفتن در گروه های دوستی ارضا می شود.

۳) نیاز به تأیید:

دوستان ارزش وجودی ما را به عنوان افراد مشخص تصویب و تأیید می کنند، برعزت نفس ما می افزایند و احساس ارزشمند بودن را که از ضرورت های یک زندگی سالم است، مهیا می کنند. در دوره نوجوانی نیز شاید هیچ نیازی به این اندازه مهم نباشد که نوجوان می خواهد موردتوجه اطرافیانش قرار بگیرد و به عنوان یک فرد باارزش شناخته و پذیرفته شود و در گروه دوستان خود موقعیت خاصی به دست آورد.

۴) مقایسه اجتماعی و هویت یابی:

هرکسی از چگونگی واکنش دیگران نسبت به رفتار خود، به ارزیابی از رفتار خود می پردازد. دوستان ما بهترین و مطمئن ترین اشخاصی اند که این بازخورد را به ما می دهند و به ما کمک می کنند به شناخت از خود دست یابیم. اگر هویت فردی نوجوان براساس برخورد صحیح اجتماعی ایجاد شود، تعادل روانی وی تضمین خواهد شد.

۵) رشد شخصی:

بدون شک عامل سازنده شخصیت انسان، بعد از اراده و تصمیم او، دوستان وی هستند، چراکه بخش مهمی از افکار و صفات اخلاقی از طریق دوستان کسب می شوند. این تأثیرپذیری در روایات اسلامی نیز آمده است. از حضرت سلیمان(ع) نقل شده است: درباره کسی قضاوت نکنید تا به دوستانش نظر بیفکنید، چراکه انسان به وسیله دوستانش شناخته می شود. هرگاه نیازهای ما به شکل مطلوب در گروه دوستی ارضا شوند، طبعاً دوستی سازنده ای خواهیم داشت و این به رشد شخصی ما کمک خواهد کرد.

۶) دریافت پاداش و رفع مشکلات:

مطابق با یک نظریه جامعه شناختی تحت عنوان «مبادله اجتماعی» نیاز به دوست در دوران نوجوانی برای آن است که فرد می خواهد پاداش های بیشتری دریافت کند و مشکلات خود را کاهش دهد. درواقع هریک از ما انتظار داریم دیگران نیازهای ما را برآورده کنند، همچنان که متقابلاً خود را موظف می دانیم بعضی نیازهای ایشان را تأمین کنیم.

عضویت در گرو های دوستی در دوره نوجوانی نتایجی ازجمله، اجتماعی شدن، کسب هویت مناسب، کسب استقلال و ایجاد شخصیت متکی به خود، کمک به تصمیم گیری مستقل، الگوپذیری و همانندسازی و... را دربردارد.

منابع:

حاجیان- مظفر- (۱۳۸۰). راهنمای انتخاب دوست.

کاکیا، لیدا (۱۳۸۰) نگرشی نو بر تربیت نوجوان

سکینه رحیمی

از کرج